Türkiye’de sigara satışı 2023’te yüzde 17,7’lik artışla 137,4 milyar adete ulaÅŸarak rekor kırdı. Sigaradan hasılat da 288 milyar TL’ye ulaÅŸtı. Sigara satışı dünyada düşüş eÄŸilimindeyken Türkiye’de son 10 yılda yüzde 50 arttı.
Sigara satışları dünya genelinde düşüş eÄŸilimindeyken Türkiye’de rekor kırıyor. Tarım ve Orman Bakanlığı’na baÄŸlı Tütün ve Alkol Dairesi BaÅŸkanlığı verilerine göre, Türkiye’de sigara satışları 2023 yılında bir önceki yıla göre yüzde 17,7 artışla 137,4 milyar adete ulaÅŸarak tüm zamanların zirvesine ulaÅŸtı.
1999 yılında 114,4 milyar adet olan ve 2013’te 91,7 milyar adete kadar gerileyen Türkiye’deki sigara satışları, daha sonraki 10 yılda yükseliÅŸ eÄŸilimine girdi. 2023’te sigara satış rakamı, 2013’teki rakamın yüzde 50 üzerinde oldu.
Türkiye’de sigara satışlarından elde edilen hasılat da geçen yıl bir önceki yıla göre yüzde 79,6 artışla 288 milyar TL’ye ulaÅŸtı.
Bu dönemde Türkiye’de sigara üretimi yüzde 12,9’luk artışla 189 milyar adete ulaşırken, bu rakamın 49,7 milyar adetlik kısmı ihraç edildi. Sigara ihracatından elde edilen gelir 2023’te bir önceki yıla göre yüzde 14,8 artışla 490,6 milyon dolara yükseldi.
Dünya SaÄŸlık Örgütü verilerine göre dünya genelinde her yıl yaklaşık 8 milyon kiÅŸi tütün kullanımına baÄŸlı hastalıklar nedeniyle hayatını kaybediyor. Türkiye’de de her yıl yaklaşık 100 bin kiÅŸinin bu nedenle öldüğü tahmin ediliyor.
Sektör yabancıların elinde
TEKEL’i özelleÅŸtiren AKP hükümeti, yurt içi sigara üretimini ve pazarını yabancıların hakimiyetine vermiÅŸti. Sigara üretimi için gerekli tütün de büyük oranda ithalatla saÄŸlanıyor.
2023 yılında Türkiye’de 114,5 milyon kilogram tütün kullanılırken bunun yüzde 83’lük bölümü ithal tütünle karşılandı. Yerli tütün payı ise yüzde 17 oldu.
2008 yılında çıkan 4207 sayılı kanun, kafe, kahvehane, restoran, eÄŸlence yerleri dahil, tüm kapalı alanlarda sigara içilmesini yasaklayan önemli bir adım olmuÅŸtu. Ancak bu kanunun uygulanmasında yaÅŸanan zorluklar ve sigara satışlarının artması, Türkiye’nin tütün kontrolünde karşılaÅŸtığı zorlukları gözler önüne seriyor.
Tütün ve alkolden elde edilen ÖTV miktarının da bu dönemde önemli bir artış gösterdiÄŸi bilinmektedir. Tütün ve tütün mamullerinden alınan özel tüketim vergisi (ÖTV) ise 2023 yılında önceki yıla göre %69,4 artarak 245,6 milyar TL’ye yükselmiÅŸtir. Bu artışta, alkollü içkilere ve tütün mamullerine getirilen vergi artışlarının etkisi büyüktür.
