Soma Kaymakamlığı, 4 Aralık Madenciler Günü kapsamında Soma’da sahnelenmesi planlanan, Eskişehir Halk Sahnesi tarafından hazırlanan “Değil” adlı tiyatro oyununu “uygun bulunmadığı” gerekçesiyle yasakladı. Daha önce İstanbul, Ankara, İzmir ve Eskişehir gibi kentlerde birçok kez sahnelenen oyun, maden kazasında oğlunu kaybeden bir babanın yaşadıklarını anlatıyor ve Soma faciası gibi ülkenin önemli iş kazalarına odaklanıyor.
Oyunun İçeriği ve Tepkiler
Tiyatro oyunu, Türkiye’nin Soma, Karadon, Ermenek ve Kozlu gibi çeşitli bölgelerinde yaşanan maden facialarına dayalı gerçek raporlardan esinlenerek hazırlandı. Oyunun yazarı ve tiyatrocu Latif Tiftikçi, yaptığı açıklamada şunları söyledi:
•Türkiye’de işçi ölümleri ve maden kazalarının sık sık yaşandığını, bunların iş güvenliği denetimlerinin yetersizliği ve özelleştirme politikalarından kaynaklandığını ifade etti.
•Özelleştirilen maden ocaklarının iş güvenliğini hiçe sayarak daha fazla kâr hedeflemesinin faciaları tetiklediğini vurguladı.
•Soma’da oyunun yasaklanmasının, sanatsal ifade özgürlüğüne karşı bir tutum olduğunu belirterek, tiyatronun toplumsal gerçekleri aktarmak ve çözüm dinamiklerini göstermek gibi temel bir işlevi olduğunu savundu.
Açıklamada ayrıca, Soma’da 301 madencinin hayatını kaybettiği trajedinin unutulmaması gerektiği ve bu tür yasakların toplumsal hafızayı zayıflatacağı belirtildi.
Sanat ve Sansür Tartışmaları
Tiyatro topluluğu, kararın sadece Soma’ya değil, genel anlamda Türkiye’de ifade özgürlüğü ve sanatın işlevine yönelik bir müdahale olduğunu belirtti. Bu yasaklama, hem sanatsal ifade özgürlüğü hem de işçi hakları ve toplumsal bilincin güçlendirilmesi konularında tartışmaları alevlendirdi.
Türkiye’de sıkça gündeme gelen sansür uygulamaları, toplumsal sorunları sahneye taşıyan sanat eserlerini hedef alabiliyor. Ancak tiyatro gibi sanat dallarının, özellikle de bu gibi travmatik olayların unutulmamasında önemli bir rol oynadığına dikkat çekiliyor. Eskişehir Halk Sahnesi, oyunu engellemelere rağmen farklı platformlarda sahnelemeye devam edeceğini duyurdu.
