Türkiye’de sosyal yardım alan hane sayısının son dört yılda yüzde 52 oranında arttığı gözlemlenmiştir. Bu artış, 2017 yılında 3.2 milyon olan hane sayısının 2023 yılı itibarıyla 4.99 milyona ulaşmasıyla somut bir şekilde ortaya çıkmaktadır. Bu durum, her beş haneden birinin sosyal yardım aldığı anlamına gelmektedir ve Türkiye’nin karşı karşıya olduğu ekonomik ve sosyal zorlukları gözler önüne sermektedir.
Türkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı’nın (TEPAV) Şubat 2024 tarihli raporuna göre, Türkiye’de gelir eşitsizliği artmakta ve orta gelir seviyesindeki bireyler yoksullaşmaktadır. Bu durum, yoksulluk ve sosyal dışlanma riski altındaki bireylerin sayısının artmasına neden olmaktadır. Ayrıca, gelir dağılımı eşitsizliğinin artışı, yoksul hanelerin ekonomik büyümeden yeterince faydalanamaması ve sosyal yardım ihtiyacının artmasına yol açmaktadır.
Euronews’un Mart 2024 tarihli haberine göre, Türkiye gelir dağılımı eşitsizliğinde Avrupa’da ilk sırada yer almaktadır. Yoksul kesim daha da fakirleşirken, zenginlerin servetleri hızla artmaktadır. İşçilerin milli gelirden aldığı pay azalırken, şirketlerin payı artmaktadır. Bu durum, sosyal yardım alan hane sayısındaki artışın sadece geçici ekonomik dalgalanmalardan değil, yapısal bir eşitsizlikten kaynaklandığını göstermektedir.
Öte yandan Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) verilerine göre, 2023 yılında Türkiye nüfusu 85.4 milyon, ortalama hane büyüklüğü ise 3.14 olarak kaydedilmiştir. Bu verilere dayanarak, Türkiye nüfusunun neredeyse beşte birinin (yüzde 18.4) sosyal yardımlardan yararlandığı hesaplanmaktadır. 2017 yılında bu oran yüzde 13.7 iken, pandemi döneminde yüzde 26.2’ye kadar yükselmiştir.
Dünya Eşitsizlik Raporu’na göre, Türkiye’de en yoksul yüzde 50’nin ortalama geliri yıllık 20.260 TL iken, en zengin yüzde 10’un geliri bunun 23 katı kadar, yani 463.020 TL’dir. En zengin yüzde 10, tüm gelirin yüzde 54,5’ini alırken, en yoksul yüzde 50’nin payı sadece yüzde 12’dir. Bu dramatik fark, gelir dağılımındaki eşitsizliğin boyutunu ve yoksulluğun artışındaki etkisini açıkça ortaya koymaktadır.
