Sağlık Hizmetlerinin Özelleştirilmesi Kaliteyi Düşürüyor, Ölümleri Artırıyor

1 Eylül 2024

Sağlık hizmetlerinin özelleştirilmesinin kalitesizliği artırdığı ve tasarruf sağlamadığı iddiaları, The Lancet dergisinde yayımlanan yeni bir araştırma ile tekrar gündeme geldi. Araştırma, sağlık hizmetlerinin özelleştirilmesi sürecinin beklenen sonuçları vermediğini ve hastalar için olumsuz sonuçlar doğurduğunu ortaya koydu.

The Lancet’te yayınlanan “Sağlık Hizmetlerinin Özelleştirilmesinin Bakım Kalitesine Etkisi” başlıklı çalışma, ABD, Almanya, Kanada, İngiltere, İsveç, İtalya, Hırvatistan ve Güney Kore’den çeşitli araştırmaları analiz etti. Araştırmanın sonuçlarına göre, özelleştirme sağlık hizmetlerinin kalitesini artırmak yerine, aksine kalitesizliğe yol açtı. Özetle, özel sektörün sağlık hizmetleri, maliyetleri düşürmemiş ve bakım kalitesini artırmamıştır.

Kötüleşen Hizmetler ve Artan Mortalite (Ölümler)

Araştırma, özel sağlık sektörünün maliyetleri azaltmak için genellikle düşük maliyetli ve az kaynak gerektiren hastaları tercih ettiğini belirtiyor. Bu, daha yüksek kar marjı elde etmek amacıyla personel sayısını azaltma ve düşük maliyetli hastaların seçilmesi gibi uygulamaları içeriyor. Özel hastanelerin maliyetleri düşürme amacıyla daha az bakımlı ve düşük hizmet sunan bir yapı sergilediği vurgulanıyor. Ayrıca, özelleştirme, hastane enfeksiyonlarının artmasına, ölüm oranlarının yükselmesine ve sağlık hizmetlerinin kalitesinin düşmesine neden oldu.

Türkiye’de Özelleştirme Süreci

Türkiye, 1980’lerden itibaren sağlıkta özelleştirme adımlarına başladı. Özellikle 2002 yılında AKP iktidarının “Sağlıkta Dönüşüm” programı çerçevesinde kamu hastanelerinin işletme modeline geçirilmesi, aile hekimliği sisteminin getirilmesi ve özel hastanelerle işbirlikleri artırıldı. Ancak bu dönüşüm, hastaların sağlık hizmetlerine erişimini güçleştirdi ve özel hastanelerle yapılan anlaşmalar sonucunda sağlık hizmetlerinde maliyetlerin arttığı gözlemlendi.

Uzmanlar, sağlık sistemindeki bu sorunların çözülmesi için sosyal devlet anlayışının yeniden benimsenmesi gerektiğini vurguluyor. Kamu sağlık hizmetlerinin güçlendirilmesi ve özelleşme modelinden vazgeçilmesi gerektiği, nitelikli sağlık hizmetlerine herkesin eşit erişimini sağlamanın önemli olduğu belirtiliyor. Araştırma sonuçları, sağlık hizmetlerinin özelleştirilmesinin, beklenen tasarrufu ve kaliteyi sağlamadığını, aksine hastalar için olumsuz sonuçlar doğurduğunu ve kamu sağlık hizmetlerinin yeniden değerlendirilmesi gerektiğini ortaya koyuyor.