2020’nin adalet istatistikleri: 13 milyon kiÅŸi şüpheli, 4 milyon sanık

2020 adalet istatistikleri açıklandı. Geçen yıl 1 milyon 541 bin kişi çeşitli suçlardan mahkûm oldu. Terörle Mücadele Kanunu kapsamında ise 2 bin 897 mahkûmiyet, 3 bin 384 beraat kararı verildi.

DW’den Alican UludaÄŸ‘ın haberine göre, Türkiye’de geçen yıl savcılıklar tarafından yürütülen yaklaşık 8 milyon soruÅŸturmada 13 milyon kiÅŸi şüpheli oldu. Mahkemelerde görülen 2 milyon 357 bin davada ise bir milyon 541 bin 870 kiÅŸi mahkûm olurken, 488 bin 116 kiÅŸi beraat etti. Anayasal düzene karşı iÅŸlenen suçlardan açılan davalarda 46 bin 783 mahkûmiyet kararı verilirken, 18 bin 563 beraat çıktı. Terörle Mücadele Kanunu kapsamında ise 2 bin 897 mahkûmiyet, 3 bin 384 beraat kararı verildi. Cinsel dokunulmazlığa karşı iÅŸlenen suçlardan yürütülen davalarda 23 bin 54 mahkûmiyet kararı verildi.

Adalet Bakanlığı’na baÄŸlı Adli Sicil ve Ä°statistik Genel Müdürlüğü, 2020 yılına ait “Adli Ä°statistikleri” açıkladı. 352 sayfalık rapor, Türkiye’nin “adaleti”nin fotoÄŸrafını çekti. Buna göre, 2020’de 6 bin 862 hâkim, 15 bin 151 savcı olmak üzere yargıda toplam 22 bin 13 hâkim ve savcı görev yaptı.

İhbar sayısı arttı

GeçmiÅŸ yıllara göre savcılıklara yapılan suç ihbarı sayısında artış yaÅŸandı. 2018’de 80 bin 866 ihbar gelirken, 2019’de 176 bin 380 ihbar, 2020’de ise 200 bin 288 ihbar yapıldı. 2020 yılında gelen ihbarların 141 bin 986’sında soruÅŸturmaya yer olmadığına karar verilirken, 19 bin 622 ihbar ise ciddi görülerek soruÅŸturmaya dönüştürüldü. Yani ihbarların yüzde 74,5’i soruÅŸturmaya deÄŸer görülmedi.

2020’de 8 milyon soruÅŸturma

Geçen yıl savcılıkların soruÅŸturma dosya sayısı 8 milyon 995 bin 141 oldu. Bu sayının 4 milyon 978 bin 662’si 2019’dan devrilen dosyalar olurken, 4 milyon 16 bin 479’u ise yeni açıldı. 2013’te toplam soruÅŸturma sayısı ise yalnızca 6 milyon 716 bin 800 olarak kayıtlara geçti. Bu sayı yıllar içinde sürekli artış gösterdi.

4 milyon faili meçhul dosya

Faili meçhul dosyalardan arındırılmış soruÅŸturma sayısı ise 4 milyon 769 bin 40 oldu. Yani, 2020’deki 4 milyon 226 bin 101 soruÅŸturma dosyası çözülemediÄŸi için faili meçhul kaldı. Bu dosyalardan yalnızca 7 bin 238’inin faili bulunurken, 634 bin 438 faili meçhul dosyada takipsizlik kararı verildi. 2013 yılındaki faili meçhul dosya sayısı 3 milyon 385 bin 775’ti.

Hâkim ve savcı sayısı yıllara göre sürekli artış göstermesine karşın bir soruÅŸturmaya bakma süreleri sürekli arttı. 2013’te bir soruÅŸturma 373 günde sonuçlandırılırken, 2020’ye gelindiÄŸinde bu sayı 473’e çıktı.

13 milyon yurttaş şüpheli

Cumhuriyet baÅŸsavcılıklarındaki soruÅŸturma dosyalarında yer alan şüpheli sayıları 2013-2020 arasında artış gösterdi. 2013’te 9,3 milyon şüpheli varken, 2020’de bu sayı 13 milyona yükseldi. Geçen yıl şüpheli olanların yüzde 84,9’unu (7 milyon 535 bin 769) erkekler, yüzde 15,1’ini (1 milyon 336 bin 427) kadınlar oluÅŸturdu. Şüpheliler arasındaki kadın oranı 2013’te 13,9 olarak ölçüldü. Son 7 yılda şüpheli kadın sayısında artış yaÅŸandığı gözlendi.

Toplam şüpheli sayısı şöyle:

2013: 9.324.457

2014: 9.867.242

2015: 10.279.240

2016: 10.599.327

2017: 11.985.118

2018: 13.180.991

2019: 13.562.961

2020: 13.097.311

Yabancı uyruklu şüpheliler

Geçen yıl şüpheli olanların 409 bin 341’ini yabancı uyruklu kiÅŸiler oluÅŸturdu. 2013’te bu rakam yalnızca 91 bin 929’du. Yıllar içinde suç iÅŸlediÄŸi şüphesiyle hakkında soruÅŸturma açılan yabancı uyruklu kiÅŸi sayısı arttı.

10 milyon suç mağduru

Geçen yıl yaklaşık 8 milyon soruÅŸturma dosyasında 13 milyon şüpheliye karşılık, 10 milyon 10 bin 840 kiÅŸi ise maÄŸdur/müşteki olarak kayıtlara geçti. 2013’te maÄŸdur sayısı 7 milyon 954 bin 964 olarak hesaplanmıştı.

SoruÅŸturmaların yüzde 31,6’sına dava

2020 yılında yürütülen soruÅŸturmaların yüzde 56,1’i kovuÅŸturmaya yer olmadığı kararıyla sonuçlandı. Yani, dava açmaya gerek görülmedi. Bu kapsamda 4 milyon 176 bin 893 soruÅŸturma takipsizlikle sonuçlandı. Buna karşılık soruÅŸturmaların yüzde 31,6’sı; yani 2 milyon 357 bin 600 soruÅŸturma sonunda kamu davasına dönüştü. 2013’te açılan ceza davası sayısı 3 milyon 72 bin 332’ydi. Dava açılma oranı ise yüzde 48,6 olarak kayıtlara geçti. SoruÅŸturmalarda takipsizlik verilme oranı yıllar içinde artarken, açılan dava oranı belirgin ÅŸekilde düştü.

33 bin kişiye anayasal düzenden dava

Geçen yıl yürütülen soruÅŸturmalarda yaklaşık 7 milyon “suç” soruÅŸturuldu. En çok dava, “vücut dokunulmazlığına karşı” iÅŸlenen suçlardan açıldı. 33 bin 885 kiÅŸiye anayasal düzeni ihlal etmekten dava açıldı. Bunun içerisinde terör ve darbe suçları yer aldı. 2020’de suç itibariyle açılan dava sayıları şöyle oldu:

Vücut Dokunulmazlığına Karşı Suçlar: 454.411

Malvarlığına karşı suçlar: 438.350

Hürriyete Karşı Suçlar: 394.456

Şerefe Karşı Suçlar: 349.094

Kamunun Sağlığına Karşı Suçlar: 130.872

Anayasal Düzene ve Bu Düzenin İşleyişine Karşı Suçlar: 33.885

Cinsel Dokunulmazlığa Karşı Suçlar: 38.340

Terörden 6 bin 551 dava

Terörle Mücadele Kanunu kapsamında ise 6 bin 551 dava açıldı. Toplantı ve Gösteri Yürüyüşleri Kanunu’nu ihlal suçundan açılan dava sayısı ise 3 bin 171 oldu.

15 bin çocuk istismarı davası

Türkiye’de geçen yıl cinsel dokunulmazlığa karşı 112 bin 811 suç iÅŸlendiÄŸi iddiasıyla soruÅŸturma yürütüldü. Bunların 53 bin 329’una takipsizlik kararı verildi. 38 bin 340 cinsel suça dava açıldı. Cinsel suçlardan açılan davaların türleri ise şöyle oldu:

Çocukların cinsel istismarı: 15.213

Cinsel taciz: 14.126

ReÅŸit olmayanla cinsel iliÅŸki: 861

Cinsel saldırı: 8 bin 140

2,8 milyon dava, 4 milyon sanık

2020 yılında ceza mahkemelerinde 2 milyon 833 bin 473 dava görüldü. Bir davanın ortalama görülme süresi 354 oldu. Bu davaların ancak 1 milyon 374 bin 732’si karara baÄŸlandı. En çok dava 2 milyon 100 bin 657 dava ile asliye ceza mahkemesinde açılırken, bunu 347 bin 269 dava ile ağır ceza izledi. Ceza mahkemelerindeki “sanık” sayısı ise 4 milyon 111 bin 502 oldu.

1 milyon 541 bin mahkûmiyet

Geçen yıl yargılanan sanıkların bir milyon 541 bin 870’i mahkûm olurken, 488 bin 116 kiÅŸi beraat etti. 443 bin 874 kiÅŸiye ise hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararı verildi.

Darbe suçlarında 46 bin mahkûmiyet

Anayasal düzene ve bu düzenin işleyişine karşı işlenen suçlardan açılan davalarda 46 bin 783 mahkûmiyet kararı verilirken, 18 bin 563 beraat çıktı.

Terör davalarında beraat daha yüksek

Terörle Mücadele Kanunu kapsamında 2 bin 897 mahkûmiyet, 3 bin 384 beraat kararı verildi. 2 bin 911 davada ise hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına hükmedildi. Terör davalarında mahkûmiyet oranı yüzde 23,2, beraat oranı ise yüzde 27,1 oldu.

Cinsel suçlarda 23 bin ceza

Cinsel dokunulmazlığa karşı suçlarda ise 23 bin 54 mahkûmiyet, 9 bin 706 beraat kararı verildi. Mahkemelerden çocukların cinsel istismarı suçundan 12 bin 64, cinsel tacizden 5 bin 832, cinsel tacizden ise 4 bin 302 mahkûmiyet kararları verildi.

209 bin çocuk yargılandı, 52 bini ceza aldı

Ä°statistikler, suça sürüklenen çocukların sayısını da verdi. 2020’de davası devam edenlerin de eklenmesiyle 209 bin 689 suça sürüklenen çocuk, mahkemelerde sanık olarak yargılandı. Yıl içinde yeni açılan davalardaki çocuk sanık sayısı ise 99 bin 919 oldu. Yargılamalar sonucunda 52 bin 505 (yüzde 32,4) çocuk mahkûm olurken, 24 bin 321 çocuk (yüzde 15) beraat etti. 29 bin 592 çocuk hakkında ise hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına hükmedildi. Çocuklar hakkındaki davaların yüzde 41,2’si “hırsızlığı” da içeren malvarlığına karşı iÅŸlenen suçlar oluÅŸturdu. Bu kapsamda açılan davalarda 28 bin 838 mahkûmiyet kararı çıktı.