Kruger sendromu, Cahil cüreti…

İki psikiyatri uzmanı, 10 yıl kadar önce bir teori ortaya atmış, şöyle ki; “Cehalet, gerçek bilginin aksine, bireyin kendine olan güvenini artırır.” Ve bunun üzerine bir araştırma başlatıldı. Fizyolojik ve zihinsel alanda yapılan çeşitli uygulamaların sonucunda şu bulgulara ulaşıldı:

• Niteliksiz insanlar ne ölçüde niteliksiz olduklarını fark edemezler.
• Niteliksiz insanlar, niteliklerini abartma eğilimindedir.
• Niteliksiz insanlar, gerçekten nitelikli insanların niteliklerini görüp, anlamaktan acizdir.
• Eğer nitelikleri, belli bir eğitimle artırılırsa, aynı niteliksiz insanlar, niteliksizliklerinin farkına varmaya başlar.

Cornell Üniversitesi’ndeki öğrenciler arasında bir test yapıldı ve klasik “Nasıl geçti?” sorusuna öğrencilerden yanıtlar istendi. Soruların yüzde 10’una bile yanıt veremeyenlerin, kendilerine güvenleri oldukça yüksekti. Onlar testin yüzde 60’ına doğru yanıt verdiklerini düşündükleri, hatta iyi günlerinde olmaları halinde, yüzde 70 başarıya ulaşabileceklerine inandıkları ortaya çıktı. Soruların yüzde 90’ından fazlasını doğru yanıtlayanlar ise, en alçakgönüllü olanlardı. Soruların yüzde 70’ine doğru yanıt verdiklerini düşünüyorlardı.

Tüm sonuçlar bir araya getirildi
“İşinde çok iyi olduğuna” yürekten inanan yetersiz kişi, kendini ve yaptıklarını övmekten, her işte öne çıkmaktan ve aslında yapamayacağı işlere talip olmaktan hiçbir rahatsızlık duymaz. Aksine her şeyin hakkı olduğunu düşünür. Ancak bu “cahillik ve haddini bilmeme” karışımı mesleki açıdan müthiş bir itici güç oluşturur. Eksiler kariyer açısından artıya dönüşür. Sonuçta, ‘kifayetsiz muhterisler’ her zaman ve her yerde daha hızlı yükselirler.

Bu arada, gerçekten bilgili ve yetenekli insanlar, çalışma hayatında ‘fazla alçakgönüllü’ davranarak öne çıkmaz, yüksek görevlere kendiliklerinden talip olmaz, kıymetlerinin bilinmesini beklerler. Tabii beklerken kırılır, kendilerini daha da geriye çekerler. Muhtemelen üstleri tarafından da ‘ihtiras eksikliği’ ile suçlanırlar.”

Siz de çevrenize şöyle bir bakın diyeceğim ama, eminim bu satırları okurken bile aklınızdan bir dolu yüz, bir dolu isim geçmiştir. Dunning ile Kruger’in, bu çalışmalarıyla 2000’de Nobel yerine, Harvard Üniversitesi’nin Ig Nobel’ini alma nedeni “cahil olmamalarıydı”. Gönlümün nobelini bu ikiliye vererek, Bertrand Russel’in bir sözüyle bitiriyorum:

Akıllılar hep kuşku içindeyken, aptalların küstahça kendilerinden emin olmaları, Dünyanın temel sorunu. (Bertrand Russell)