Yeni bir araÅŸtırma, dinozorların Dünya üzerinde yaÅŸadığı dönemde Ay’ın yüzeyinde volkanik faaliyetlerin devam ettiÄŸini ortaya koydu. Bu bulgular, Ay’ın volkanik geçmiÅŸi hakkında daha önceki tahminlerden çok daha genç bir zaman dilimine iÅŸaret ediyor. AraÅŸtırmanın detayları, Science dergisinde yayımlandı.
Çalışmanın Temeli ve Yeni Kanıtlar
AraÅŸtırmanın temelini, Çin’in 2020 yılında Ay yüzeyinden getirdiÄŸi üç küçük cam boncuk oluÅŸturuyor. Bu boncukların kimyasal analizi, Ay’da volkanik faaliyetlerin yaklaşık 120 milyon yıl öncesine kadar sürdüğünü gösteriyor. Bu, daha önceki tahminlerden oldukça farklıdır. Önceki çalışmalar, Ay’daki volkanizmanın iki milyar yıl önce sona erdiÄŸini öne sürmüş ve bazı tahminler bu süreci dört milyar yıl öncesine kadar uzatmıştı.
Julie Stopar, Ay ve Gezegen Enstitüsü’nde kıdemli bilim insanı, “Bu bulgular biraz beklenmedik bir durumdu” dedi. NASA’nın Ay KeÅŸif Yörünge Aracı (LRO) tarafından 2014 yılında elde edilen görüntüler, Ay’daki daha yakın dönem volkanik aktiviteleri destekleyen veriler sunmuÅŸtu. Ancak, bu yeni kanıtlar, bu aktivitelerin dinozorların yaÅŸadığı dönemde de devam ettiÄŸini gösteriyor.
Araştırmanın Önemi ve Gelecekteki Çalışmalar
Çin’in Chang’e 5 misyonu tarafından getirilen bu örnekler, NASA’nın Apollo programı ve 1970’lerde Sovyetler BirliÄŸi tarafından toplananlardan sonra Ay’dan Dünya’ya getirilen ilk kaya örnekleri olma özelliÄŸini taşıyor. Haziran ayında Çin, Ay’ın uzak tarafından örnekler getiren ilk ülke oldu.
Çin Bilimler Akademisi’nden çalışmanın eÅŸ yazarı He Yuyang, araÅŸtırmanın, küçük gezegenler ve uyduların volkanik aktivite sürelerini anlamamıza yardımcı olabileceÄŸini belirtti. AraÅŸtırmacılar, yaklaşık 3.000 cam boncuÄŸu inceledi ve bunlardan üç tanesinin bir volkanik olayla iliÅŸkili olduÄŸunu belirledi.
Bu cam boncuklar, volkanik patlamalar veya göktaşı çarpması gibi olaylar sonrasında erimiÅŸ damlacıkların soÄŸumasıyla oluÅŸmuÅŸ olabilir. Ancak Stopar, mevcut zaman çizelgelerinin bu yeni bulgularla çeliÅŸtiÄŸini ve daha fazla araÅŸtırmaya ihtiyaç duyulduÄŸunu vurguladı. “Bu bulgular, birçok baÅŸka çalışmayı ilham vermeli” dedi.
- NHY / Science Dergisi, NASA Ay Keşif Yörünge Aracı (LRO) Verileri, Çin Bilimler Akademisi Çalışması
