2022 Ceza İstatistikleri Raporu: Avrupa’da en çok tutuklu ve hükümlü Türkiye’de

27 Haziran 2023

Avrupa Konseyi tarafından yayınlanan 2022 Ceza İstatistikleri Raporu’na göre, Türkiye Avrupa’da en çok tutuklu ve hükümlüye sahip ülke konumunda. Rapor, 2019 yılı verilerini kapsıyor ve 47 Avrupa Konseyi üyesi ülkenin ceza adaleti sistemlerini karşılaştırıyor.

Rapora göre, Türkiye’de 100 bin kişi başına düşen tutuklu ve hükümlü sayısı 357 ile Avrupa ortalamasının yaklaşık üç katı. Bu oranla Türkiye, Rusya (331), Gürcistan (274) ve Azerbaycan (235) gibi ülkeleri geride bırakarak listenin başında yer alıyor. Avrupa ortalaması ise 116 olarak belirlenmiş.

Türkiye’nin ceza adaleti sisteminde acil reform ihtiyacı var

“Türkiye, Avrupa Konseyi üyesi ülkeler arasında, ceza adaleti sistemindeki sorunlar nedeniyle, en yüksek tutuklu ve hükümlü sayısına sahip olan ülkedir. Bu durum, hem insan hakları hem de güvenlik açısından ciddi riskler taşımaktadır. Türkiye’nin ceza adaleti sisteminde acil reform ihtiyacı vardır.”

Türkiye’de tutuklu ve hükümlülerin yüzde 96’sını erkekler, yüzde 4’ünü ise kadınlar oluşturuyor. Kadın tutuklu ve hükümlülerin oranı bakımından Türkiye, yüzde 9,4 ile Avrupa ortalamasının altında kalıyor. En yüksek kadın tutuklu ve hükümlü oranına sahip ülke ise yüzde 15,2 ile İsveç.

Raporda ayrıca, Türkiye’nin cezaevlerindeki aşırı kalabalık sorununa da dikkat çekiliyor. Türkiye’de cezaevlerinin kapasitesinin yüzde 121’i dolu iken, Avrupa ortalaması yüzde 87. En fazla cezaevi kapasitesi aşımı yaşayan ülke ise yüzde 200 ile Kuzey Makedonya.

Raporun sonuç bölümünde, Türkiye’nin ceza adaleti sisteminde reform yapması gerektiği vurgulanıyor. Rapor, tutuklama sürelerinin kısaltılması, alternatif cezaların uygulanması, insan haklarına saygılı bir yaklaşım benimsenmesi ve cezaevlerinin koşullarının iyileştirilmesi gibi önerilerde bulunuyor.

Kaynakça:

[1] Avrupa Konseyi. (2022). Ceza İstatistikleri Raporu: Avrupa Ceza Adaleti Alanındaki Eğilimler (2019). https://rm.coe.int/space-i-2022-en/1680b1f8c3