Dünya Basın Özgürlüğü Günü: Silivri’den mesaj var

Sana Ait Bir Cümle

Özgürlüğü, özgürlüğünü kaybetmiş bir insanın anlatmasını istediğinizde özlem ve öfkenin keskin olduğu bir yazıyla karşılaşma ihtimaliniz yüksektir.

Ama öyle olmayacak.

Michigan Ãœniversitesi’nde ders verdiÄŸim yılın ilk gününde çocuklara “bana daha önce söylenmemiÅŸ yeni bir cümle yazıp getiren herkesten o cümleyi bin dolara satın alacağım” demiÅŸtim.

Orijinal olmaya çalışan zengin bir ahmak olduğumu düşünmüşler ve benden alacakları biner dolarları nasıl harcayacaklarını konuşarak çıkmışlardı dersten. Yıl boyunca hiç kimse yeni bir cümle getiremedi elbette. Yeni olduğunu sandıkları her cümleyi sınıfta tartışıp yeni olmadıklarına hep birlikte karar verdik.

Zihinlerinin o güne kadar farkına varmadıkları sınırlarını gördüler ve hayatlarını daha önce söylenmiÅŸ, baÅŸkalarına ait cümleleri tekrar ederek geçirdiklerini anladılar. Ä°nsanların çok büyük çoÄŸunluÄŸu zihinlerinin dar sınırları içinde, baÅŸkalarına ait cümleleri tekrar ederek yaÅŸar. Her dinden, her ideolojiden, her sınıftan siyasi iktidar da hayatın böyle, içine “yeni” bir cümle katılmadan devam etmesini ister.

Özgür ülkelerde, insanlar daha önceden söylenmiÅŸ cümlelerden hangilerini söylemeyi seçecekleri konusunda özgürdürler. O “özgürlük” içinde söylemeyi tercih ettikleri cümlelerin kendilerine ait olup olmadığını pek sorgulamazlar.

Türkiye gibi ülkelerde ise hangi cümleleri tekrar edeceğiniz de devlet tarafından belirlenir. Devletin tekrar edilmesini istemediği cümleleri söylemek suçtur. Böyle ülkelerde, düşünme özgürlükleri kendi zihinsel sınırlarıyla kısıtlanmış insanlara bir zincir daha vurulur.

Özgürlük, öncelikle yeni bir cümle arama gerekliliğini fark etmek, bunun için çaba gösterebilmektir bence. Ve bunu her şartta, hatta şartların çok zorlayıcı olduğu hapishanede de yapabilirsiniz. Çeşitli nedenlerle kendini kıstırılmış hisseden, bunalan, sıkılan, üzülen insanlara kendilerine ait yeni bir cümle aramalarını öneririm.

O cümleyi bulamayabilirler ama sadece aramak bile onları teselli edecek ve eğlendirecektir.Özgürlük eğlencelidir çünkü. O eğlenceli özgürlüğü de ancak kendi zihninizin içindeki maceralarda keşfedersiniz.

Etrafınızda ne kadar kalın duvarlar olursa olsun.

21.4.2019, Silivri

Ahmet Altan