34 kişi anılıyor: Adaletin yolu Roboski’den geçer

Roboski Katliamının 10’uncu yıldönümü nedeniyle birçok merkezde yapılan anmalarda, “Katliamdaki hakikat ortaya çıkarılsın, olayın failleri yargılansın, cezasızlık politikaları son bulsun, adaletin yolu Roboski’den geçer” denildi.

Şırnak’ın Uludere ilçesine bağlı Roboski köyünde 28 Aralık 2011 gecesi saat 21.39 ile 22.24 arasında Türk Silahlı Kuvvetleri (TSK) tarafından savaş uçaklarıyla yapılan bombardımanda yaşamını yitiren çoğu çocuk 34 kişi, katliamın 10’uncu yıldönümünde birçok kentte yapılan açıklamalarla anıldı. Anma etkinliklerinde, faillerin yargılanarak cezalandırılması talep edildi.

İHD de, katliamın yıldönümüne ilişkin yazılı açıklama yaptı. Üzerinden 10 yıl geçen katliamla ilgili Uludere Cumhuriyet Savcılığı tarafından başlatılan ve Diyarbakır Savcılığı’na nakledilen soruşturma dosyasının görevsizlik kararı verilerek Genelkurmay Başkanlığı Askeri Savcılığı’na gönderildiği hatırlatılan açıklamada, “2014 tarihinde kovuşturmaya yer olmadığı kararı verilerek dosya kapatıldı. Katliamda yaşamını yitirenlerin yakınları ve yaralananlar tarafından bu karara yapılan itiraz da reddedilince dosya Anayasa Mahkemesi’ne (AYM) taşındı ancak bu adalet taleplerine Anayasa Mahkemesi de, 24 Şubat 2015 tarihinde eksik evrak gerekçesi ile ret kararı verdi. 22 Ağustos 2016 tarihinde 281 bireysel başvuru ile katliam bu kez Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’ne (AİHM) taşındı. Ancak AİHM’de başvuruların yaşam hakkı ihlaline, dahası bir katliama ilişkin olduğunu göz ardı ederek, Anayasa Mahkemesi’ne kimi belgelerin geç sunulmuş olmasını gerekçe yaparak başvurular hakkında 2018 Mayısı’nda ‘kabul edilemezlik’ kararı verdi. Böylece, bir katliamın üzeri hem de el birliği yapılarak, cezasızlık zırhıyla örtüldü. Ancak aileler ve insan hakları savunucularının yeni başvurularla adalet arayışı devam etmektedir” denildi.

Yaşanan katliamlara yenilerinin eklenmemesi için Roboski’nin ve tüm katliamların sorumlularının yargılanması talep edilen açıklamada, “Hakikatleri açıklayın ve gerçeklerle yüzleşin” çağrısı yapıldı.

Amed Emek ve Demokrasi Platformu, 19’u çocuk 34 kişinin savaş uçaklarının bombardımanı sonucu hayatını kaybettiği Roboski Katliamı’nın 10’uncu yıl dönümü dolayısıyla Kayapınar ilçesindeki Rojava Parkı’nda anma eylemi yaptı. Kürtçe ve Türkçe “Roboski’yi unutma” pankartının açıldığı açıklamaya çok sayıda sivil toplum örgütü temsilcisi katıldı. Açıklama sık sık “Gün gelecek devran dönecek AKP halka hesap verecek” ve “Roboski’yi unutma, unutturma” sloganları atıldı.

Platformun Dönem Sözcüsü Mehmet Ceylan, cumhuriyet tarihinde Kürtlere karşı işlenen katliamlarda faillerin yargılanmadığını anımsattı. Roboski Katliamı’nda da benzer bir durumun ortaya çıktığına dikkati çeken Ceylan, “Burada olmamızın önemli bir sebebi var. Burası Roboski Parkı olarak yapıldı ama gelen kayyımlar bu parkın ismini değiştirdi ve anıtı yıktı. Kürtlerin kültürlerini yok etmeye yönelik saldırılar hiçbir zaman durmadı” dedi.

Ardından konuşan DİSK Diyarbakır Bölge Temsilcisi Hasan Hayri Eroğlu, cezasızlık politikalarına dikkati çekti. Eroğlu, “Tarih tekerrürden ibarettir’ değimi halkımız için bir daha gündeme gelmiştir” dedi. Eroğlu, katliamda hayatını kaybedenlerin katır sırtlarında taşınan bedenlerini anımsatarak, “Soruşturma dosyası askeri savcılığa gönderildi. Müfettişler görevlendirildi, komisyonlar kuruldu ve ne yazık ki bu tür dosyalarda her zaman şahit olduğumuz üzere gerçeğin üstü kalın bir sır perdesiyle örtüldü. ‘Öldüler ama tazminatını da ödüyoruz’ denerek toplum vicdanında ağır tahribatlar yaratıldı” diye kaydetti.

Roboski Davası’nda ulusal ve uluslararası yargı mekanizmalarının “hukuka ve adalete sırt dönen” kararlar alarak mağdurların acısına katladığını vurgulayan Eroğlu, “Ne yazık ki bu coğrafya geçmişten beri bitmek tükenmek bilmeyen acıların, kayıpların, faili meçhul cinayetlerin coğrafyası olmuştur. Çözümsüzlük politikaları, hukukun üstünlüğü, demokratik değerlerden uzaklaşma, cezasızlık politikaları ve geçmişle yüzleşmekten kaçınma büyük felaketlerin ve acıların yaşanmasına sebep olmuştur. Geçmişle yüzleşmenin kaçınılmaz olduğunu, hakikatin ortaya çıkarılmasındaki çözüm gücüne bir kez daha dikkat çekmek istiyoruz. Eğer bu sağlanırsa, bir nebze olsun olayın mağdurlarının yaralarını sağaltır, toplumda adalet duygusu oluşur. Yetkililerden katliamdaki hakikatin ortaya çıkarılmasını olayın faillerinin tespit edilerek yargı önüne çıkarılmasını ve cezasızlık politikasının bir an evvel son bulmasını talep ediyoruz” çağrısı yaptı.

DEVA Partisi Diyarbakır İl Başkanlığı da, konuya dair Kayapınar ilçesindeki Rojava Parkı’nda açıklama yaptı. “Unutursak kalbimiz kurusun” ve “Roboski katliamı 10 yıl oldu” dövizlerinin taşındığı açıklamada DEVA Diyarbakır İl Başkanı Cihan Ülsen konuştu. Ülsen, “İnsan ve hafıza, nisyan ile maluldür. Unutmak ve unutturmak üzerine bina edilen ve bize dayatılan bu gerçekliğin üstesinden, geçmişte yaşananları tekrar tekrar hatırlayarak ve hafızamızı diri tutarak geleceğiz” dedi.

Ülsen, “Gerçeğin üstünü kalın sis ve sır perdeleri ile örttüler. Faili meçhullerden cezasızlık politikalarına, insan hakları ihlallerinden hakikatlerin üzerinin örtülmesine kadar her şeyi bu katliam özelinde bulabilirsiniz. Bütün bir memleket olarak ‘Geçmişle yüzleşmek’ gibi koca bir derdimiz var. Özellikle helalleşme meselesinin konuşulduğu bu zamanda biz de buradan tüm Türkiye kamuoyuna sesleniyoruz; Sözde değil özde bir helalleşme yaşanacaksa, helalleşmeye Roboski katliamını aydınlatarak ve faillerini ortaya çıkararak başlayın” çağrısı yaptı.

Açıklama, oturma eyleminin ardından son buldu.

Urfa Emek ve Demokrasi Platformu, Haliliye ilçesi Topçu Meydanı’nda Roboski Katliamı’nın yıl dönümüne ilişkin açıklama yaptı. “Roboskî dram değil katliamdır unutmadık, unutmayacağız” pankartının açıkladığı açıklama, katliamda yaşamını yitirenlerin anısına saygı duruşuyla başladı.

“Roboskî’yi unutmadık unutmayacağız”, “Katiller halka hesap verecek” sloganlarının atıldığı eylemde konuşan KESK Urfa Şubeler Platformu dönem Sözcüsü Eylem Salar, cezasızlığa dikkati çekerek sorumluların yargılanması çağrısında bulundu.

HDP Urfa Milletvekili Ömer Öcalan, katliamı kınayarak, “Türkiye tarihi, katliamlar tarihi. Maraş katliamının yıl dönümü, Maraş’ta da Roboskî’de olduğu gibi katiller yargılanmadı. Çünkü katledilenler Kürtler. Biz buradayız. Adaletin, hakikatin yolunda olacağız. Sizin katletme gücünüz, zulmünüz var ama karşınızda adalet için direnenler olacak. Biz adaleti sağlayacağız. Bize köleliği dayatanlar bilsin ki Kürtler kimseye boyun eğmez. Her şeye rağmen barış istiyoruz. Onurlu bir mücadele sürdürüyoruz ve sürdürmeye devam edeceğiz” diye konuştu.

Demokratik Bölgeler Partisi (DBP) Van İl Örgütü, Roboski katliamının yıldönümüne ilişkin açıklama yaptı. Kentteki Perihanoğlu İş Merkezi önünde yapılan açıklamaya, KESK, HDP, TUHAY-DER, MEBYA-DER, Barış Anneleri Meclisi ve TJA aktivistleri katıldı. “Roboski’yi unutma unutturma” pankartının açıldığı açıklamada, katliamda yaşamını yitiren 34 kişinin fotoğrafları yere serilerek serilip yanlarına da karanfil bırakıldı.

Açıklamayı okuyan DBP Parti Meclisi (PM) üyesi Ejder Ekinci, katliamın üzerinden 10 yıl geçtiğini, ancak şu ana kadar faillerin yargılanmadığını, aksine katliama onay verenlerin hala görevlerinin başında olduğunu hatırlattı. Katliam sonrasında olay yerinde çekilen fotoğraflarının hala hafızalarında olduğunu vurgulayan Ekinci, “Bu ülkenin yurttaşı olan 34 insan öldürüldü ama bu katliamın soruşturulması için bir mahkeme bulunamadı” dedi.

İHD Adana Şubesi ve HDP Adana İl Örgütü, İnönü Parkı’nda yaptıkları basın açıklamasıyla Roboskî Katliamı’nda yaşamını yitirenleri andı. Açıklamaya katılan çok sayıda kişi, “Roboski için adalet” ve “Roboski’yi unutma unutturma” pankartı ile katliamda yaşamını yitirenlerin isimlerinin olduğu dövizler taşıdı, yere karanfiller bırakıp, mum yaktı.

Açıklamada konuşan İHD Şube Başkanı Avukat Yakup Ataş, Roboski katliamı’nın Genelkurmay Başkanlığı talimatı ile  herkesin gözü önünde  işlenen bir katliam olduğunu belirterek, açık bir cezasızlık hukuku ile  dosyanın kapatıldığını söyledi. Roboski Katliamı’nın gerçek sorumluların bulunup yargılanarak  adaletin sağlanması isteyen Ataş, “Roboski’yi savunmak adalet aramaktır, İnsanlığı savunmaktır. Bu savunmamız , adalet arayışı mücadelemiz  her zaman devam edecektir” ifadelerini kullandı.

HDP Adana İl Eşbaşkanı Mehmet Karakış ise, 28 Aralık 2011 tarihinin, Türkiye siyasal tarihinin bir utanç tablosu ifade ederek, “Bu bir istihbarat hatası değil, bir insanlık suçudur” diyerek, sorumluların cezalandırılmasını talep etti.

Açıklama 5 dakikalık oturma eylemi ile son buldu.

Roboski Katliamın 10’uncu yılında Diyarbakır, Van, Urfa, Mardin, Adıyaman, Ağrı, Batman, Bingöl, Bitlis, Dersim, Hakkari, Kars, Muş, Siirt ve Şırnak baroları ortak yazılı açıklama yaptı. Açıklamada, katliam sonrası yürütülen soruşturma ve incelemelerin cezasızlık politikası üzerine kurgulanarak yürütüldüğü hatırlatılarak, “Katliamın üzerinden 10 yıl geçmiş olmasına rağmen tek bir kişi dahi yargı önüne çıkarılmadı . Genelkurmay Askeri Savcılığı tarafından 7 Ocak 2014 tarihinde; ‘Gerek şüphelilerin gerekse olayda görevli TSK personelinin TBMM ve Bakanlar Kurulu kararı çerçevesinde kanun emrini icra kapsamında kendilerine verilen görevin gereklerini yerine getirdikleri, görev gereklerini yerine getirirken kaçınılmaz hataya düştükleri, dolayısıyla eylemleri hakkında kamu davasını açılmasını gerektiren sebep bulunmadığı gerekçesiyle takipsizlik kararı vererek soruşturma dosyasını kapattı.’ Yaşanan katliam, parçalanmış bedenler, ailelerin ve toplumun yaşadığı acı hiç bir zaman bu soruşturmanın konusu olmadı” ifadeleri kullanıldı.

Bilinçli olarak etkili bir şekilde yürütülmeyen soruşturmalarda ki eksikliklerin, TBMM İnsan Hakları İnceleme Komisyonu tarafından paylaşılan inceleme raporuyla devam ettiği belirtilen açıklamada, “Raporda, ‘Kasıt yok, sivil idare ile askeri yetkililer arasında koordinasyonsuzluk var’ denilerek yaşanan ağır acı sıradanlaştırılmaya çalışıldı. Kürt coğrafyasının kanayan yaralarından biri olan Roboski Katliamı’na Anayasa Mahkemesi’nin ve AİHM’in bakış açısı da kaçınılmaz hata olarak nitelendirilen katliamın cezasızlıkla sonuçlanmasının bir parçası haline geldi” denildi.

Açıklamanın devamında, Türkiye’de işleyen bir adalet mekanizmasının olmadığının en somut göstergesinin Roboski Katliamı olduğu belirtilerek şunlar kaydedildi: “Yaşanan olay sonrasında yürütülen soruşturmalarla adaleti tesis etmek yargının göreviydi. Çağımızda devletlerin en önemli vasıflarından biri de hesap verebilir olmasıdır. Roboski Katliamı’nda da gerçek sorumluların yargılanmaları sağlanarak adaletin tesis edilmesinin sağlanması devletin en önemli görevlerinden biridir. Karanlıkta bırakılmak istenilen Roboski Katliamı’nın devletin ve iktidarın en önemli sınavlarından biri olduğu, Kürt meselesinin çözümü yolunda temel taşlardan biri olduğu, Türkiye’de barışın ve adaletin yolunun Roboski’den geçtiği unutulmamalıdır. Bizler aşağıda imzası bulunan Barolar olarak; Roboski’de kanayan yaranın, sadece katledilen 34 yurttaşın yakınlarının değil bizim de kanayan yaramız olduğunu hatırlatıyoruz. ‘Kaçınılmaz hata’ olarak nitelendirilen Roboski Katliamı’nın tarihin karanlığında kaybolmayacağını, adalet ve hakikate erişinceye dek mücadele edeceğimizin bilinmesini istiyor, devleti de asli yükümlülüklerinden biri olan adaleti tesis etme görevini yerine getirmeye davet ediyoruz.”

HDP Mardin İl Örgütü ile İHD Mardin Şubesi, katliamın yıldönümü dolayısıyla açıklama yaptı. HDP il binası önünde yapılan basın açıklamasında, HDP Milletvekili Pero Dündar ve İl Eşbaşkanı Salih Kuday konuştu. Açıklamada, Roboski’ye adalet sağlanana kadar hesap sormaya devam edileceği vurgulandı.

İHD Mardin Şubesi de İl binasında açıklama yaparak, katliamın faillerinin açığa çıkarılması çağrısında bulundu.

Dersim Emek ve Demokrasi Platformu üyeleri, Sanat Sokağı’nda basın açıklaması gerçekleştirdi. “19 Aralık, Maraş ve Roboski Katliamlarını unutmadık, unutturmayacağız” yazılı pankartının açıldığı açıklamaya, HDP Dersim Milletvekili Alican Önlü ile çok sayıda kişi de katıldı. HDP Dersim İl Eşbaşkanı Nurşat Yeşil, “Sadece Aralık ayında yaşanan Maraş, 19 Aralık cezaevi ve Roboski katliamları aynı gerekçe ya da amaçla yapıldı” dedi.

Roboski Katliamı’nın üzerinden on yıl geçmesine rağmen sorumluların yargı önüne çıkarılmadığını ifade eden Yeşil, “İnsanlık dışı uygulamaları yok saymak, unutturmak ya da üstünü kapatmak mümkün değildir. Sadece geçmişle değil, bugün yaşananlarla da yüzleşmek, hakikatleri ortaya çıkarmak vazgeçmeyeceğimiz bir amaçtır. Katliamların üzerinden ne kadar zaman geçerse geçsin failleri yargı önüne çıkarılarak cezalandırılmadan kalıcı, adil ve onarıcı bir toplumsal huzur sağlanamayacaktır” diye belirtti.