Latin Amerika, dünyanın en şiddetli bölgelerinden biri olarak biliniyor. Ancak bu şiddet sadece silahlı çatışmalar, uyuşturucu kartelleri veya sokak suçlarıyla sınırlı değil. Kadınlar da evde, iş yerinde, okulda veya sokakta erkekler tarafından sistematik olarak öldürülüyor, taciz ediliyor, tecavüz ediliyor veya yaralanıyor.
Birleşmiş Milletler Kadın Birimi’nin (UN Women) verilerine göre, Latin Amerika’da her iki saatte bir kadın cinayeti işleniyor. Her üç kadından birinin birlikte olduğu kişi tarafından fiziksel ya da cinsel şiddete maruz kaldığı Latin Amerika’da geçen yıl en az 4 bin 50 kadın cinayeti işlendi. Bu rakam, dünyadaki kadın cinayetlerinin yüzde 14’üne denk geliyor. Latin Amerika’da kadın cinayetlerinin oranı, dünya ortalamasının üç katı.
Peki bu durumun nedenleri neler? Kadına yönelik şiddetin kökeninde, ataerkil kültür, cinsiyet eşitsizliği, yoksulluk, eğitimsizlik, cezasızlık ve toplumsal hoşgörü gibi faktörler yatıyor. Latin Amerika’da kadınlar, erkek egemen bir toplumda ikinci sınıf vatandaşlar olarak görülüyor. Kadınların siyasi, ekonomik ve sosyal hakları ihlal ediliyor. Kadınlar, erkeklerden daha az eğitim alıyor, daha az gelir elde ediyor ve daha fazla işsizlik yaşıyor. Kadınlar, ev içi emeğin ve bakım sorumluluğunun büyük kısmını üstleniyor. Kadınlar, erkeklerin mülkiyeti ve kontrolü altında olmaları gerektiği fikrine maruz kalıyor.
Bu fikir, bazı erkeklerin kadınları öldürmelerine veya zarar vermelerine neden oluyor. Kadın cinayetleri genellikle ayrılık, kıskançlık, aldatma veya reddetme gibi sebeplerle gerçekleşiyor. Erkekler, kadınların kendilerine ait olmadığını kabul etmekte zorlanıyor. Erkekler, kadınların hayatlarına müdahale etmeye veya onları cezalandırmaya çalışıyor. Erkekler, kadınların bedenleri üzerinde hak iddia ediyor.
Bu durumun önüne geçmek için ne yapılabilir? Öncelikle, kadına yönelik şiddeti önlemek ve cezalandırmak için yasal ve kurumsal mekanizmaların güçlendirilmesi gerekiyor. Latin Amerika’da 18 ülke, kadın cinayetini ayrı bir suç olarak tanımlayan yasalar çıkardı. Ancak bu yasaların uygulanması konusunda ciddi sorunlar var. Şiddet mağduru kadınlar, polis, savcı ve yargıç gibi yetkililer tarafından caydırılıyor, görmezden geliniyor veya suçlanıyor. Şiddet faili erkekler ise genellikle cezasız kalıyor veya hafif cezalar alıyor.
İkinci olarak, kadına yönelik şiddeti ortadan kaldırmak için toplumsal bilinç ve değişim sağlanması gerekiyor. Kadına yönelik şiddetin bir insan hakları ihlali olduğu ve kabul edilemez olduğu mesajı yaygınlaştırılmalı. Kadınların insan onuruna, özgürlüğüne ve eşitliğine saygı duyulmalı. Kadınların seslerinin duyulması, taleplerinin karşılanması ve katılımlarının artırılması için fırsatlar yaratılmalı. Kadınların güçlendirilmesi, eğitimi, istihdamı ve liderliği desteklenmeli. Erkekler de bu sürece dahil edilmeli ve şiddete karşı sorumluluk almaları teşvik edilmeli.
Üçüncü olarak, kadına yönelik şiddetin etkilerini azaltmak için mağdurlara yardım ve koruma sağlanması gerekiyor. Şiddet mağduru kadınlar, güvenli sığınaklara, sağlık hizmetlerine, psikolojik desteğe, hukuki danışmanlığa ve ekonomik yardıma erişebilmeli. Şiddet mağduru kadınlar, toplum tarafından dışlanmadan, damgalanmadan veya suçlanmadan yaşamlarını sürdürebilmeli. Şiddet mağduru kadınlar, adaletin yerine getirilmesini ve haklarının korunmasını talep edebilmeli.
