BMGK’nin Gazze’ye ateşkes kararı veto edildi

Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’nde (BMGK), Gazze’ye insani yardım için aralıklı ateşkes sağlanmasını ve İsrail’in bölgenin kuzeyinde yaşayan Filistinlilerin evlerini terk etmesi yönündeki talimatını geri çekmesini öngören karar tasarısı ABD tarafından veto edildi.

Güvenlik Konseyi’nin dönem başkanı olan Brezilya’nın hazırladığı metnin oylanması, ABD’nin Gazze’ye yardım girişine aracılık etmeye çalışması nedeniyle son birkaç gün içinde iki kez ertelenmişti. Bugün yapılan oylamada 12 üye tasarı lehinde oy kullanırken, daimi üyelerden Rusya ve İngiltere çekimser kaldı. Müttefiki İsrail’i geleneksel olarak Güvenlik Konseyi eylemlerinden koruyan ABD ise veto hakkını kullanarak tasarıyı geçersiz kıldı.

ABD’den vetoya savunma

ABD’nin BM Daimi Temsilcisi Thomas-Greenfield, vetoyu “tasarının İsrail’in kendini savunma hakkına yeterince vurgu yapmaması” ile savundu. Greenfield, “Evet, kararlar önemlidir. Ve evet, bu konsey sesini yükseltmelidir. Ancak attığımız adımlar sahadaki gerçeklere dayanmalı ve doğrudan diplomasi çabalarını desteklemelidir. Bu hayat kurtarabilir. Konseyin bunu doğru yapması gerekiyor” dedi.

Çin ve Rusya’dan tepki

Rusya’nın BM Büyükelçisi Vassily Nebenzia ise ABD’nin vetosuna “Amerikalı meslektaşlarımızın ikiyüzlülüğüne ve çifte standartlarına bir kez daha tanık olduk” sözleriyle tepki gösterdi. BMGK’nin veto yetkisine sahip diğer bir daimi üyesi Çin de ABD’yi “yanıltıcı olmakla” suçladı. Çin’in BM Büyükelçisi Zhang Jun, ABD’yi müzakereler sırasında yorum yapmaması ya da muhalefetini ifade etmemesi sebebiyle konsey üyelerini kararın kabul edilebileceğine inandırmakla suçladı. Zhang konseye yaptığı açıklamada, “Oylamanın nihai sonucu inanılmazdan başka bir şey değil” dedi.

BM Genel Sekreteri Guterres’ten çağrı

BM Genel Sekreteri Antonio Guterres bugün yaptığı açıklamada “Rehinelerin serbest bırakılması ve Gazze’ye insani yardım erişiminin sağlanması için acil insani ateşkes” çağrısında bulundu.

İsrail’in kuzey Gazze’yi boşaltma emri

İsrail geçen hafta, ülkenin 75 yıllık tarihindeki en büyük saldırıya misilleme olarak kara harekâtına hazırlanırken 2,3 milyon Filistinlinin yaşadığı Gazze’de yaklaşık 1,1 milyon kişiye “güneye gitme” emri vermişti. Ancak güneye doğru giden sivillere yönelik saldırılar da sürmüş, çok sayıda Filistinli göç yolunda ölmüştü.

Oylamanın ardından

BMGK’nin veto kararı, uluslararası toplumda tepkilere yol açtı. Filistin Dışişleri Bakanı Riyad al-Maliki, kararı “sorumsuzluk ve adaletsizlik” olarak nitelendirdi. Avrupa Birliği (AB) Dış İlişkiler Yüksek Temsilcisi Josep Borrell ise kararın “hayal kırıklığı verici” olduğunu söyledi.

BM’nin yanı sıra Mısır ve Katar da İsrail ve Hamas arasında ateşkes görüşmeleri yürütüyor. Ancak görüşmeler henüz bir sonuç vermedi.