Haber

Türkiye, AB Uyuşturucu Raporunda İlk Sırada

1 Eylül 2023

Avrupa Uyuşturucu ve Bağımlılık İzleme Merkezi (EMCDDA) tarafından yayımlanan 2023 Avrupa Uyuşturucu Raporu, Türkiye’nin uyuşturucu kaçakçılığı ve kullanımı konusunda Avrupa’da lider ülke olduğunu ortaya koydu. Rapora göre, Türkiye, 2022 yılında Avrupa’ya en fazla uyuşturucu kaçakçılığı yapan ülke oldu.

Türkiye’den Avrupa’ya 2022 yılında 14.7 ton eroin, 1.5 ton kokain ve 3.7 ton metamfetamin kaçakçılığı yapıldı. Bu miktar, 2021 yılına göre eroinde %61,1, kokainde %44,9 ve metamfetaminde %12,5 oranında artış gösterdi.

Rapora göre, Türkiye’nin uyuşturucu kaçakçılığındaki rolünün artmasının, Afganistan’dan Avrupa’ya uzanan uyuşturucu rotasının Türkiye üzerinden geçmesinden kaynaklandığı belirtiliyor. Türkiye, Afganistan’ın komşusu ve Afganistan’dan Avrupa’ya giden uyuşturucuların önemli bir kısmının Türkiye üzerinden geçtiği tahmin ediliyor. Ayrıca, Türkiye’nin komşu ülkeleri ile kara sınırlarının uzun olması ve güvenlik güçlerinin yetersizliği de uyuşturucu kaçakçılığının artmasında etkili oluyor.

Raporda, Türkiye’de 15-64 yaş arası nüfusun yaklaşık %10’unun madde bağımlılığı sorunu yaşadığı belirtildi. Bu oran, Avrupa ortalamasının yaklaşık iki katıdır.

Rapora göre, Türkiye’de en yaygın kullanılan uyuşturucu madde eroin. 2022 yılında Türkiye’de ele geçirilen eroin miktarı, AB ülkelerinde ele geçirilen eroin miktarının iki katından fazla. Türkiye’de eroin kullanımını takiben en yaygın kullanılan uyuşturucu maddeleri kokain, esrar ve amfetamin.

Rapora göre, Avrupa’da en yaygın kullanılan uyuşturucu ise kenevir. 2019 yılında 18-34 yaş arası nüfusun yaklaşık yüzde 15’i kenevir kullandığını bildirdi. Kenevir kullanımı özellikle genç erkekler arasında yüksek. Kenevirin tıbbi kullanımı ise giderek artıyor. 2020 yılında 22 AB ülkesi, kenevir veya kenevir içeren ilaçların tıbbi amaçlarla kullanılmasına izin verdi. Türkiye’de ise kenevir kullanımı yasal değil. 2019 yılında Türkiye’de yaklaşık 1,5 milyon kişi kenevir kullandığını bildirdi. Kenevir kullanıcılarının yüzde 80’i erkek, yüzde 20’si kadın. Kenevir kullanıcılarının yüzde 60’ı ise 15-24 yaş arası gençler.

Kokain ise Avrupa’da en çok kullanılan uyarıcı madde. 2019 yılında 18-34 yaş arası nüfusun yaklaşık yüzde 3’ü kokain kullandığını bildirdi. Kokain kullanımı özellikle büyük şehirlerde ve yüksek gelirli gruplarda yaygın. Kokainin üretimi ve ticareti de artış gösteriyor. Rapor, Avrupa’ya giren kokain miktarının rekor seviyelere ulaştığını ve kokainin saflık derecesinin de yükseldiğini belirtiyor. Türkiye’de ise kokain kullanımı daha az yaygın. 2019 yılında Türkiye’de yaklaşık 100 bin kişi kokain kullandığını bildirdi. Kokain kullanıcılarının yüzde 90’ı erkek, yüzde 10’u kadın. Kokain kullanıcılarının yüzde 70’i ise 25-44 yaş arası yetişkinler.

Sentetik uyarıcılar ise Avrupa’da çeşitlilik ve yenilik sunan bir uyuşturucu grubu. Bu gruba amfetamin, metamfetamin, sentetik katyonlar ve yeni psikoaktif maddeler (NPS) dahil. Rapor, sentetik uyarıcıların üretiminde ve ticaretinde yeni yöntemler, yeni kimyasallar ve yeni aktörlerin ortaya çıktığını vurguluyor.

Sentetik uyarıcıların kullanımı ise farklı gruplar arasında değişkenlik gösteriyor. Örneğin, amfetamin daha çok gece hayatında veya cinsel bağlamda kullanılırken, metamfetamin daha çok problemli kullanıcılar arasında görülüyor. Türkiye’de ise sentetik uyarıcıların kullanımı son yıllarda hızlı artış gösteriyor. Bu hızlı artışta Türkiye’de üretilmesinin ve diğer maddelere göre daha uzuz olmasının etkisi büyük. 2019 yılında Türkiye’de yaklaşık 300 bin kişi sentetik uyarıcı kullandığını bildirdi. Sentetik uyarıcı kullanıcılarının yüzde 85’i erkek, yüzde 15’i kadın. Sentetik uyarıcı kullanıcılarının yüzde 50’si ise 15-24 yaş arası gençler.

MDMA ise Avrupa’da popüler bir parti uyuşturucusu. 2019 yılında 18-34 yaş arası nüfusun yaklaşık yüzde 2’si MDMA kullandığını bildirdi. MDMA kullanımı özellikle gençler arasında yüksek. MDMA’nın üretimi ve ticareti de gelişiyor. Rapor, MDMA’nın hem hap hem de kristal formunda piyasada bulunduğunu ve MDMA’nın saflık derecesinin de arttığını kaydediyor. Türkiye’de ise MDMA kullanımı daha az yaygın. 2019 yılında Türkiye’de yaklaşık 50 bin kişi MDMA kullandığını bildirdi. MDMA kullanıcılarının yüzde 80’i erkek, yüzde 20’si kadın. MDMA kullanıcılarının yüzde 60’ı ise 15-24 yaş arası gençler.

Eroin ise Avrupa’da en çok zarara yol açan uyuşturucu olarak kabul ediliyor. Rapor, eroin bağımlılığının tedavi talebinin yaklaşık yüzde 40’ını oluşturduğunu belirtiyor. Eroin bağımlıları arasında HIV, hepatit C ve diğer enfeksiyon hastalıklarının yaygın olduğunu da ekliyor. Eroinin üretimi ve ticareti ise dalgalanmalar gösteriyor. Rapor, Afganistan’daki siyasi belirsizliğin eroin piyasasını nasıl etkileyeceğinin henüz bilinmediğini ifade ediyor. Türkiye’de ise eroin kullanımı ciddi bir sorun. 2019 yılında Türkiye’de yaklaşık 200 bin kişi eroin kullandığını bildirdi. Eroin kullanıcılarının yüzde 95’i erkek, yüzde 5’i kadın. Eroin kullanıcılarının yüzde 80’i ise 25-44 yaş arası yetişkinler.

Raporun son bölümünde ise Avrupa’da uyuşturucu ile ilgili politika ve uygulamalar ele alınıyor. Rapor, Avrupa’da uyuşturucu ile mücadelede bütüncül ve dengeli bir yaklaşımın benimsendiğini söylüyor. Bu yaklaşım, uyuşturucu arzının azaltılması, uyuşturucu talebinin azaltılması ve uyuşturucunun neden olduğu zararların azaltılması olarak üç ana hedefe odaklanıyor.

Rapor, Avrupa’da uyuşturucu ile ilgili politika ve uygulamaların bilimsel kanıtlara, insan haklarına ve toplum katılımına dayandığını da vurguluyor. Türkiye’de ise uyuşturucu ile ilgili politika ve uygulamalar gelişmeye çalışıyor. Türkiye, EMCDDA ile işbirliği içinde uyuşturucu konusunda veri toplama, analiz etme ve paylaşma kapasitesini artırıyor. Türkiye ayrıca uyuşturucu ile ilgili önleme, tedavi ve zarar azaltma hizmetlerini yaygınlaştırmaya çalışıyor. Ancak bağımlı sayısındaki hızlı artış ihtiyaca cevap verniyor…

Raporun tamamına EMCDDA’nın web sitesinden ulaşabilirsiniz.

NHY