Seçimlere 50 gün kala adayların durumunda henüz bir netleşme yok. 16 Adaylık cumhurbaşkanlığı seçimlerinde ilk bariyer olan 500 parrainages (aday olabilmek için 4 Mart’a kadar halk oyu ile seçilmiş olan 30 ayrı bölgeden -milletvekili belediye üyelerinden, alınacak onay) barajını geçen 5 aday var .
E. Macron (adaylık açıklaması yapmaksızın) 1345, V. Pécresse 1945 , A. Hidalgo 1 074, N. Arthaud 529, F. Roussel 529, J. Lassaılle 503.
Henüz yeterli onayı almamış olan, seçimlerde ikinci tura geçme şansı olan adayların durumu şöyle.
Pen 366, E. Zemmour.217, J-L. Mélenchon.370. Y. Jadot 490.
Son 4 adayın yeterli imzayı alacakları varsayıla bilir.
Seçim sathında Le Pen ile E. Zemmour arasındaki it dalaşı, (post kavgası- para kavgası belki de hepsi) ..devam ederken, Macron’un hala adaylığını açıklamaması politik sahanın belirsizliğinin ögeleri ve tartışma alanı bu günlerde.. Düğüm muhtemelen 4 Mart’ta çözülecek. Macron’un adaylık açıklaması sonra muhtemelen popülaritesinin düşmesi, bugün %26 barında seyreden oy oranının aşağıya doğru inişe geçmesi beklenebilir..
Bu düşüş kime yönelecek. Son haftalarda V. Pecresse’ in yanıda sağında solunda partililer Macron’u destekleme yarışına girdi. Başta J.P.Raffaraın ve Sakozy’nin bakanı Erıc Woerth. Calais Belediye Başkanı N. Bouchart… gibi. Sarkozy de destekler ise şaşırtıcısı olmayacak.
“Sol” da bu yarışta geride kalmıyor. Hatta Sağ’ı Sol’luyor da diye biliriz .PS Millet vekilleri S.Travert, N.Bricq, C.Caresche, Paris Eski Belediye Başkanı B. Delanoe , Eski Başbakan J.Marc Ayrault, Eski Sağlık Bakanı M. Touraıne Eski Hazine Bakanı M E.Guıgou, Eski Çalışma Bakanın M.Le Khomri şimdiden Macron’u destekleyenler arasında yerlerini aldı. .
Bu destek içerisinde oy oranı düşmeye başladığında, bunun muhtemelen J.L Melenchon veya F.Roussel’e kayacağı söylene bilir. Bu durumda J.L Melenchon solda en şanslı aday durumunu devam ettirecek.
Melenchon’un 13 Şubat Montpellıer mitinginde gösterdiği performans yükselişe geçmesine neden oldu. Bu yükseliş devam edeceğe benzer.Tek başına “Fransa’da solun temsilcisi[1]” diyemesek de şu an için % 10 barını geçen tek sol aday.
Melenchon büyük bir hatip. 13 Şubat’ta V.Pecresse in Paris- Zenith Mitingi ile aynı saatlerde Melenchon’un Montpellier mitingi izlendi. V.Pecresse’in sahte gülücükleri ses kısılması, prompterli konuşması ile Melenchon’un kesintisiz, esprili, ajitasyonu, konusuna hakim, ne söylediğini bilen ve onu anlatabilen konuşması kıyaslanamaz bile…
13 Şubat’ta Melenchon’un. 2 saate yakın 4 000 kişiye yaptığı .konuşmada solda güçlü bir aday olduğunu Sağın da kabul edeceği kadar açıkça gösterdi.
Melenchon’un (LFI) Programı 2017 Cumhurbaşkanlığı seçimlerinde sunulandan farklı değil.
“VI. Cumhuriyet “projesi çerçevesinde genel söylemi şunları içeriyor.:
- “Fransa Dünyanın 5. Avrupa’nın 2 büyük ekonomisine sahip. Böyle bir ekonomide yoksulluk fakirlik kabul edilemez
- Aynı zamanda askeri ve savunma olarak da kendine yeterli ve hiçbir pakta katılmaksızın bağımsız ülke olarak varlığını sürdüre bilecek güce sahip. Böyle bir Fransa. NATO’un vagonu olmamalıdır.
- Yoksulluğun nedeni dünyada var olan özellikle Irak işgali ile egemenliğini kuran ABD’nin başını çektiği Kapitalist Neo Liberal sistemdir.-Neo Liberalizm Kamu Servisini- Refah Devletini ortadan kaldırıldı.
- Şimdi sınıf mücadelesi Her şeye sahip olanlar ile Hiçbir şeyi olmayanalar arasındadır.”
- Bu genel çerçevede Fransa için şunları ifade ediyor.
- “Fransa kendi sistemini 1789 da başlattı. O günlerden bu yana Kapitalizmin saldırılarına halk olarak direndi.
- 1995 de Emeklilik yasasını geri çevirdi.1998 de 35 saat çalışma süresi getirdi.
Fransa halkı Jean Jeurés in dediği gibi “Sonuna Kadar Cumhuriyet” şiarı ile sürdürdü mücadelesini.”
Melenchon Programında ve mitinglerinde “Fransa’da servet dağılım adaletsizliğin zirveye çıktığını Pandemi döneminde 10 büyük servet sahibi milyarderin servetlerini ikiye katladığını” söylüyor.
13 Şubat Montpellier mitinginde Fransa’daki milyarderlerden bahsederken de şunları ifade etti. “Fransa da milyarder sayısı i 109’a çıktı. Bu ülkede 5 kişi 27 milyon kişinin gelirini elde ediyor!
2019’dan bu yana 5 Fransız milyarderi servetlerini 19 ayda 236 milyar Euro artırdılar. Bu Milyarderlerin karları yakından görelim. Ne demektir 19 Ayda 236 Milyar kazanmak; Bu bir ayda 12 milyar, Bir günde 414 milyon, bir saate: 17 milyon, bir dakikada 287 bin, bir saniyede ,4 490 Euro dektir…. 10 yıldır 5 büyük servet sahibinin serveti % 500 arttı! Sizin ücretleriniz de %500 artı mı?” diye sordu katılımcılara…
Melenchon’un Halka vaatleri ve programı başlıklar halinde şöyle özetlene bilir;
- -Senato lağvedilecek Halk Meclisi oluşturulacak. Yeni bir meclis ve yeni bir anayasa ile VI Cumhuriyet oluşturulacak.
- Seçmen yaşı 16 olacak.
- Cumhurbaşkanı seçildiği gün Temel ihtiyaç (gaz-elektrik- meyve besin maddeleri..)mallarının fiyatlarını dondurma.
- Bütün çalışanlara ücretli olarak 6. Hafta tatili (var olan 5. Hafta tatile ilaveten 1 hafta daha)verilecek.
- Emeklilik 60 yaşa indirilecek.
- Yıpratıcı işlere haftalık çalışma saatini 35 den 32 saate indirilecek.
- Macron’un çıkardığı işsizlik kanunun iptal edilecek.
- Temel Kamu Hizmetlerin Ticari sahadan çıkarılacak (Sağlı Ulaşım-Eğitim.)
- 18-25 Yaşarası gençlere Ailelerinden bağımsızlığını kazanmaları için 5 yıl boyunca geri ödemesiz 1 063 Euro aylık bağlanacak.
- 18 yaşa kadar eğitim ve yan faaliyetler ücretsiz olacak. (Spor- okul dışı faaliyetler, ulaşım giderleri kantin. Okul malzemeleri.)
- 500 000 çocuğa kreş yeri açılacak .
Milli gelirin %1 Kültür Faaliyetlerine ayrılacak.
60 000 öğretmen alınacak.
Öğretmen maaşları %15 artırılacak. 5 Yıl süresince ikinci bir %15 artış sağlanacak.
- Asgari ücret net 1 400 Euro olacak.
- Kadın erkek ücreti eşitlenecek. Bunu kurulacak ek bir komisyon denetleyecek.
- En düşük maaş ile en yüksek ücret arası 1-20’den fazla olmayacak.
- 800 000 sözleşmeli memur alınacak. (bir bölümü vergi ve servet kaçakçılığının tespiti çalışması için..) -Hayat Kadınlığının yasaklanması
- Macronun “Laikliği koruma” iddiası ile “Ayrılıkçı hareketler karşıtı çıkarılan” (Contre Séparetısme) kanunu iptal edilecek.
- Bütün dini yapılara (ibadet yerlerine) yapılan devlet yardımı kaldırılacak. Tüm kamu görevlileri ve halk tarafından seçilen kişilerin resmi dini törenlere katılması yasaklanacak.
- Tüm yasal çalışma içinde olan kaçak işçi ve çalışanları yasal statüye kavuşturulacak..
- İltica baş vuruları her dosyaya göre işlem görecek..
- Semt polisliği kurulacak. Asayiş Suçları Polis Organizasyonu (BAC) kaldırılacak. Motorize şiddet eylemleri bastırma timleri (BARV-M) dağıtılacak .
- Polisin bugüne kadar göstericilere karşı kullandığı silah ve araçlar(gaz banması Şok Tabancaları..)yasaklanacak .
- Doğal üretim ve tarımın geliştirilmesi çerçevesinde 300 000 kişiye iş sağlanacak.
- Sabit Gelirler Vergisi Flat Tax [2] yerine ISF (servetten Alınan Vergi) tekrar uygulamaya konacak.
- Tren ulaşım sisteminde özelleştirme ve rekabete açılımı durdurulacak.
- Ekolojik değişim için 200 milyar € yatırım yapılacak.
- Nükleer enerjiden çıkış ve nükleer santrallerin de monte edilmesi programa alınacak. 2050 de %100 yenilenebilir enerjiye geçilecek.
- Diş Göz ve Kulak sağlık hizmet ve servisleri ücretsiz olacak.
50 000 Kişilik Bakım Evleri kurulacak.
Aşı Pasaportu vs kaldırılacak.
- BCE(Avrupa Merkez Bankası) den devlet borcunu 0 Faizle süresiz borca dönüştürmesi istenecek.-
- NATO dan çıkılacak. Ne Rusya’nın ne de ABD-NATO’nun Ukrayna’ya girişi kabul edilmeyecek.
- Birleşmiş Milletler onayı olmayan hiçbir askeri müdahale ve operasyona girilmeyecek.
Serbest değişim ve FMI anlaşmalarından çıkılacak
Bunlar yerine Acil Sosyal Dayanışma Fonu kurulacak..”
Bu program çerçevesinde Yeni bir Yönetim şekil ve Yeni bir “Refah Toplumu” önermekte Melenchon.
Sol seçmende sorun Melenchon’un programının “Aşırı-Sol” olması değil… Benzer talep ve öneriler Komünist Parti F. Roussel’den SP A. Hidalgo’dan Yeşiller Temsilcisi Y. Jadot’dan da gelmekte. Sorun Melenchon’un “Kariyerist, otoriter, uzlaşmadan uzak” biri olması ve hiçbir ortak harekete zemin bırakmamasıdır.
2022 Cumhurbaşkanlığı adaylığını açıklayan ilk kişi oldu. 1 Mayıs 2021 de “Önümüzdeki 1 Mayıs’ta sizleri Cumhurbaşkanı olarak selamlayacağım” açıklaması yaptı.
Bu yaklaşımı ile “Sol Platformda Orak Aday” olasılığını ortada kaldırdı.2017 seçimlerinde Komünist Parti ile yapılan ortaklıkta da sadece “Kendisi!” vardı. Bu seçimlerde hiçbir partiye, guruba el uzatmadı. “Ben buradayım! Gelen herkesle ortak hareket ederim. Gelen gelsin!” Tavrı ile solda Birlik Ortaklık” imkanını engelledi.
Bu nedenle örgütlü solun (parti ve organizasyonların) Melenchon’a destek vermesi çok zor. Geriye Cumhurbaşkanı adaylığından çekilecek, ya da aday olamama durumunda olacak “Adayların” ve onları destekleyen seçmenlerin desteği kalıyor.
2017 Seçimlerindeki başarıyı gösterip, benzer oy oranına ulaşabilir mi?
Bu desteklerle oylarını artıra bilir ancak 2. Tur şansı oldukça zor gözüküyor. Hatırlanacağı gibi 2017 Seçimlerinde 1 turda %19.58 oy oranına ulaşmıştı..2. tura çıkan Marin Le Pen ( %21.30) ile aralarında sadece 0.72 oy farkı kalmıştı.
Aynı şansı yakalayabilir mi? Pek olası gözükmüyor. Ancak seçimlere henüz 50 gün var. Çok şeyin değişebileceği kadar uzun bir süre 50 gün.
[1] Ségoléne Royal Sosyalist Pari’nin 2007 Cumhurbaşkanı adayı. 2.Turda N.Sarkozy ‘e karşı kaybetti. 2012 de SP Adayı olarak Cumhurbaşkanı secilen F.Hollan’ın eşi -Resmi evlilikleri olmamasına rağmen-ve Hollan Hükümetinin bakanı. 16 Şubatta bir tv programında « Bugün sol için faydalı olacak tek oy Melenchon’a verliecek oydur…Solda en güçlü adaydır. Sol ikinci tura çıkmak istiyor ise bizi birleştirecek olana yönelmelidir. »açıklaması yapmıştı.
[2] Bu sistem 2018 de Macron tarafından getirildi. %30 bazından tüm gelir(ücret) elde edenlere uygulanmakta Bu durumda asgarı ücretli calışan bir çif 2018 de 53 € vergi oderken 2022 de 208 € ödüyor. Dha yksek alanlar daha az ödüyor. Örnek 4 000 € alan 2018 de 81 € öderken 2022 de 67 € ödüyor. Gelir daha yükseldikce vergidüşüyor….
- Fransa’da Yoksul Gençliğin Direnişi: Polis Şiddeti ve Protestolar - 4 Temmuz 2023
- Macron Emeklik Yasası, Fransa’da demokrasi krizi… - 20 Mart 2023
- Grev Direniş ve Sınıflar - 16 Mart 2023