AKP’nin eğitimde dini esas alan tercihi: Kuran kurslarının sayısında 4,5 kat artış

22 Haziran 2023

Kuran kursları, Diyanet İşleri Başkanlığı’na bağlı olarak faaliyet gösteren ve çocuklara ve yetişkinlere Kuran-ı Kerim öğretmeyi amaçlayan kurumlardır. Bu kurumlar, aynı zamanda dini bilgiler, ibadetler, ahlak ve değerler eğitimi de vermektedirler. Kuran kursları, resmi ve özel olmak üzere iki türlüdür. Resmi Kuran kursları, Diyanet İşleri Başkanlığı’nın izniyle açılan ve denetlenen kurumlardır. Özel Kuran kursları ise vakıf, dernek veya şahıslar tarafından açılan ve Diyanet İşleri Başkanlığı’nın denetimine tabi olan kurumlardır.

Kuran kurslarının sayısı, AKP’nin iktidara geldiği 2002 yılında 3 bin 699 iken, 2023 yılı itibarıyla 16 bin 672’ye yükselmiştir. Bu da yüzde 350’lik bir artışa denk gelmektedir. Yani AKP’li yıllarda Kuran kurslarının sayısı tam 4,5 kat artmıştır. Bu artışın nedenleri arasında AKP’nin eğitim politikaları, dini eğitime verdiği önem ve destek, Kuran kurslarının denetimsizliği ve istismar olayları gibi faktörler sayılabilir.

AKP’nin eğitim politikaları, dini esas alan bir anlayışla şekillenmiştir. AKP’nin iktidara geldiği ilk yıllarda başlatılan “eğitimde dönüşüm” projesi kapsamında eğitim sistemi sürekli değiştirilmiş ve dini içerikli dersler artırılmıştır. Örneğin 2012 yılında yapılan “4+4+4” eğitim sistemi reformu ile zorunlu eğitim süresi 12 yıla çıkarılmış ancak ortaokul seviyesinde meslekî eğitime yönlendirme getirilmiştir. Bu yönlendirme ile birlikte imam hatip ortaokulları açılmış ve öğrencilerin bu okullara kaydı teşvik edilmiştir. Ayrıca ilkokuldan itibaren seçmeli olarak sunulan “Kuran-ı Kerim”, “Hz. Muhammed’in Hayatı”, “Temel Dini Bilgiler” gibi dersler de dini eğitimin artmasına katkı sağlamıştır.

AKP’nin dini eğitime verdiği önem ve destek de Kuran kurslarının sayısındaki artışta etkili olmuştur. AKP’nin iktidara geldiği ilk yıl olan 2003 yılında Diyanet İşleri Başkanlığı’nın bütçesi 1 milyar 308 milyon lira iken, 2023 yılında bu rakam 15 milyar liraya çıkmıştır. Bu da Diyanet’in bütçesinin yaklaşık 11 kat arttığını göstermektedir. Diyanet’in bütçesinin artmasıyla birlikte Kuran kurslarına da daha fazla kaynak ayrılmış ve yeni kurslar açılmıştır. Özellikle 2011 ve 2012 yılları arasında Kuran kursu sayısında rekor bir artış yaşanmış ve 9 bin 486 olan kurs sayısı 14 bin 676’ya fırlamıştır. Bu artışın nedeni olarak Diyanet’in “Çocuklara Değer Eğitim Seferberliği” (ÇEDES) projesi gösterilebilir. Bu proje ile Diyanet, çocuklara yönelik Kuran kurslarını yaygınlaştırmayı ve bu kurslarda verilen eğitimin kalitesini artırmayı hedeflemiştir.

Kuran kurslarının denetimsizliği ve istismar olayları da Kuran kurslarının sayısındaki artışın bir başka boyutudur. Kuran kursları, Diyanet İşleri Başkanlığı’nın denetimine tabi olmasına rağmen, bu denetimlerin yeterli ve etkili olmadığı görülmektedir. Özellikle özel Kuran kurslarında fiziki şartların yetersizliği, eğitim kadrosunun niteliksizliği, eğitim programının standartlara uygun olmaması gibi sorunlar yaşanmaktadır. Ayrıca Kuran kurslarında çocuklara yönelik cinsel, fiziksel ve psikolojik istismar olayları da sık sık gündeme gelmektedir. Örneğin Erzurum’da Haziran 2022’de meydana gelen istismar olayının ardından Kuran kurslarının denetimsizliğine yönelik tartışmalar daha da alevlenmiştir. Türkiye’de hemen her yıl bir kurs skandala konu olurken, bu olayların faillerinin cezasız kaldığı veya hafif cezalarla kurtulduğu da eleştirilmektedir.

Sonuç olarak, AKP’nin iktidara geldiği 2002 yılından bu yana Türkiye’deki Kuran kurslarının sayısında 4,5 kat artış olduğu görülüyor. Bu artışın nedenleri arasında AKP’nin eğitim politikaları, dini eğitime verdiği önem ve destek, Kuran kurslarının denetimsizliği ve istismar olayları gibi faktörler sayılabilir. Bu durum, hem eğitim sisteminin hem de toplumsal yaşamın geleceği açısından endişe verici bir tablo oluşturmaktadır. Eğitim sisteminin laik, bilimsel ve çağdaş bir temele oturtulması ve Kuran kurslarının etkin bir şekilde denetlenmesi gerekmektedir.

NHY/ BirGün Gazetesi, Sol