Her zamankinden daha yoğun yağmur yağıyor, sık sık sel olayları yaşanıyor. Diğer yandan, daha fazla su buharlaşıyor ve topraklar kuruyor. Tüm bunlar, Dünya Meteoroloji Örgütü’ne göre su döngüsünün dengesizleştiği birçok belirti – ve bu durumu açıklayan bir faktör var: sıcaklık.
Dünya Meteoroloji Örgütü’nün (WMO) bir raporuna göre, insan faaliyetleri dünya su döngüsünü dengesizleştiriyor. “2022 Küresel Su Kaynaklarının Durumu” başlıklı rapordan, akarsuların ve göletlerin akış ve dolum desenlerinin yarısından fazlasının uzun vadeli ortalamadan sapıldığı görülüyor. WMO’ya göre dünya genelinde 3.6 milyar insan – dünya nüfusunun %40’ından fazlası – yılın en az bir ayı boyunca yeterince içme suyuna sahip olamıyor ve bu sayı 2050 yılına kadar 5 milyardan fazlaya çıkacak.
Çoğu durumda akarsu ve göletlerin geçmiş yıllara göre daha kuru olduğu belirtiliyor. Su buharının bitki örtüsü, toprak ve su yüzeylerinden buharlaşması da benzer bir durumda. Kuru koşullar, yer yer kuraklık ve düşük su seviyelerine yol açtı; ABD’de, Afrika Boynuzu’nda ve Donau, Ren ve Çin’deki Yangtze nehirlerinde benzer durumlar yaşandı, ancak Pakistan’daki Indus Nehri havzasında aşırı sel yaşandı.
Raporda Alpler, Güney Amerika Andları ve diğer yüksek rakımlı bölgelerdeki kar örtüsünün uzun vadeli ortalamaların altında kaldığı ve bu durumun nehir akışını etkilediği belirtiliyor. WMO Genel Müdürü Petteri Taalas, “Buzullar ve buz örtüsü gözlerimizin önünde geri çekiliyor” dedi. “Yükselen sıcaklıklar su döngüsünü hızlandırdı ve bozdu. Daha sıcak bir atmosfer daha fazla nem depolar. Daha yoğun yağışlar ve sel olaylarına neden oluyor. Ve tam tersi, daha fazla buharlaşma, kuru topraklar ve şiddetli kuraklıklara neden oluyor.”
Ancak WMO, yeraltı su rezervleri veya toprak nemleri gibi konularda hala yetersiz ölçümler ve kesin veriler olduğunu belirtiyor. Ülkelerin bu konuda gelişme sağlamaları gerektiğini ve erken uyarılar yapabilme ve daha iyi su yönetimi uygulama yeteneğini artırmalarını istedi.
NHY/ dpa
