Türkiye ekonomisinin en önemli sorunu gıda fiyatlarındaki artış

24 Ekim 2023

Türkiye’de son yıllarda yaşanan ekonomik kriz, en çok gıda fiyatlarını etkiledi. ASAL Araştırma’nın yaptığı ankete göre, Türkiye ekonomisinin en önemli sorunu yüzde 30,5 ile gıda ürünleri fiyatlarındaki artış oldu. Bu durum, hem üreticileri hem de tüketicileri zor durumda bıraktı.

Üreticilerin maliyetleri arttı

Gıda ürünleri fiyatlarındaki artışın temel nedenlerinden biri, üretim maliyetlerinin yükselmesi. Tarım sektöründe kullanılan gübre, tohum, ilaç, yem, akaryakıt gibi girdilerin fiyatları, döviz kurlarındaki dalgalanmalar ve enflasyon nedeniyle sürekli artıyor. Bu da üreticilerin maliyetlerini yükseltiyor ve kar marjlarını düşürüyor.

Üreticiler, maliyetlerini karşılayabilmek için ürünlerini daha pahalıya satmak zorunda kalıyor. Ancak bu da talebi azaltıyor ve stokları artırıyor. Bazı ürünlerde ise arz-talep dengesizliği nedeniyle fiyatlar aşırı yükseliyor veya düşüyor. Örneğin, domates fiyatları geçen yıl 1 TL iken bu yıl 7 TL’ye çıktı. Patates fiyatları ise 2 TL’den 0,5 TL’ye geriledi.

Tüketicilerin alım gücü azaldı

Gıda ürünleri fiyatlarındaki artış, tüketicilerin alım gücünü de azalttı. Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) verilerine göre, gıda enflasyonu eylül ayında yüzde 28,5 oldu. Bu oran, tüketici fiyat endeksinin (TÜFE) yaklaşık iki katı. Gıda harcamalarının aile bütçesindeki payı ise yüzde 23,6 ile en yüksek kalemi oluşturuyor.

Tüketiciler, gıda fiyatlarındaki artış nedeniyle tasarruf yapmak zorunda kalıyor. Bazı temel gıda ürünlerinden vazgeçiyor veya daha ucuz alternatiflere yöneliyor. Örneğin, et tüketimi azalırken bakliyat tüketimi arttı. Gıda güvenliği ve kalitesi konusunda da endişeler oluştu.