YaÅŸlı nüfus oranı 2023’te yüzde 10,2’e yükseldi. YaÅŸlı nüfustaki yoksulluk oranı ise 2019’da yüzde 14,2 iken 2023’te yüzde 21,7 oldu.
Yaşlı nüfus oranı son beş yılda yüzde 21,4 arttı. 2023’te yüzde 10,2 olan yaşlı nüfus oranının bu gidişle 2080 yılında yüzde 25,6’ya ulaşması öngörülüyor.
Yaşlı nüfusun yoksulluk oranı 2019’da yüzde 14,2 iken 2023 yılında yüzde 21,7 oldu. Bu oran Türkiye geneli için 2019’d yüzde 21,3 iken 2023 yılında yüzde 21,7 oldu.
Türkiye’deki 8,7 milyonluk yaşlı nüfusun 1,6 milyonu yalnız yaşıyor.
Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) açıkladığı verilerine göre, yaşlı nüfus olarak kabul edilen 65 ve üzeri yaştaki nüfus, 2018 yılında 7 milyon 186 bin 204 kişi iken son beş yılda yüzde 21,4 artarak 2023 yılında 8 milyon 722 bin 806 kişi oldu.
YaÅŸlı nüfusun toplam nüfus içindeki oranı ise 2018 yılında yüzde 8,8 iken, 2023 yılında yüzde 10,2’ye yükseldi. YaÅŸlı nüfusun 2023 yılında yüzde 44,5’ini erkek nüfus, yüzde 55,5’ini kadın nüfus oluÅŸturdu.
Nüfus projeksiyonlarına göre yaşlı nüfus oranının 2030 yılında yüzde 12,9, 2040 yılında yüzde 16,3, 2060 yılında yüzde 22,6 ve 2080 yılında yüzde 25,6 olacağı öngörüldü.
100 yaş üstünde 6 bin 609 kişi var
YaÅŸlı nüfus yaÅŸ grubuna göre incelendiÄŸinde, 2018 yılında yaÅŸlı nüfusun yüzde 62,2’si 65-74 yaÅŸ grubunda, yüzde 28,6’sı 75-84 yaÅŸ grubunda ve yüzde 9,2’si 85 ve daha yukarı yaÅŸ grubunda yer alıyordu.
2023 yılında ise yüzde 64,0’ının 65-74 yaÅŸ grubunda, yüzde 28,1’inin 75-84 yaÅŸ grubunda ve yüzde 7,9’unun 85 ve daha yukarı yaÅŸ grubunda yer aldığı görüldü.
YaÅŸlı nüfusun yüzde 0,1’ini oluÅŸturan 100 yaÅŸ ve üzerindeki yaÅŸlı kiÅŸi sayısı, 2023 yılında 6 bin 609 oldu.
Nüfusun yaş yapısı değişti
YaÅŸlı nüfusun toplam nüfus içindeki oranının yüzde 10,0’ı geçmesi nüfusun yaÅŸlanmasının bir göstergesi olarak kabul ediliyor. Türkiye’de yaÅŸlı nüfus, diÄŸer yaÅŸ gruplarındaki nüfusa göre daha yüksek bir hız ile artış gösterdi.
Küresel yaÅŸlanma süreci olarak adlandırılan “demografik dönüşüm” sürecinde olan Türkiye’de, doÄŸurganlık ve ölümlülük hızlarındaki azalma ile birlikte saÄŸlık alanında kaydedilen geliÅŸmeler, yaÅŸam standardının, refah düzeyinin ve doÄŸuÅŸta beklenen yaÅŸam süresinin artması ile nüfusun yaÅŸ yapısı ÅŸekil deÄŸiÅŸtirdi. Çocuk ve gençlerin toplam nüfus içindeki oranı azalırken yaÅŸlıların toplam nüfus içindeki oranı artış gösterdi. Türkiye, oransal olarak yaÅŸlı nüfus yapısına sahip ülkelere göre hala genç bir nüfus yapısına sahip olsa da, yaÅŸlı nüfus sayısal olarak oldukça fazladır.
Nüfusun ortanca yaşı yükseldiÂ
Ortanca yaş, yeni doğan bebekten en yaşlıya kadar nüfusu oluşturan kişilerin yaşları küçükten büyüğe doğru sıralandığında ortada kalan kişinin yaşını ifade ediyor.
Nüfusun yaşlanması ile ilgili bilgi veren göstergelerden biri olan ortanca yaş, 2018 yılında 32,0 iken 2023 yılında 34,0 oldu. Ortanca yaş 2023 yılında erkeklerde 33,2, kadınlarda 34,7 olarak gerçekleşti.
Nüfus projeksiyonlarına göre, 2030 yılında 35,6, 2040 yılında 38,5, 2060 yılında 42,3 ve 2080 yılında 45,0 olacağı öngörüldü.
YaÅŸlı bağımlılık oranı yüzde 15,0Â
Çalışma çağındaki yüz kiÅŸiye düşen yaÅŸlı sayısını ifade eden yaÅŸlı bağımlılık oranı, 2018 yılında yüzde 12,9 iken bu oran 2023 yılında yüzde 15,0’a yükseldi.
Nüfus projeksiyonlarına göre, yaşlı bağımlılık oranının 2030 yılında yüzde 19,6, 2040 yılında yüzde 25,3, 2060 yılında yüzde 37,5 ve 2080 yılında yüzde 43,6 olacağı öngörüldü.
Türkiye 184 ülke arasında 67. sıradaÂ
BirleÅŸmiÅŸ Milletler dünya nüfus tahminlerine göre 2023 yılı için dünya nüfusunun 8 milyar 45 milyon 311 bin 448 kiÅŸi, yaÅŸlı nüfusun ise 807 milyon 790 bin 294 kiÅŸi olduÄŸu tahmin edildi. Bu tahminlere göre dünya nüfusunun yüzde 10,0’ını yaÅŸlı nüfus oluÅŸturdu.
En yüksek yaşlı nüfus oranına sahip ilk üç ülke sırasıyla yüzde 30,1 ile Japonya, yüzde 24,5 ile İtalya ve yüzde 23,6 ile Finlandiya oldu. Türkiye, 184 ülke arasında 67. sırada yer aldı.
En yüksek oran Sinop’ta Â
Yaşlı nüfus oranının en yüksek olduğu il, 2023 yılında yüzde 20,0 ile Sinop oldu. Bu ili yüzde 19,5 ile Kastamonu, yüzde 18,3 ile Giresun izledi.
Yaşlı nüfus oranının en düşük olduğu il ise yüzde 3,5 ile Şırnak oldu. Bu ili yüzde 4,0 ile Hakkari, yüzde 4,2 ile Şanlıurfa izledi.
Yaşlı nüfusun toplam nüfus içindeki oranının yüzde 10,0 ve üzerinde olduğu il sayısı 2023 yılında 54 oldu.
65’ten sonra ortalama 17,1 yılÂ
 Hayat tabloları, 2020-2022 sonuçlarına göre, doğuşta beklenen yaşam süresi Türkiye geneli için 77,5 yıl, erkekler için 74,8 yıl ve kadınlar için 80,3 yıl oldu. Genel olarak kadınlar erkeklerden daha uzun süre yaşamakta olup, doğuşta beklenen yaşam süresi farkı 5,5 yıl oldu.
Türkiye’de 65 yaşına ulaÅŸan bir kiÅŸinin kalan yaÅŸam süresi ortalama 17,1 yıl oldu. Erkekler için bu sürenin 15,3 yıl, kadınlar için 18,8 yıl olduÄŸu gözlendi. DiÄŸer bir ifade ile 65 yaşına ulaÅŸan kadınların erkeklerden ortalama 3,5 yıl daha fazla yaÅŸayacağı tahmin edildi. Beklenen yaÅŸam süresi 75 yaşında 10,3 yıl iken 85 yaşında 5,5 yıl oldu.
Her 4 haneden birinde en az bir yaşlı fert var
Türkiye’de 2023 yılında toplam 26 milyon 309 bin 332 haneden 6 milyon 458 bin 465’inde yaÅŸlı nüfus olarak tanımlanan, 65 ve daha yukarı yaÅŸta en az bir fert bulunduÄŸu görüldü.
DiÄŸer bir ifadeyle, hanelerin yüzde 24,5’inde en az bir yaÅŸlı fert yaÅŸadığı görüldü.
1,6 milyon yaÅŸlı yalnız yaşıyor Â
En az bir yaÅŸlı fert bulunan 6 milyon 458 bin 465 hanenin 1 milyon 669 bin 270’ini tek başına yaÅŸayan yaÅŸlı fertler oluÅŸturdu. Bu hanelerin yüzde 74,4’ünü yaÅŸlı kadınlar, yüzde 25,6’sını ise yaÅŸlı erkekler oluÅŸturdu.
Tek kişilik yaşlı hanehalkı oranının en yüksek olduğu il Balıkesir oldu
En az bir yaşlı fert bulunan haneler içinde tek kişilik yaşlı hanehalkı oranının en yüksek olduğu il, 2023 yılında yüzde 34,4 ile Balıkesir oldu. Bu ili yüzde 34,3 ile Burdur, yüzde 34,0 ile Çanakkale izledi. Bu oranın en düşük olduğu il ise yüzde 7,8 ile Hakkari oldu. Bu ili yüzde 13,5 ile Batman, yüzde 14,9 ile Van izledi.
Yoksulluk oranı yüzde 21,7Â
Gelir ve yaÅŸam koÅŸulları araÅŸtırması sonuçlarına göre, eÅŸdeÄŸer hanehalkı kullanılabilir fert medyan gelirinin yüzde 60’ına göre hesaplanan yoksulluk oranı, 2019 yılında Türkiye geneli için yüzde 21,3 iken 2023 yılında yüzde 21,7 oldu. Bu oran, yaÅŸlı nüfus için 2019 yılında yüzde 14,2 iken 2023 yılında yüzde 21,7 oldu.
Yaşlı nüfusun yoksulluğu cinsiyete göre incelendiğinde, yaşlı erkeklerde yoksulluk oranı 2019 yılında yüzde 12,1 iken 2023 yılında yüzde 20,7 oldu. Yaşlı kadınlarda yoksulluk oranı ise 2019 yılında yüzde 15,9 iken 2023 yılında yüzde 22,4 oldu.
Ä°ÅŸgücüne katılma oranı yüzde 12,2Â
İşgücü istatistiklerine göre, işgücüne katılma oranı 2019 yılında 15 ve daha yukarı yaştaki nüfus için yüzde 53,0 iken 2023 yılında yüzde 53,3 oldu. Bu oran yaşlı nüfus için 2019 yılında yüzde 12,0 iken 2023 yılında yüzde 12,2 oldu.
İşgücüne katılma oranı cinsiyete göre incelendiğinde, bu oran yaşlı erkek nüfusta 2023 yılında yüzde 20,0 iken yaşlı kadın nüfusta yüzde 6,1 oldu. Yaşlı nüfustaki işsizlik oranının 2019 yılında yüzde 3,1 iken 2023 yılında yüzde 2,7 olduğu görüldü.
Çalışanların çoğu tarımda
Ä°ÅŸgücü istatistiklerine göre, istihdam edilen yaÅŸlı nüfusun sektörel dağılımı incelendiÄŸinde, 2023 yılında yaÅŸlı nüfusun yüzde 57,7’sinin tarım, yüzde 32,1’inin hizmetler, yüzde 7,3’ünün sanayi, yüzde 2,8’inin ise inÅŸaat sektöründe yer aldığı görüldü.
YaÅŸlılarda okuma yazma oranı yüzde 86,5Â
Yaşlı nüfus içinde okuma yazma bilenlerin oranı 2018 yılında yüzde 81,7 iken 2022 yılında yüzde 86,5 oldu. Okuma yazma bilmeyen yaşlı nüfus oranı 2018 yılında yüzde 18,3 iken 2022 yılında yüzde 13,5 oldu.
Okuma yazma bilmeyen yaşlı kadınların oranının, 2022 yılında yaşlı erkeklerin oranından 5,7 kat fazla olduğu görüldü. Okuma yazma bilmeyen yaşlı kadınların oranı yüzde 21,2 iken yaşlı erkeklerin oranı yüzde 3,7 oldu.
Kadınlarda eğitim oranı daha yüksek
YaÅŸlı nüfus eÄŸitim durumuna göre incelendiÄŸinde, 2018 yılında yaÅŸlı nüfusun yüzde 45,0’ı ilkokul mezunu, yüzde 6,5’i ortaokul veya dengi okul/ilköğretim mezunu, yüzde 6,8’i lise veya dengi okul mezunu, yüzde 6,6’sı yükseköğretim mezunu iken 2022 yılında ilkokul mezunu olanların oranı yüzde 46,6, ortaokul veya dengi okul/ilköğretim mezunu olanların oranı yüzde 9,1, lise veya dengi okul mezunu olanların oranı yüzde 9,1, yükseköğretim mezunu olanların oranı ise yüzde 8,3 oldu.
Yaşlı nüfusun eğitim durumu cinsiyete göre incelendiğinde, cinsiyetler arasında önemli farklılıklar olduğu görüldü. Bitirilen tüm eğitim düzeylerinde yaşlı erkek nüfus oranının yaşlı kadın nüfus oranından daha yüksek olduğu görüldü.
YetiÅŸkin eÄŸitimi araÅŸtırması sonuçlarına göre 2022 yılında yaygın eÄŸitim faaliyetlerine katılan yaÅŸlı nüfusun yüzde 28,9’u sanat ve beÅŸeri bilimler, yüzde 28,6’sı saÄŸlık ve refah, yüzde 12,4’ü mühendislik, imalat ve inÅŸaat alanlarında yaygın eÄŸitim faaliyetlerine katıldı.
Yaygın eÄŸitime katılan yaÅŸlı nüfusun yüzde 86,3’ü ilgisini çeken bir konuda bilgi sahibi olmak istedi
YetiÅŸkin eÄŸitimi araÅŸtırması sonuçlarına göre 2022 yılında yaygın eÄŸitim faaliyetlerine katılan yaÅŸlı nüfusun yüzde 86,3’ü ilgisini çeken bir konuda bilgi sahibi olmak için, yüzde 33,2’si iÅŸini daha iyi yapmak için, yüzde 24,2’si yeni insanlarla tanışmak/eÄŸlence için yaygın eÄŸitim faaliyetlerine katıldı.
Eşini yitirmiş yaşlılar
Eşi ölmüş yaşlı kadınların oranı, eşi ölmüş yaşlı erkeklerin oranının 4 katı oldu.
YaÅŸlı nüfus yasal medeni duruma göre incelendiÄŸinde, cinsiyetler arasında önemli farklılıklar olduÄŸu görüldü. YaÅŸlı erkek nüfusun 2023 yılında yüzde 1,4’ünün hiç evlenmemiÅŸ, yüzde 83,7’sinin resmi nikahla evli, yüzde 3,9’unun boÅŸanmış, yüzde 11,1’inin eÅŸi ölmüş olduÄŸu görülürken yaÅŸlı kadın nüfusun yüzde 2,8’inin hiç evlenmemiÅŸ, yüzde 46,4’ünün resmi nikahla evli, yüzde 4,4’ünün boÅŸanmış, yüzde 46,4’ünün ise eÅŸi ölmüş olduÄŸu görüldü.
Yaşlı nüfusun obezite oranı arttı
Türkiye sağlık araştırması sonuçlarına göre boy ve kilo değerleri kullanılarak hesaplanan vücut kitle indeksi incelendiğinde, 2012 yılında 65 ve daha yukarı yaştaki nüfusta obezite oranı yüzde 25,0 iken bu oran 2022 yılında yüzde 28,4 oldu.
Yaşlı nüfusun obezite oranı cinsiyete göre incelendiğinde, yaşlı erkeklerde 2012 yılında yüzde 16,2 iken bu oran 2022 yılında yüzde 18,3, yaşlı kadınlarda 2012 yılında yüzde 33,1 iken 2022 yılında yüzde 36,4 oldu.
Diğer taraftan, 2012 yılında yaşlı nüfusta normal kilolu olanların oranı yüzde 34,9 iken bu oran 2022 yılında yüzde 28,8 oldu. Normal kilolu yaşlı nüfus oranı cinsiyete göre incelendiğinde, yaşlı erkeklerde 2012 yılında yüzde 39,6 iken bu oran 2022 yılında yüzde 35,8, yaşlı kadınlarda 2012 yılında yüzde 30,5 iken 2022 yılında yüzde 23,3 oldu.
En fazla dolaşım sistemi hastalıklarıÂ
Ölüm ve ölüm nedeni istatistiklerine göre, 2022 yılında ölen yaÅŸlıların yüzde 39,1’i dolaşım sistemi hastalıkları nedeniyle hayatını kaybetti. Bu hastalığı ikinci sırada yüzde 15,5 ile solunum sistemi hastalıkları, üçüncü sırada yüzde 12,7 ile iyi huylu ve kötü huylu tümörler takip etti.
Ölüm nedenleri cinsiyete göre incelendiğinde, cinsiyetler arası en büyük farkın iyi huylu ve kötü huylu tümörlerde olduğu görüldü. İyi ve kötü huylu tümörler nedeniyle hayatını kaybeden yaşlı erkeklerin oranı yüzde 16,3 iken yaşlı kadınların oranı yüzde 9,0 oldu.
Ölüm ve ölüm nedeni istatistiklerine göre, Alzheimer hastalığından hayatını kaybeden yaşlıların sayısı, 2018 yılında 13 bin 859 iken 2022 yılında 11 bin 880 oldu. Alzheimer hastalığından ölen yaşlıların oranı 2018 yılında yüzde 4,6 iken bu oran 2022 yılında yüzde 3,2 oldu.
Alzheimer hastalığından ölen yaşlıların oranı cinsiyete göre incelendiğinde, 2022 yılında Alzheimer hastalığından ölen yaşlı erkeklerin oranı yüzde 2,3 iken yaşlı kadınların oranı yüzde 4,1 oldu.
Yüzde 40,7’si internet kullanıyorÂ
Hanehalkı biliÅŸim teknolojileri kullanım araÅŸtırması sonuçlarına göre, Ä°nternet kullanan 65-74 yaÅŸ grubundaki bireylerin oranı 2018 yılında yüzde 17,0 iken bu oran 2023 yılında yüzde 40,7’ye yükseldi.
İnternet kullanan yaşlı bireyler cinsiyete göre incelendiğinde, erkeklerin kadınlardan daha fazla İnternet kullandığı görüldü. İnternet kullanan yaşlı erkeklerin oranı 2023 yılında yüzde 49,8 iken yaşlı kadınların oranı yüzde 32,7 oldu. (Ajans Bizim)