Çoklu Baro yasa teklifi TBMM Genel Kurulu’nda kabul edilerek yasalaştı

11 Temmuz 2020

Çoklu Baro düzenlemesini içeren Avukatlık Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi, TBMM Genel Kurulu’nda kabul edilerek, yasalaştı.

CHP, HDP ve İYİ Parti’nin muhalefet şerhi koyduğu teklif, AK Parti ve MHP oylarıyla kabul edildi.

Yapılan elektronik oylamaya 417 milletvekili katılırken, 251 milletvekili “kabul”, 163 milletvekili “ret” oyu kullandı.Baroların yapısının değiştirilmesine ilişkin 28 maddelik yasa teklifi hafta başında TBMM Adalet Komisyonu’nda kabul edilerek, hızla Genel Kurul gündemine alınmıştı.

80 il barosu ile Türkiye Barolar Birliği de düzenlemeye itiraz ediyordu. Düzenlemeye karşı çıkan çok sayıda baro başkanı ve avukat, teklifin TBMM’ye taşınmasıyla Ankara’da “savunma nöbeti”ne başlamıştı.

AKP’nin sunduğu, MHP’nin de imza koyduğu teklifin yasalaşmasıyla, en fazla üyeye sahip Ankara, İstanbul ve İzmir’de birden çok baro kurulmasının yolu açıldı.

Düzenleme Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın onaylamasının ardından Resmi Gazete’de yayımlandıktan sonra yürürlüğe girecek.

Yasalaşan teklifle getirilen önemli düzenlemeler şöyle:

Avukat sayısı 5 binden fazla olan illerde en az 2 bin avukatın imzasıyla yeni bir baro kurulabilecek. Bu şartlara göre bugün itibarıyla barolara kayıtlı avukat sayısı dikkate alındığında birden fazla baro, sadece Ankara, İstanbul ve İzmir’de kurulabilecek. Çoklu baro olan yerlerde barolar, noterler gibi numaralandırılacak. Mevcut barolar “bir numaralı baro” olacak.
TBB, kuruluş işlemlerini yerine getirmek üzere Kurucular Kurulu’nu görevlendirecek. Yeni baro için 4 kişilik Kurucular Kurulu, 2 bin avukatın imzasını alarak kuruluş işlemlerini 6 ayda tamamlayacak.
Kurucular Kurulu, kurulacak baronun genel kurulunu toplayacak ve genel kurulda yeni baronun organları seçilecek. Seçim sonucunun Türkiye Barolar Birliği’ne bildirilmesi üzerine baro, tüzel kişilik kazanacak.
Her avukatın, avukatlık edeceği yerin baro levhasına yazılma yükümlülüğü devam edecek. Bir ilde birden fazla baronun bulunması halinde avukat bunlardan birinin levhasına yazılacak.
Kuruluşu tamamlanan baronun ilk seçimli olağan genel kurulu, kuruluşu takip eden ve son rakamı çift olan yılın Ekim ayının ilk haftası içinde baro başkanının daveti üzerine toplanacak. Böylece tüm baroların seçimleri aynı tarihte yapılacak. Ekim ayının ilk haftası içinde, TBB organlarının seçimi ise Aralık ayı içinde yapılacak. Seçimler sonu çift rakama rastlayan yıllarda yapılacak.
Avukat sayısının 2 binin altına düşmesi halinde TBB ilgili baroya yazılı bildirimde bulunacak ve 6 ay içinde kuruluş için gerekli olan asgari avukat sayısı sağlanamazsa o baro tasfiye edilecek. Tasfiye işlemleri son yönetim kurulu tarafından TBB’nin gözetim ve denetimi altında yapılacak ve tasfiye edilen baronun malları TBB’ye geçecek.
Mesleğe yeni başlayan avukatlar, mesleklerinin ilk 5 yılında, kayıtlı olduğu baronun öngördüğü keseneği (aidati) yarı oranında ödeyecekler.

“Büyük illerin delege sayısı düşüyor”

Baro ve TBB organlarının seçim usulünde bir değişiklik yapılmayacak. Her baro, TBB Genel Kurulunda, baro başkanı ile sabit üç delege ve ilaveten her 5 bin avukat için ilave bir delegeyle temsil edilecek.

Mevcut Avukatlık Yasası’na göre TBB Genel Kurulu için her baro ikişer delege belirliyor. Avukat sayısı yüzden fazla olan barolar, yüzden sonraki her 300 üye için ayrıca birer delege seçiyor. Bu durum örneğin 45 bin dolayında üyesi bulunan Ankara Barosu’na, TBB Genel Kurulu’nda yüzde 25’e yakın temsil olanağı sağlıyor.

TBB’nin 477 delegesinden 138’i İstanbul, 53’ü Ankara, 30’u İzmir Barosu seçimlerinde belirleniyor. Teklif aynen yasalaşırsa İstanbul’un delege sayısının 14, Ankara’nın 7, İzmir’inse 5’e düşeceği hesaplanıyor.

Birlik Genel Kurulu’nun olağanüstü toplantısı; on yerine yirmi beş baronun yönetim kurulunun yazılı talebiyle gerçekleştirilecek.

Olağanüstü genel kurul toplantısı, yasada Birlik Genel Kurulunun görevleri arasında sayılan hususlarla sınırlı olarak yapılacak ve seçimli olamayacak.

Çoklu baro olan yerlerde adli yardım ve zorunlu müdafilik hizmetleri avukatlar arasında eşitlik ilkesi ilkesine göre yerine getirilecek. Görevlendirmeye ilişkin usul ve esaslar yönetmeliğe göre belirlenecek/

Geçmişte başörtüsü nedeniyle yaşanan tartışmalarının da dikkate alındığı teklife göre, avukatlar için tek zorunlu kıyafet cübbe olacak. Avukatların kılık kıyafetiyle ilgili başka bir zorunluluk olmayacak.

Avukatların dilekçe vermesi engellendi

Ankara’daki Savunma Nöbeti’ne katılan avukat ve baro başkanlarının, nöbetin sürdüğü Kuğulu Park’a alınmamıştı.

Polis engeliyle karşılaşan baro başkanları ve avukatlar, çoklu baro yasa teklifine karşı dilekçe verme haklarını kullanmak için Cuma günü Meclis’e doğru yürüyüşe geçmiş ancak avukatların dilekçeleri teslim etmesine de izin verilmemişti.

Bunun üzerine yürüyüşlerini devam ettiren avukatlar cadde üstünde çevik kuvvet ekipleri ve polis tarafından engellendi.

Polis ve avukatlar arasında tartışma, zaman zaman arbede yaşandığı görüldü. Meclis’e alınmayan baro başkanları, Ankara Adliyesi’ne de başsavcının talimatıyla alınmadı.

Teklifin Meclis Adalet Komisyonu’ndaki görüşmeleri de 5 gün sürmüştü. Baro başkanlarının Komisyon toplantısına da alınmadı.