Gökbilimciler, süper kütleli bir kara deliğin, ev sahibi galaksiyi “açlıktan öldürdüğünü” keşfederek evrenin erken dönemlerine dair yeni bir bakış açısı sundu. Cambridge Üniversitesi öncülüğünde gerçekleştirilen bu araştırmada, James Webb Uzay Teleskobu kullanılarak, Samanyolu ile aynı büyüklükteki GS-10578 adlı galaksinin, kara deliğin gerekli gazı emmesi nedeniyle artık yeni yıldızlar oluşturamadığı doğrulandı. Pablo’nun Galaksisi olarak da bilinen bu galaksi, Büyük Patlama’dan yaklaşık iki milyar yıl sonra oluştu, ancak yeni yıldızlar üretemediği için ölü kabul ediliyor.
Araştırmacılar, kara deliğin galaksiden devasa miktarda gazı, yeni yıldızlar oluşturulmasından daha hızlı bir şekilde dışarı attığını gözlemledi. Cambridge Kavli Kozmoloji Enstitüsü’nden Dr. Francesco D’Eugenio, “Kara deliğin, galaksinin yeni yıldızlar oluşturması için ihtiyaç duyduğu ‘besin’ kaynağını keserek galaksiyi uykuda tuttuğunu” belirtti.
Bu keşif, James Webb Uzay Teleskobu’nun evrenin erken dönemindeki galaksilerin neden aşırı büyük göründüğünü araştırmasından kısa bir süre sonra geldi. Texas Üniversitesi’nden araştırmacılar, Webb teleskobu aracılığıyla kara deliklerin galaksileri olduğundan daha büyük ve parlak gösterdiğini gözlemlemişti. Bu yeni buluş, kara deliklerin galaksilerin gelişimi üzerinde büyük bir etkiye sahip olduğunu ve yıldız oluşumunu durdurabileceklerini doğrudan doğrulayan ilk gözlemlerden biri oldu.
Kavli Kozmoloji Enstitüsü’nden Profesör Roberto Maiolino, kara deliklerin galaksiler üzerindeki etkilerini bildiklerini ancak James Webb teleskobunun bu teoriyi doğrulamada dev bir adım attığını ifade etti. Gözlemler, Nature Astronomy dergisinde yayımlanan “A fast-rotator post-starburst galaxy quenched by supermassive black-hole feedback at z=3” başlıklı makalede detaylandırıldı.
Bu tür keşifler, evrenin nasıl evrildiğine dair önemli ipuçları sunarak kozmolojide büyük adımlar atılmasına yardımcı oluyor.
NHY / Nature Astronomy, Independent Türkçe, Cambridge Üniversitesi
