24 Ocak tarihi Türk siyasi hayatının önemli günlerinden. Ahmet Hamdi Tanpınar ve İsmail Cem’in vefatlarından 24 Ocak Kararları‘na, Uğur Mumcu‘nun ve Gaffar Okkan’ın öldürülmelerine kadar, toplumsal hayatımızda önemli birçok olay bugün gerçekleşmiş. Ahmet Hamdi Tanpınar benim için “zaman”ın yazarıdır. “Zaman”a takıntılıdır Tanpınar. Hem “Ne içindeyim zamanın, Ne de büsbütün dışında; Yekpare, geniş bir anın Parçalanmaz akışında, Bir garip rüya rengiyle Uyuşmuş gibi her şekil Rüzgârda uçan tüy bile Benim gibi hafif değil ” diye devam eden -benim de çok sevdiğim- şiiri hem de Bergson’un zaman düşüncesinin en edebi ifadesi denilebilecek efsane romanı Saatleri Ayarlama Enstitüsü‘nün yazarıdır o. Beş Şehir‘i de unutmadan ekleyeyim. İsmail Cem ise benim için, Türkiye’de Sosyal Demokrasi’nin Temelleri başlıklı yüksek lisans tezimi yazarken yanından ayrılmadığım, her buluşmamızada benim en az yarım paketini sömürmeme ses çıkartmadığı Rothmans sigarasını hiç esirgemeyen efsane isim; bir beyefendi. Uğur Mumcu öldürüldüğü 24 Ocak’ta muhabirlik yapıyordum Sosyal Demokrat dergisinde. Olay yerine de gitmiştim, hıncahınç kalabalık cenaze törenine de, mezarlığa da. Gaffar Okkan‘ı ise hiç tanıyamadım. Bugün bunlardan hiçbirini anlatmayacağım. Arşivlerden yola çıkarak 24 Ocak 1993’te Milliyetçi Hareket Partisi ismini alan Milliyetçi Çalışma Partisi ile ilgili elimdeki arşivleri sizinle paylaşmak istiyorum. Bu arşivleri daha önce birçok arkadaşımlar birlikte hazırladığımız ve ne “iğrenç”tir ki Hrant Dink’in katledildiği gün piyasaya çıkan Cumhuriyet Dönemi Siyasi Partileri: 1923-2006 kitabımızda yayınlamıştık. Bu arşivin üzerinde daha sonra da çalıştım, güncelledim. Araş. Gör. Nurettin Kalkan da arşivlerden siyasi partilerin seçim beyannamalerini toparladı ve birlikte muhtemel başlığı Türkiye’de Siyasi Partiler ve Seçim Beyannemeleri olacak olan kitapta bunları birleştirmeye çalıştık.
Milliyetçi Hareket Partisi nin kurumsal izini sürmek gerçekten zor, meşakkatli, çünkü birden fazla Milliyetçi Hareket Partisi var ve bunlar tarihsel süreç içinde birçok kez isim değiştirmiş, birleşmiş, feshedilmiş. Bu sürece biraz daha yakından bakalım.
*
Cumhuriyetçi Millet Partisi, 09.02.1954 tarihinde Ahmet Tahtakılıç’ın[1] Genel Başkanlığında kurulur.[2] Parti, Fuat Arna, Enver Kök, Ahmet Bilgin, Tahsin Demiray, Yusuf Ziya Eker, Nureddin Ardiçoğlu, Hasan Dinçer, Ahmet Oğuz ve Enis Akaygen gibi kişiler tarafından, kapatılan Millet Partisi’nin siyasî mirası üzerine teşkil edilmiştir. Partinin kurulmasında Millet Partisi’nin 27.01.1954 tarihinde Ankara 4. Sulh Hukuk Mahkemesi kararıyla kapatılmasının önemli bir rolü vardır.
Cumhuriyetçi Millet Partisi’nin 28.06.1955 tarihinde yapılan Büyük Kongre’sinde Genel Başkanlığa 401 oy ile Hacı Osman Bölükbaşı seçilir. Bu kongrede eski Genel Başkan Tahtakılıç, 314 oy alır. Bölükbaşı’nın partideki Genel Başkanlığı 31.05.1962 tarihindeki istifasına kadar devam edecektir. Millet Partisi ile ilgili bahislerde de dile getirildiği gibi Bölükbaşı, İnönü liderliğinde kurulması planlanan koalisyon hükümetine katılma kararı konusunda partilileri ile anlaşamayınca partisinden istifa edecek ve daha önce kapatılan Millet Partisi’ni tekrar faaliyete geçirerek siyasî yaşamına burada devam edecektir.
Bölükbaşı’nın Genel Başkanlığı döneminde Cumhuriyetçi Millet Partisi, Türkiye Köylü Partisi ile birleşme kararı alır. Türkiye Köylü Partisi, 1952 yılında, Demokrat Parti’den ayrılan bir grup siyasetçi tarafından Remzi Oğuz Arık[3] Genel Başkanlığında kurulmuştu. Birleşme kararı ise ikinci Genel Başkan Tahsin Demiray’ın[4] Genel Başkanlığında 19.11.1958 tarihinde toplanan 3. Büyük Kongre’de alınır. Bu birleşme ardından Cumhuriyetçi Millet Partisi adını Cumhuriyetçi Köylü Millet Partisi olarak değiştirecektir.
Bölükbaşı’nın istifasından sonra Ahmet Oğuz[5] Genel Başkanlığa gelir. Bu süreçte parti, İnönü koalisyon hükümetinden ayrılarak hükümetin düşmesine yol açmış; eski Genel Başkan Bölükbaşı’nın başka bir partiye Genel Başkan olması da Cumhuriyetçi Köylü Partisi içerisindeki gerilimleri tırmandırmıştı. Ahmet Oğuz’ın Genel Başkanlığı döneminde, 27 Mayıs Darbesi içerisinde yer almalarına rağmen Milli Birlik Komitesi içerisinden tasfiye edilen Alparslan Türkeş ve arkadaşları yeniden siyasete dönerek Cumhuriyetçi Millet Partisi’ne üye olurlar. Siyasî tarihimize Ondörtler olarak geçen bu ekip içerisinde yer alan Alparslan Türkeş, Muzaffer Özdağ, Rıfat Baykal, Ahmet Er ve Dündar Taşer’in partiye üyelikleri 31.03.1965 tarihinde kabul edilir. Aynı ekipten Mustafa Kaplan, Fazıl Akkoyunlu, Şefik Soyuyüce ve Numan Esin üyelikleri ise 19.06.1965 tarihinde gerçekleşecektir.
Ahmet Oğuz Genel Başkanlığındaki parti 20.02.1965 tarihinde Suad Hayri Ürgüplü başkanlığında kurulan koalisyon hükümetine katılmış olan Cumhuriyetçi Köylü Millet Partisi’nin yönetimi, partiye yeni katılan Alparslan Türkeş ve yandaşlarının eleştirilerine hedef olur. Bunun üzerine Ahmet Oğuz 17.06.1965 tarihinde Genel Başkanlıktan istifa eder ve yerine Enis Akaygen Genel Başkan seçilir. Genel başkan değişimine karşın partide sular durulmaz; Türkeş ve arkadaşlarının parti yönetimine ilişkin eleştirileri devam eder; ta ki Enis Akaygen’in istifası ve Alparslan Türkeş’in[6] Cumhuriyetçi Köylü Millet Partisi Genel Başkanlığına seçilmesine kadar: Alparslan Türkeş 01.08.1965 tarihinde yapılan Genel Başkanlık seçimlerinde 698 oy alarak, Enis Akaygen’in yerine Genel Başkan seçilir. Türkeş’in Genel Başkan seçilmesine tepki olarak, 6 milletvekili ve senatörün yer aldığı grup partiden ayrılacaktır.
Cumhuriyetçi Köylü Millet Partisi, 08–09.02.1969 tarihinde Adana’da yapılan Olağanüstü Kongre’sinde ismini değiştirir ve Milliyetçi Hareket Partisi adını alır.[7]
Cumhuriyetçi Millet Partisi, Ahmet Tahtakılıç yönetiminde kurulduğu 1954 yılından, Türkeş’in Genel Başkanlığındaki Milliyetçi Hareket Partisi’ne kadar toplam üç kez isim, beş kez de Genel Başkan değiştirmiştir. 1969’dan, 12 Eylül Darbesi sonrasında parti M.G.K.’nın 12.09.1980 Tarih, 7 No’lu bildirisi (Resmi Gazete 12.9.1980 Tarih, 17103 Sayı) ile faaliyeti durdurulup, 10.10.1981 Tarih, 2533 sayılı Kanun ile 16.10.1981 tarihinde kapatılana kadar da Türkeş’in Genel Başkanlığında idare edilmiştir. Kapatılmasının ardından, 08.12.1980 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere Ferit Batur (Avukat) kayyum olarak tayin edilmiştir.
12 Eylül Darbesi’nin ardından 16.01.1981 Tarih, 2533 sayılı Kanunla kapatılan siyasî partilerin yeniden açılmasına imkân veren 03.07.1992 Tarih, 3821 sayılı 16.10.1981 Tarih ve 2533 sayılı Siyasî Partilerin Feshine Dair Kanunun Yürürlükten Kaldırılmasına ve 2820 sayılı Siyasî Partiler Kanununda Değişiklik Yapılmasına İlişkin Kanunun (Resmi Gazete, 03.07.1992 Tarih, 21273 Sayı) yürürlüğe girmesi sonucu partinin 27.12.1992 Pazar günü yapılan Milliyetçi Hareket Partisi 15. Büyük Kurultay’ında feshine ve mal varlığı ile ad, amblem, rumuz, rozet vb. işaretleri kullanma hakkının Milliyetçi Çalışma Partisi’ne devredilmesine karar verilmiştir. Milliyetçi Çalışma Partisi ise adını Milliyetçi Hareket Partisi olarak değiştirmeye karar vermiştir.
Bu önemli ayrıntıya bir kez daha dikkat çekmek elzemdir. Şöyle ki; 1970’li yılların önemli siyasî partilerinden biri olan Milliyetçi Hareket Partisi, Cumhuriyetçi Millet Partisi’nin kurumsal kimliğindeki dönüşümden ortaya çıkmıştır. 1980 sonrasında kapatılmasının ardından 1992’de açıldığı gün de Milliyetçi Çalışma Partisi’ne katılarak siyasî yaşamı sona ermiştir. O tarihte Milliyetçi Hareket Partisi olarak Adını değiştiren parti, bambaşka bir kurumsal kimlikle kurulan Milliyetçi Çalışma Partisi’dir.
Milliyetçi Hareket Partisi’nin birleştiği Milliyetçi Çalışma Partisi, hiç kuşku yok ki, eski Milliyetçi Hareket Partili kadrolar tarafından kurulmuş bir partiydi. Hattâ Milliyetçi Çalışma Partisi’nin Genel Başkanlığını da, kapatılan partinin Genel Başkanlığını yürütmüş olan Alparslan Türkeş idare etmekteydi. Siyasî olarak 1969 sonrasının Milliyetçi Hareket Partisi ile 1992’de adını Milliyetçi Hareket Partisi olarak değiştirecek olan Milliyetçi Çalışma Partisi’nin birbirlerinin devamı olduğunu söylemek yanlış değildir. Ancak kurumsal/hukukî düzlemde 1970’lerin Milliyetçi Hareket Partisi ile Milliyetçi Çalışma partileri birbirlerinden tamamen farklı iki kurumsal yapıyı teşkil etmektedirler.
Milliyetçi Çalışma Partisi, 12 Eylül Darbesi ardından kapatılan Milliyetçi Hareket Partisi’nin kadroları tarafından Cumhuriyetçi Muhafazakar Parti ismiyle 07.07.1983 tarihinde[8] Mustafa Pamak[9] Genel Başkanlığında kurulmuştur.[10]
Kuruluşunun hemen ertesi, Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı’nın uyarısı üzerine 11.07.1983 tarihinde tüzük değişikliği yaparak ismindeki Cumhuriyetçi ibaresini çıkarmış ve Muhafazakar Parti adını almıştır. İçişleri Bakanlığı E.G.M.’nin 08.07.1983 Tarih, 83/2 sayılı yazısı ile partiye yapılan bir bildirimde de bu konuyla ilgili olarak şu bilgilere yer verilmektedir: “…partinizin isminin başında bulunan Cumhuriyetçi kelimesinin kullanılması için Bakanlar Kurulu Kararı alınması ilgili yazınızla istenmişti. Siyasî Partiler Kanununun 121. maddesi delaletiyle 1630 sayılı Dernekler Kanununun 53. maddesi gereğince bir partinin adında Cumhuriyetçi kelimesinin kullanılması, bütün partilerin ortak niteliği olması gereken Cumhuriyetçilik ilkesinin o partinin tekelinde olduğu izlenimini yaratacağından Partinizin isminin başında bulunan Cumhuriyetçi kelimesinin kullanılmasının uygun görülmediği, bu konuda kararname Projesi düzenlenmesine gerek duyulmadığı Başbakanlığın 05.08.1983 gün ve 18/156-231/06249 sayılı yazılarından anlaşılmıştır.”
Parti 30.11.1985 tarihinde düzenlenen 1. Olağan Büyük Kurultay’ında adını tekrar değiştirmiş, Milliyetçi Çalışma Partisi adını almıştır. Parti amblemi de aynı kongrede “…kırmızı zemin üzerinde bir hilal ve etrafında bir çember üzerinde eşit aralıklarla sıralanmış dokuz adet yıldız” olarak değiştirilmiştir.[11]
Mustafa Pamak’ın Genel Başkanlığında kurulan partide çok kısa sürelerle ve Kurucular Kurulu kararlarıyla[12], Pamak’ın yerine Hacı Mehmet Özsoy İsmail Hakkı Yılanlıoğlu[13],[14] ve 02.12.1984 tarihinde de Ali Koç[15] Genel Başkanlık görevlerine getirileceklerdir.[16] Koç, görevine 08.03.1987 tarihine kadar devam edecek, istifasının ardından Genel Başkanlığa vekaleten Naci Kamburoğlu tayin edilecektir. Kamburoğlu’nuın görevi partiyi 1. Olağan
Büyük Kongre’ye götürebilmektir. Nitekim 19.04.1987 tarihinde toplanan bu kongrede Abdülkerim Doğru[17] parti Genel Başkanlığına[18] seçilir. 1987 yılında gerçekleştirilen referandumda Anayasanın Geçici 4. maddesindeki siyasî yasakların kaldırılması ile siyasete dönme imkânı elde eden Alparslan Türkeş, 04.10.1987 tarihindeki 2. Olağanüstü Büyük Kurultay’ında 210 delegenin tamamının oyunu alarak Genel Başkan seçilir.
1992 yılında, 12 Eylül Darbesi sonrasında kapatılan partilerin tekrar açılmasına izin veren yasanın kabulünden sonra Türkeş, teknik anlamda parti Genel Başkanlığından istifa eder. Bu istifanın gerçekten de siyasî bir mahiyeti yoktur. Şöyle ki; Milliyetçi Çalışma Partisi Genel Başkanı Türkeş, 1992’de açılmasına izin verilen Milliyetçi Hareket Partisi ’nin de Genel Başkanıdır. Türkeş’in teknik istifası burada gündeme gelir. 26.09.1992 tarihinde toplanan Merkez Yürütme Kurulu toplantısında Genel Başkanlık görevinden istifa etmiş, tüzüğün 29-3 maddesi gereğince Genel Başkan Yardımcısı Mehmet Irmak Büyük Kurultay’a kadar vekâleten Genel Başkanlığa atanmıştır.[19] Ertesi gün, 27.12.1992 günü yapılan Büyük Kongre’de Milliyetçi Hareket Partisi nin feshine veya devamına karar verilmek üzere seçimlere geçilmiş, 29.12.1992 tarihinde 404 kabul oya karşı 132 ret oyu ile Milliyetçi Hareket Partisi’nin feshine, mal varlığının Milliyetçi Çalışma Partisi’ne devredilmesine oyçokluğu ile karar verilmiştir. Ardından, 24.01.1993 tarihinde toplanan 4. Olağanüstü Büyük Kongre’sinde Milliyetçi Çalışma Partisi Genel Başkanı Alparslan Türkeş’in önerisi üzerine Milliyetçi Hareket Partisi adının ve ambleminin Milliyetçi Çalışma Partisi’ne verilmesi de kabul edilmiştir.[20]
Sonuç olarak bir kez daha hatırlatmakta fayda var ki, siyasî partiler tarihimizde iki ayrı Milliyetçi Hareket Partisi vardır. Milliyetçi Hareket partilerinden ilki 1954 yılında Ahmet Tahtakılıç Genel Başkanlığında Cumhuriyetçi Millet Partisi adıyla kurulan Milliyetçi Hareket Partisi dir. İkincisi ise 1983 yılında Mustafa Pamak’ın önderliğinde Cumhuriyetçi Muhafazakar Parti ismiyle kurulan Milliyetçi Hareket Partisi’dir.
[1] Uşak, 1909 – İstanbul Üniversitesi – Hukuk – Avukat – Kaymakam – Ticaret Bakanlığı Müfettişi – Milli Korunma Dairesi Reisi – 8. Dönem Kütahya, 12. Dönem Uşak, 13. Dönem İstanbul M.V. – K. M. Cumhuriyetçi Köylü Millet Partisi Temsilcisi – C.S. Uşak Üyesi – 25. Hük. Çalışma Bakanı – 25. Hük. Milli Eğitim Bakanı, Ö.T.: 13.12.2000.
[2] E.G.M. G.D.B. tarafından 31.01.1983 tarihinde hazırlanarak onaylanan “Cumhuriyet Döneminden Bugüne Kadar Ülkemizde Kurulan Siyasî Partiler” listesinde partinin kuruluş tarihi olarak 12.09.1954 tarihi verilmektedir. Konu ile ilgili tüm diğer kaynaklarda ise partinin kuruluş tarihi olarak 09.02.1954 tarihi verilmektedir. Cumhuriyetçi Millet Partisi’nin siyasî görüşleri ile ilgili olarak bkz.: B.C.A. 02.06.1955, F.K.: 30.1.0.0. Y.N.: 46.275.1. sayılı ve B.C.A. 01.03.1954, F.K.: 30.1.0.0. Y.N.: 46.274.10 sayılı belgeler. Partinin tüzüğü için bkz.: B.C.A. 1967, F.K.: 30.1.0.0. Y.N.: 46.277.6 sayılı belge. Parti programı için bkz.: B.C.A. 11.02.1954, F.K.: 30.1.0.0. Y.N.: 46.274.7 sayılı belge.
[3] Kozan, 1899 – Paris Louvre Arkeoloji Okulu- Sorbonne Üni. – Öğretim Üyesi – Ankara Arkeoloji ve Etnografya Müzeleri Müdürü – 9. Dönem Seyhan M.V. – Ö.T.: 03.04.1954.
[4] İstanbul, 1903 – İstanbul Öğretmen Okulu – Yazar, Yayıncı, 12. Dönem İstanbul M.V. – Ö.T.: 03.04.1954.
[5] Eskişehir, 1912 – Yüksek Ekonomi ve Ticaret Okulu – İktisat – Başbakanlık Umumi Murakabe Heyeti Mütehassısı – 8. Dönem Eskişehir, 12. Dönem İstanbul M.V. – Kurucu Meclis – Cumhuriyetçi Köylü Millet Partisi Temsilcisi – 27. Hük. Ticaret Bakanı – Ö.T.: 19.09.1972.
[6] Lefkoşa, 1917 – Kara Harp Okulu, Harp Akademisi – Uluslararası Ekonomi (ABD) – Milli Birlik Komitesi Üyesi – 13. Dönem Ankara, 14., 15., 16. Dönem Adana M.V. – 39., 41. Hük. Devlet Bakanı ve Başbakan Yardımcısı – Ö.T.: 04.04.1997.
[7] Bkz.: İçişleri Bakanlığı E.G.M. 11.05.1959 Tarih 42779 sayılı belge. Partinin isminin Milliyetçi Hareket Partisi olarak değiştirilmesi ile ilgili olarak bkz.: E.G.M. G.D.B. tarafından 31.01.1980 tarihinde hazırlanarak onaylanan “Cumhuriyet Döneminden Bugüne Kadar Ülkemizde Kurulan Siyasî Partiler” listesi, E.G.M. G.D.B. tarafından 31.01.1983 tarihinde hazırlanarak onaylanan “Cumhuriyet Döneminde Kurulan Siyasî Partiler” listesi ve E.G.M. tarafından hazırlanan “1923–2005 Yılları Arasında Ülkemizde Kurulan Siyasî Partilerin İsimleri ve Kuruluş Tarihleri” isimli tarihsiz/sayısız liste.
[8] Partinin kuruluşu ile ilgili olarak bkz.: E.G.M. 07.07.1983 Tarih Sen.F.Top.Ol.(A-2)-159134 sayılı, Y.C.B. 07.07.1983 Tarif SP11/122 sayılı belgeler ve İçişleri Bakanlığı Evrak İşleri Müdürlüğü Genel Evrak Servisi Şefliği 07.07.1983 Tarih, 8776 sayılı Dilekçe Kayıt Fişi. Partinin kuruluşu ve isim değişikliği ile ilgili olarak ayrıca bkz.: Muhafazakar Parti Genel Merkezi, 10.01.1985 Tarih, 1985/7 sayılı ve Y.C.B. 07.07.1983 Tarih, SP.11/122 sayılı belgeler.
[9] Ezine, 1950 – Atatürk Üni. – İşletme – Öğretim Üyesi – Gelirler Genel Müdürü Yardımcısı – Danışma Meclisi Çanakkale Üyesi (15.10.1981; 06.12.1983) – D.M. Başkanlık Divanı Kâtip Üyesi.
[10] 26.07.1983 tarihinde Milli Güvenlik Konseyi’nin 100 No’lu kararıyla partinin kuruluş dilekçesinde yer alan isimlerden 25’inin kurucu olmaları uygun görülmemiş ve veto edilmişlerdir. Veto edilenler arasında partinin Genel Başkanı, genel sekreteri ve Genel Başkan yardımcılarının tamamı da bulunmaktadır. Milli Güvenlik Konseyi’nin vetosu ile ilgili olarak bkz.: Milli Güvenlik Sekreterliği 26.07.1983 Tarih, 0100-26-33/52861 sayılı, Y.C.B. 27.07.1983 Tarih, SP.11/226 sayılı ve Y.C.B. 26.07.1983 Tarih, SP.11-89 sayılı belgeler.
[11] Muhafazakar Parti 30.11.1985 tarihinde gerçekleştirilen 1. Olağan Büyük Kurultay’ında adını Milliyetçi Çalışma Partisi olarak değiştirmiştir. Bkz.: Milliyetçi Çalışma Partisi Genel Başkanlığı 04.12.1985 Tarih, 1985/638 sayılı, Y.C.B. 05.12.1985 Tarih, 7012 sayılı belgeler. Bkz.: Genel Sekreter Mehmet ALANYUVA tarafından İçişleri Bakanlığı’na verilen 1985 Tarih, 609 sayılı belge.
[12] Partinin Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı’ndaki sicil dosyasına işlenen bilgi notunda Mehmet Pamak ve Hacı Mehmet Özsoy’un Genel Başkanlıkları ile ilgili olarak şu bilgilere yer verilmektedir: “Kurucular Kurulu toplanarak Genel Başkanlığa Mehmet PAMAK’ı seçti. Birkaç ay boyunca Mehmet PAMAK Genel Başkanlık yaptı. 24.01.1984 tarihinde yapılan [Kurucular Kurulu] toplantı[sın]da Merkez Karar Yürütme Kurulu üyesi İsmail Hakkı YILANLIOĞLU seçildi. 02.12.1984 tarihinde Kurucular Kurulu toplandı ve eski Genel Başkan İsmail Hakkı YILANLIOĞLU yerine Ali KOÇ’u Genel Başkan seçti.” Bilgi notundan da anlaşılacağı gibi Mehmet Pamak’ın görevden ayrılış Hacı Mehmet Özsoy’un da göreve seçiliş tarihi tam olarak bilinmemektedir.
[13] Kastamonu, 1918 – Askeri Veteriner Fakültesi – Hava Binbaşı – Tüccar – Çiftçi – Muharrir – Şair – Öğretmen – 1. ve 2. Dönem Kastamonu M.V. – Ö.T.: 06.07.1992
[14] 24.01.1984 günü yapılan toplantı ile Genel Başkan Hacı Ahmet Özsoy’un istifası üzerine Merkez Yürütme Kurulu Üyesi İsmail Hakkı Yılanlıoğlu Genel Başkan olarak seçilmiştir. Bkz.: Muhafazakar Parti Genel Merkezi 26.01.1984 Tarih, 984/5 sayılı belge.
[15] Bozkır, 1950 – Üniversite – Hukuk – Avukat.
[16] 02.12.1984 tarihinde İsmail Hakkı Yılanlıoğlu’nun istifası ile boşalan Genel Başkanlığa, Kurucular Kurulu kararı ile Ali KOÇ getirilmiştir. Yılanlıoğlu’nun istifası için bkz.: Muhafazakar Parti Genel Başkanlığı 26.01.1984 Tarih, 984/7 sayılı, Y.C.B. 07.03.1984 Tarih, SP.11.MUH.29 sayılı belgeler. Ali KOÇ’un Genel Başkan seçilmesi ile ilgili olarak bkz.: Muhafazakar Parti Genel Merkezi 03.12.1984 Tarih, 984/116 sayılı, Muhafazakar Parti Genel Merkezi 12.12.1984 Tarih, 984/120 sayılı ve Y.C.B. 13.12.1984 Tarih, SP.MUH. 107 sayılı, Y.C.B. 13.12.1984 Tarih 2211 sayılı belgeler.
[17] Ardahan, 1927 – İTÜ – Makine Müh. – Mühendis – Azotsan Genel Müdürü – Sanayi Bakanlığı Müşaviri – İPA Gıda ve İhtiyaç Maddeleri A.Ş. İdare Meclisi Başkanı – 15., 16. ve 19. Dönem Kars M.V. – Millet Meclisi Başkan Vekili – 39. Hük. Sanayi ve Teknoloji Bakanı.
[18] Cumhuriyet Başsavcılığı’nın 19.04.1987 tarihinde yapılmış olan 1. Olağan Büyük Kongre’de Milliyetçi Çalışma Partisi Genel Başkanlığına seçilen Abdülkerim Doğru’nun, Anayasanın Geçici 4., Siyasî Partiler Kanununun Geçici 1. maddelerine göre haklarında siyaset yasağı getirilmiş kimselerden bulunması nedeniyle, parti üyeliğinden ve Genel Başkanlığından çıkarılmasının anılan siyasî partiye, 2820 sayılı Kanun’un 104. maddesi gereğince ihtar verilmesi istemi Anayasa Mahkemesi tarafından 03.06.1987 tarihinde (Esas: 1987/2, Karar: 1987/1) karara bağlanarak Milliyetçi Çalışma Partisi’nin ihtarına ilişkin istemin reddine oyçokluğu ile karar verilmiştir.
[19] Alparslan Türkeş’in görevi bırakması ile ilgili olarak bkz.: Milliyetçi Çalışma Partisi Genel Merkezi, 27.09.1992 Tarih, 1992/02-434 sayılı belge.
[20] Bkz.: E.G.M 30.12.1992 Tarih, B.05.1. E.G.M.4060012/SP sayılı, Y.C.B. 11.01.1993 Tarih 128 sayılı, Milliyetçi Çalışma Partisi Genel Merkezi 29.12.1992 Tarih, 1992/02-613 sayılı ve Y.C.B. 30.12.1992 Tarih, 3237 sayılı belgeler.
Türkiye siyasî hayatı ve kurumlarının yapısı, tarihsel dönüşümü, işlev ve işleyişlerini konu edinen çeşitli makale ve kitapların yazarlık ve editörlükleri yanında muhtelif gazete, dergi ve haber platformlarındaki güncel yazılarına da halen devam etmektedir.
Mete Kaan Kaynar, Ankara Dayanışma Akademisi Kooperatifi (ADA), Bilim, Sanat Eğitim, Araştırma ve Dayanışma Derneği (BİRARADA), Eğitim ve Bilim Emekçileri Sendikası (Eğitim-Sen) 5 Nolu Şube ve Özgür Üniversite gibi kuruluşların gönüllüsü, Devrim Deniz, Umut Nazım ve Ekin Eylem’in babasıdır.
