Öğrenciler hekimlik andının sansürüne izin vermedi

22 Haziran 2023

İstanbul Üniversitesi Çapa Tıp Fakültesi’nin 2022 yılı mezuniyet töreninde hekimlik andı okunurken yaşanan bir olay, Türkiye’deki sağlık sisteminin ve akademik özgürlüğün durumunu gözler önüne serdi. Okul yönetimi, hekimlik andının orijinal metninden “hastaların cinsel yönelimi” ifadesini çıkartarak sansür uyguladı. Bu sansür, öğrenciler tarafından tepkiyle karşılandı ve yemin ederken bu ifadeyi haykırarak sansürü bozmaya çalıştılar.

Hekimlik andı, tıp fakültelerinin mezuniyet törenlerinde okunan ve hekim olacak öğrencilerin meslek etiğine bağlı kalacaklarına dair verdikleri sözdür. Bu andın içeriği, Türk Tabipleri Birliği tarafından belirlenmiştir ve 2015 yılında son olarak güncellenmiştir. Hekimlik andının güncel metni şöyledir:

“Hekimlik mesleği üyeleri arasına katıldığım şu anda,
yaşamımı insanlık yoluna adayacağıma,
Hekimlik mesleğinin saygınlığını ve geleneklerini
tüm gücümle koruyacağıma,
İnsan yaşamına en üst düzeyde saygı göstereceğime,
Mesleğimi bana öğretenlere ve meslektaşlarıma karşı
saygı ve bağlılığımı her zaman koruyacağıma,
Mesleğimi
vicdanımın gerekleri
ve iyi hekimlik ilkeleri doğrultusunda
ve onurla uygulayacağıma,
Hasta ve toplumun sağlığını temel görev sayacağıma,
Yaş, cinsiyet, hastalık veya engellilik,
dil, inanç, etnik köken, ırk,
milliyet, siyasi görüş, cinsel yönelim,
toplumsal sınıf veya başka bir özelliğin
görevimle hastam arasına girmesine izin vermeyeceğime,
Hastamı kendi sağlığı ve yaşamı konusunda
yeterince ve dürüstçe bilgilendireceğime
ve özgür iradesiyle
karar süreçlerine katılma hakkına saygı göstereceğime,
Hastalarımın sırlarını,
yaşamlarını yitirdikten sonra bile saklayacağıma,
Tıp bilgilerimi
hastaların yararı
ve sağlık hizmetlerinin gelişmesi için paylaşacağıma
Baskı altında kalsam bile
insanlık değer ve yasalarına karşı kullanmayacağıma,
En yüksek düzeyde hizmet sağlayabilmek için
kendi sağlığımı
esenliğimi ve mesleki yetkinliğimi
korumaya özen göstereceğime

Kararlılıkla Özgürce,

Ve onurum üzerine

And içerim.”

Bu metnin içinde yer alan “cinsel yönelim” ifadesi, hekimlerin hastalarının cinsel kimliği veya tercihi ne olursa olsun onlara eşit şekilde davranacaklarına dair bir taahhüttür. Bu ifade, aynı zamanda Türkiye’de LGBTİ+ bireylerin yaşadığı ayrımcılık ve şiddete karşı bir duruştur. Ancak Çapa Tıp Fakültesi yönetimi, bu ifadeyi hekimlik andından çıkartarak sansürlemeye kalkıştı. Bu sansür, öğrencilerin tepkisine neden oldu. Öğrenciler, yemin ederken “cinsel yönelim” ifadesini yüksek sesle söyleyerek sansürü bozmaya çalıştılar. Bu olay, sosyal medyada da büyük yankı uyandırdı ve #CinselYönelimSansüreİzinVermedi etiketiyle binlerce paylaşım yapıldı. (NHY)