AYM’den kadınlar için soyadı kararı

28 Nisan 2023

Anayasa Mahkemesi (AYM), Türk Medeni Kanunu’na göre “Kadın, evlilikle kocasının soyadını alır, ancak daha sonra nikah memuruna veya sulh hakimine yapacağı yazılı başvuruda kocasından önceki soyadını kullanabilir” hükmünü eşitliğe aykırı bularak oybirliğiyle iptal etti.

Buna göre kadınlar artık evlendikten sonra kocasının soyadını almak zorunda değil.

İstanbul 8. Aile Mahkemesi, söz konusu hükmün iptali için Anayasa Mahkemesi’ne başvurmuştur.

İstanbul 8. Aile Mahkemesi’nin gerekçesi şöyle:

“Erkeğin doğumla kazandığı soyadını hayatı boyunca kullanması mümkünken, aynı hakkın kadına verilmemiş olmasını eşitlik ilkesine aykırıdır…”

AYM, itirazın ardından şu değerlendirmede bulundu:

“Erkek, evlenmeden önceki soyadını evlendikten sonra da tek başına kullanabildiği halde, kuralla kadının evlenmeden önceki soyadını evlendikten sonra ancak kocasının soyadının önünde kullanabileceği öngörüldüğünden karşılaştırmaya müsait şekilde benzer durumda olan eşler arasında cinsiyet temelinde farklı muamelenin yapıldığı açıktır…

… Ortak soyadının aile bağlarını korumanın zorunlu olduğunun, bu manada eşlerin ortak soyadı taşımamaları halinde aile bağlarının hiçbir şekilde korunamayacağının söylenmesi de zordur… Evlenmeden önceki soyadının, evlendikten sonra da tek başına kullanılması bağlamında kadın ve erkek arasında kuralla öngörülen farklı muamelenin nesnel ve makul bir temele dayanmaması sebebiyle eşitlik ilkesini ihlal ettiği sonucuna ulaşılmıştır.”

Konuyla ilgili son zamanlarda yapılan bir anket, kadınların çoğunluğunun evlendikten sonra kızlık soyadının korunmasından yana olduğunu ortaya koyuyor. Bu anlamda da AYM’nin aldığı kararın yerinde olduğunu gösteriyor.

Karar, Resmi Gazete’de yayımlanmasından dokuz ay sonra yürürlüğe girecektir.