Türkiye, zombi şirket oranında birinci

19 Haziran 2023

Zombi şirketler, gelirleri borçlarını ödemeye yetmeyen ve ancak devlet desteği veya düşük faizli kredilerle ayakta durabilen şirketlerdir. Bu şirketler ekonomi için büyük bir tehdit oluştururlar. Çünkü hem kendi verimliliklerini hem de sağlıklı işleyen diğer şirketlerin rekabet gücünü düşürürler. Ayrıca finansal istikrarı da tehlikeye atarlar.

IMF tarafından yayınlanan bir makaleye göre, Türkiye zombi şirket oranında dünyada birinci sırada yer almaktadır. Makalede, 2000 yılından bu yana halka açık olmayan zombi şirketler hakkında yeni bir veri seti hesaplanmıştır. Buna göre, Türkiye’de halka açık olmayan şirketlerin yüzde 18’i zombi şirkettir. Türkiye’yi yüzde 16 ile Endonezya, yüzde 15 ile Romanya ve yüzde 14 ile Rusya izlemektedir.

Halka açık olan şirketler ele alındığında ise Türkiye’nin zombi şirket oranı yüzde 6’dır. Bu oranla Türkiye, dünyada 21’inci sırada yer almaktadır. Halka açık olan şirketler arasında en çok zombi şirkete sahip ülke yüzde 28 ile Ürdün’dür. Onu yüzde 27 ile Güney Kıbrıs ve yüzde 25 ile Yunanistan takip etmektedir.

Zombi şirketlerin artmasının nedenleri arasında koronavirüs salgını, düşük faiz ortamı ve devlet destekleri sayılabilir. Salgın nedeniyle birçok şirket gelir kaybına uğramış ve borçlarını ödemekte zorlanmıştır. Düşük faiz ortamı ise hem borçlanmayı kolaylaştırmış hem de borçların yeniden yapılandırılmasını sağlamıştır. Devlet destekleri ise bazı şirketleri iflastan kurtarmış ancak verimliliklerini artırmalarını engellemiştir.

Zombi şirketlerin ekonomik etkileri arasında yatırım, istihdam, inovasyon ve büyüme üzerinde olumsuz etkiler bulunmaktadır. Zombi şirketler kaynakları verimsiz bir şekilde kullanarak diğer sağlıklı şirketlerin gelişimini engellerler. Ayrıca finansal sistemin riskini artırarak kredi arzını ve talebini azaltırlar.

Zombi şirketlerin sorununu çözmek için alınabilecek önlemler arasında borçların yeniden yapılandırılması, iflas mevzuatının iyileştirilmesi, devlet desteklerinin kademeli olarak azaltılması ve verimlilik artırıcı reformların yapılması sayılabilir. Bu önlemler hem zombi şirketlerin sayısını azaltacak hem de ekonomik toparlanmayı hızlandıracaktır.

NHY/ T24, IMF