Türkiye’de ihtiyaç sahibi çocuklar için eğitim yardımları azalıyor

31 Ekim 2023

Türkiye’de ekonomik kriz nedeniyle yüksek enflasyon ve hayat pahalılığı sürerken, milyonlarca aile geçim sıkıntısı çekiyor ve bu durum çocukların yaşamını ciddi şekilde etkiliyor.

Cumhurbaşkanlığı Yıllık Programı’ndaki veriler, çocuk yoksulluğunun hala devam ettiğini açıkça gösteriyor. Programa göre, 1,5 milyondan fazla çocuk, temel hakkı olan eğitim ve sağlık hizmetine yalnızca sosyal yardımlarla ulaşabiliyor.

Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı tarafından hazırlanan ve Resmi Gazete’de yayınlanan programa göre, bu yıl ekonomik sıkıntılarla mücadele eden bir milyon 858 bin 482 kişiye, çocuklarının okula gidebilmesi için Şartlı Eğitim Yardımı yapıldı. Ancak bu yardımın miktarı ve şartları tartışmalara neden oluyor.

Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı’nın sitesinde yer alan bilgilere göre, ilköğretime devam eden bir kız çocuğu için aylık 100 TL, oğlan çocuğu için de 90 TL ödeniyor. Ortaöğretime giden bir kız çocuğu için aylık 150 TL, oğlan çocuğu için ise 130 TL yardım yapılıyor.

Bu yardım, ihtiyaç sahibi ailelerin çocuklarının, örgün eğitimlerine devam edebilmeleri için veriliyor. Ancak bu kapsama dahil edilen ailelerin çocuklarının okulda bir ayda dört günden fazla devamsızlık yapmaması ve aynı zamanda yardım alan kişilerin sosyal güvencelerinin olmaması gerekiyor.

Bu veriler, çocuk yoksulluğunun arttığını ve eğitimdeki eşitsizliklerin boyutunu gösteriyor. Çukurova Üniversitesi Eğitim Fakültesi’nden Prof. Dr. Adnan Gümüş, ayrıca ‘çıraklık eğitimi’ olarak bilinen ve çocuk işçiliği tartışmalarına yol açan Mesleki Eğitim Merkezleri’nde bir milyon 300 bin çocuğun bulunduğunu ve okullarda hiç kaydı olmayan 600 bin çocuk olduğunu ifade ediyor. Prof. Dr. Gümüş, “Yoksulluk nedeniyle eğitimden kopuş yaşandığının” altını çiziyor.

Yardım alan sayısındaki düşüşe tepki gösteren Prof. Dr. Gümüş, Türkiye’nin gerçeklerine dikkat çekiyor ve yoksul çocuk sayısının daha fazla olduğunu belirtiyor.

Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) verilerine göre, Türkiye’de 0-18 yaş arasındaki çocuk ve gençlerin sayısı 22 milyon 578 bin 378. Ancak çocuk yoksulluğu ve eğitimdeki eşitsizlikler daha fazla dikkate alınmalı.

Öte yandan, Sosyal ve Ekonomik Destek (SED) programından yararlandırılan çocuk sayısında artış yaşandığı görülüyor. Bu program, ailesinin yanında bakımı sağlanamayan çocuklara yönelik destek sunuyor. Bu çocuklara eğitim kademesine göre yapılan ödemeler 2,500 ila 4,500 TL arasında değişiyor.

Sosyal politika alanında uzman olan Prof. Dr. Meryem Koray, bu verilerin Türkiye’de sosyal politika eksikliğinin bir göstergesi olduğunu söylüyor. Türkiye’nin bir sosyal yardım devletine dönüştüğünü vurguluyor ve çocukların ihtiyaçlarının arttığını belirtiyor. Bu nedenle, yoksulluğu engellemek için önleyici politikaların uygulanması gerektiğine dikkat çekiyor.

Sağlık ve eğitimdeki eksikliklerin yanı sıra, Sosyal ve Ekonomik Destek programından yararlanan çocuk sayısındaki artış, çocukların ailelerinden kopma riskiyle karşı karşıya olduğunu gösteriyor. Türkiye’de çocuk yoksulluğu ve eşitsizliklerle mücadele için daha fazla adım atılması gerekiyor.

NHY/ DW Türkçe