Türkiye’de tütün tarlalarında çocuk işçi dramı

26 Kasım 2023

Türkiye’de tütün üretiminde çocuk işçilerin çalıştırıldığı bir gerçek. Bu durum hem çocukların sağlığını hem de eğitim haklarını olumsuz etkiliyor. dw.com’dan Uğur Şahin’in haberine göre, Denizli’de yapılan bir araştırma, tütün tarlalarında çalışan çocukların yüzde 90’ının okula devam edemediğini ortaya koydu. Ayrıca çocuklar, tütün toplarken zehirli kimyasallara maruz kalıyor ve ciddi sağlık sorunları yaşıyor.

Tütün üretiminde çocuk işçiliği, uluslararası bir sorun. ABD Çalışma Bakanlığı’nın çocuk işçiliği ile yetiştirilen ürünler listesinde 17 ülkenin tütünü yer alıyor. Ancak Türk tütünü bu listede yok. Bu, Türkiye’de tütün üretiminde çocuk işçiliğinin olmadığı anlamına gelmiyor. Aksine, Türkiye’de bu konuda yeterli denetim ve veri olmadığı için sorun görmezden geliniyor.

Türkiye’de tütün üretimi son yıllarda artış gösteriyor. 2020 yılında 62 bin ton olan tütün üretimi, 2021 yılında 80 bin tonu aştı. Tütün üreticileri, bu artışın nedeninin tütün fiyatlarının yükselmesi ve alternatif ürünlerin azalması olduğunu söylüyor. Ancak tütün üretiminin artması, çocuk işçiliğinin de artması anlamına geliyor.

Türkiye’de tütün tarlalarında çalışan çocukların sayısı tam olarak bilinmiyor. Ancak Denizli’de yapılan bir araştırma, bu sorunun boyutunu gözler önüne seriyor. Denizli Çalışma ve İş Kurumu İl Müdürlüğü ile Pamukkale Üniversitesi’nin ortaklaşa yürüttüğü “Denizli İlinde Tütün Tarımında Çalışan Çocuk İşçilerin Durumu” başlıklı araştırma, 2020 yılında tamamlandı. Araştırma kapsamında, Denizli’nin 10 ilçesindeki 30 köyde 300 aile ve 300 çocukla görüşüldü.

Araştırmanın sonuçları şok edici. Araştırmaya katılan çocukların yüzde 90’ı okula devam edemiyor. Çocukların yüzde 70’i ilkokul mezunu veya daha az eğitim almış. Çocukların yüzde 60’ı ise okuma yazma bilmeyen veya okuma yazmayı unutan ailelerden geliyor.

Çocuklar, tütün tarlalarında ağır ve tehlikeli koşullarda çalışıyor. Çocukların yüzde 80’i günde 8 saatten fazla çalışıyor. Çocukların yüzde 40’ı ise günde 12 saatten fazla çalışıyor. Çocuklar, tütün toplarken keskin bıçaklar kullanıyor, güneş altında susuz kalıyor, zehirli böcek ilaçlarına maruz kalıyor ve sigara içmeye başlıyor.

Araştırmanın en çarpıcı bulgusu ise çocukların yaşadığı sağlık sorunları. Araştırmaya katılan çocukların yüzde 95’i tütün tarlalarında çalıştıkları için sağlık sorunları yaşadıklarını belirtiyor. Çocukların en sık karşılaştıkları sağlık sorunları arasında baş ağrısı, mide bulantısı, kusma, ishal, baş dönmesi, göz yanması, el ve ayaklarda yaralar, alerji, solunum yolu enfeksiyonları, astım ve kanser sayılıyor.

Tütün üretiminde çocuk işçiliği, hem Türkiye’nin hem de dünyanın utanç verici bir gerçeği.