Forbes Türkiye 2020 yılına ilişkin “en zengin ilk 100 Türk” listesini yayımladı. 2019’da 26 olan dolar milyarderi sayısı 2020’de 29’a yükseldi. Listenin başında 4,7 milyar dolarlık servetiyle Yıldız Holding Yönetim Kurulu Başkanı Murat Ülker bulunuyor. Geçen yılın servet şampiyonu Rönesans Holding’in patronu Erman Ilıcak ise bu yıl ikinciliğe geriledi.
Öte yandan servet sahipliğinin en tepedekilerine daha yakından bakıldığında kişisel servet gibi görünen listenin aslında birbiriyle organik ilişkileri bulunan özel bir sınıfı temsil ettiği dikkat çekiyor. Her biri birbiriyle aile ilişkileri kuran ve ortaklıkları bulunan bu isimler Türkiye ekonomisini yönetiyor. Üstelik bu ilk 100 uzun dönemli süreçlerde servetlerine servet katıyor. Faiz düştüğünde gayrimenkul zenginleri öne çıkıyor, faiz yükseldiğinde Türk Lirası cinsinden nakit zenginleri servet biriktiriyor. Doların Lira karşısında değeri artsa da azalsa da bir biçimiyle varlıklarını büyütebiliyorlar. Üstelik servetlerinin tehlikeye girmesi halinde, yurtdışı bağlantıları sayesinde ülkeyi rahatlıkla terk edebiliyorlar. Hükümetle kurdukları ilişkiler sayesinde lobi faaliyetleri yürütebiliyorlar. Çünkü ülkede istihdam edilen 28,5 milyonun 19,5 milyonu gelirini bir işverenin hesabına çalışarak ücret cinsinden elde ediyor. Bu 19,5 milyon kişi dolaylı veya dolaysız biçimde Türkiye’nin en zengin 100 kişisine çalışıyor. Geniş halk kesimlerinin gündelik hayatları onlarınkinden çok farklı. Emek ve sermaye olarak ikiye ayrılan dünyaların sermaye cephesine mercek tuttuk. İlk dikkat çeken gelişme son 10 yılda Cengiz, Limak ve Demirören ailelerinin gelişimi…
İlk 10’un serveti 10 yılda 3,3 milyar dolar arttı
Türkiye’de milyonların herhangi bir serveti olmadığı gibi, servet edinme ihtimalleri de bulunmuyor. 10 milyon yurttaş asgari ücretle geçinmeye çalışıyor ve herhangi bir tasarrufu bulunmuyor. Oturdukları eve sahip olmak için dahi 10 yıllık konut kredileriyle borçlanmak zorunda kalan kesimler 70-80 bin dolarlık bir konut varlığına sahip olabilmek için yıllarını ipotek altına alıyor. Öte yandan Türkiye’de kişi başına düşen milli gelir de düzenli olarak azaldığı için küçük de olsa servet sahibi olabilmek hayalden öteye geçmiyor.
Öte yandan Forbes Türkiye’nin 2010 yılında yayımladığı listede ilk 10 zenginin toplam 22 milyar dolarlık serveti bulunurken bugünkü ilk 10’un 25,3 milyar dolarlık serveti bulunuyor. Sadece ilk 10’un toplam serveti değeri 500 bin lira olan 316 bin 250 eve eşit.
En zengin ilk 100 Türk listesine biraz daha yakından bakıldığında ise birbiriyle organik ilişkileri de olan pür bir sınıf ortaya çıkıyor. Zira ilk 100’ün çoğunluğunun aynı zamanda birbiriyle aile ilişkileri var. Geleneksel zenginler denilebilecek Sabancı Ailesi’nin listede 7, Koç Ailesi’nin ise 8 üyesi bulunuyor. Bu isimler Forbes Listesi ortaya çıktığından bu yana listenin demirbaşları. Öte yandan özellikle son 10 yılda listede basamakları hızla çıkan bazı aileler de var. Bunların başında Limak, Cengiz ve Demirören geliyor.
Listede yer değişiklikleri oldu
2010 yılını Forbes Listesi’nde listenin en başında bulunan isim 3 milyar dolarlık servetiyle Hüsnü Özyeğin’di. Özyeğin’i 2,9 milyar dolarlık servetiyle Mehmet Emin Karamehmet takip etmiş, 3’üncülükte de 2,6 milyar dolarlık servetiyle Şarık Tara bulunmuştu. Bugünün lideri Murat Ülker 2010’da 5’inci sıradaydı. Bugünkü listede 37’nci olan popüler müteahhit Ali Ağaoğlu ise 2010’da Murat Ülker’in hemen ardından 6’ncı sırada bulunuyordu. 10 yılda listede yer değiştirenler olsa da liste üç aşağı beş yukarı aynı kaldı. Ancak yükselenlerden bazıları dikkat çekiyor.
Limak ortaklarının serveti yüzde 260 büyüdü
Limak Holding’in ortakları Sezai Bacaksız ve Nihat Özdemir 2010 yılında 500’er milyon dolarlık kişisel servetle 74’üncü sırayı paylaşıyorlardır. Forbes Listesi’ne göre 2010’lu yıllar Limak Holding’e yaradı. Zira aradan geçen 10 yılın sonunda bu ortaklar ilk 100’de 65 basamak birden yükselerek 9’unculuğu paylaşıyor. 3’üncü Havalimanı, enerji dağıtım şirketleri ve elektrik üretim şirketleri ihalelerinden adı sıkça duyulan Limak Holding’in ortaklarının bugün 1,8’er milyar dolar servetleri bulunuyor. Böylece dolar bazında dahi hesaplansa Limak Holding’in ortaklarının servetleri yüzde 260 oranında büyüdü.
Medya işine girmek Demirören’e yaradı!
2010 yılında en zengin ilk 100 Türk listesine Demirören grubundan listeye giren tek kişi 400 milyon dolarlık servetiyle 88’inci olan Erdoğan Demirören’di. Baba Demirören 2018 yılında hayatını kaybetti ama mirasçıları servetini son 10 yılda katladı. 2020’de ilk 100’de Demirören Ailesi’nden 3 temsilci ilk 100’de. Yıldırım, Fikret Tayfun ve Meltem Demirören’in bugünkü toplam serveti 1 milyar 550 milyon dolar.
2010’lar Cengiz Ailesi’nin yılları oldu
10 yıl önceki Forbes listesinde sadece Ahmet Cengiz 350 milyon dolarlık servetiyle ilk 100 listesindeydi. Limak, MNG gibi o da kamu ihaleleriyle adı sıkça duyulan iş insanları arasında bulunuyor. 2020 yılındaki Forbes listesinde Cengiz Ailesi’nden tam 4 temsilci artık ilk 100’de. Ahmet Cengiz’in yanısıra Mehmet, Ekrem ve Şeref Cengiz de 550’şer milyon dolarlık servetleriyle ilk 100’ün ağır topları haline geldiler. 10 yıl önce listede 350 milyon dolarla temsil edilen Cengiz’in bugün listede 2,2 milyar doları bulunuyor.
Listenin demirbaşları yerlerini koruyor
Türkiye ekonomisinin geleneksel aileleri Koç ve Sabancı aileleri 2020’de de listenin en ağır aileleri oldu. Koç ailesinin 8 üyesi, Sabancı’ların ise 7 üyesi ilk 100’de bulunuyor. 80’li ve 90’lı yılların hızla zenginleşen ailelerinden Doğan
Ailesi ise listede 6 temsilciyle bulunuyor.
*
LİSTENİN DEMİRBAŞLARI
KOÇ AİLESİ
♦ Semahat Arsel: 1,9 milyar $
♦ Rahmi Koç: 1,8 milyar $
♦ Suna Kıraç: 1,6 milyar $
♦ Ömer Koç: 800 milyon $
♦ Ali Koç: 700 milyon $
♦ İpek Kıraç: 600 milyon $
♦ Aylin Elif Koç: 450 milyon $
♦ Esra Çiğdem Koç: 450 milyon $
SABANCI AİLESİ
♦ Çiğdem Sabancı: 750 milyon $
♦ Suzan Sabancı: 750 milyon $
♦ Serra Sabancı: 700 milyon $
♦ Ömer Sabancı: 550 milyon $
♦ Dilek Sabancı: 525 milyon $
♦ Sevil Sabancı: 525 milyon $
♦ Demet Sabancı: 500 milyon $
DOĞAN AİLESİ
♦ Aydın Doğan: 1,1 milyar $
♦ Hanzade Doğan: 500 milyon $
♦ Arzuhan Doğan Yalçındağ: 400 milyon $
♦ Begümhan Doğan Fakaryalı: 400 milyon $
♦ Işıl Doğan: 400 milyon $
♦ Vuslat Doğan Sabancı: 400 milyon $
- Bilim İnsanları, Bazı Kişilerin Neden Covid Olmadığını Buldu - 21 Haziran 2024
- Tüketicinin İyimserliği Azalıyor - 21 Haziran 2024
- Akşener, Erdoğan’dan Ne İstedi? - 7 Haziran 2024
