Birleşmiş Milletler’in (BM) yayınladığı yeni bir rapora göre, dünya genelinde milyonlarca çocuk, sıcaklık artışına bağlı risklerle karşı karşıya. Küresel ısınmanın etkileri giderek artarken, yaklaşık yarım milyar çocuk, büyükanneleri ve büyükbabalarının yaşadığı dönemden en az iki kat daha fazla aşırı sıcaklarla mücadele etmek zorunda kalıyor.
Birleşmiş Milletler Çocuklara Yardım Fonu’nun (UNICEF) hazırladığı rapora göre, dünya genelinde her beş çocuktan biri, yani yaklaşık 466 milyon çocuk, tehlikeli sıcaklık koşullarına maruz kalıyor. Raporda, 1960’lı yıllardaki sıcaklık verileri ile 2020-2024 yılları arasındaki ortalama sıcaklıklar karşılaştırıldı ve bu süre zarfında “35 santigrat dereceyi aşan günler” olarak tanımlanan aşırı sıcak günlerin sayısında dramatik bir artış olduğu belirlendi.
UNICEF İcra Direktörü Catherine Russell, bu durumun özellikle çocuklar üzerinde ciddi bir tehdit oluşturduğunu belirterek, “Eskiden en sıcak yaz günleri olan bu günler artık norm haline geldi. Sıcaklıkların artışı, çocukların sağlığını, refahını ve günlük yaşamlarını doğrudan etkiliyor” dedi.
Aşırı Sıcaklardan En Çok Etkilenen Yerler
UNICEF’in raporuna göre, 16 ülkede yaşayan çocuklar, 60 yıl öncesine kıyasla bir aydan daha fazla aşırı sıcak günlerle karşı karşıya. Örneğin Güney Sudan’da, 1960’lı yıllarda 110 olan ortalama aşırı sıcak gün sayısı, bugünlerde 165’e yükselmiş durumda. Paraguay’da ise bu sayı 36’dan 71’e çıkarak neredeyse iki katına çıktı.
Bu tehlikeli sıcaklıklara en fazla maruz kalan çocuklar ise Batı ve Orta Afrika’da yaşıyor. Bu bölgede yaklaşık 123 milyon çocuk, her yıl üçte birinden fazlasının aşırı sıcaklara maruz kaldığı ve bu sayının giderek arttığı belirtiliyor. Senegal, Nijer, Mali ve Sudan gibi ülkelerde, çocuklar yılda ortalama 195 gün boyunca 35 derecenin üzerinde aşırı sıcaklarla karşılaşıyor.
Latin Amerika ve Karayipler’de yaşayan 48 milyon çocuk da, 1960’lı yıllara kıyasla iki kat daha fazla aşırı sıcaklarla mücadele etmek zorunda kalıyor.
Aşırı Sıcakların Yarattığı Tehlikeler
Aşırı sıcaklıkların, özellikle çocuklar ve hamile kadınlar üzerinde ciddi sağlık risklerine yol açabileceği vurgulanıyor. Yetersiz beslenme, sıtma ve dang humması gibi hastalıklara karşı bağışıklık sisteminin zayıflaması, aşırı sıcakların neden olabileceği tehlikeler arasında yer alıyor. Ayrıca, çocukların nörogelişimlerinin, ruh sağlıklarının ve genel sağlıklarının da olumsuz etkilenebileceği, bu durumun uzun vadeli sonuçlar doğurabileceği belirtiliyor.
Altyapı sistemlerinde görülen hasar, gıda ve suya erişim kıtlığı ve şiddet olayları nedeniyle yerinden edilme olaylarının da çocuklar üzerindeki etkilerini daha da artırabileceği düşünülüyor.
Ne Yapılabilir?
UNICEF, dünya liderlerine, hükümetlere ve özel sektör aktörlerine, aşırı sıcaklıkların bir nedeni olan iklim değişikliğini hızla ele almaları çağrısında bulunuyor. Paris Anlaşması’na taraf olan tüm üye devletler, önümüzdeki birkaç ay içinde “Ulusal Olarak Tanımlanmış Katkı Payı” (NDC 3.0) adı verilen yeni ulusal iklim planlarını sunmakla yükümlü. Bu planların, Paris Anlaşması’nın şartlarına uygun olarak gelecek stratejilerini içermesi bekleniyor.
UNICEF, her çocuğun temiz, sağlıklı ve sürdürülebilir bir çevrede yaşama hakkı olduğunu savunuyor. Bu hedefe ulaşmak için emisyonların acilen azaltılması, iklim planlarının belirlenmesi gibi önerilerde bulunuyor. Ayrıca, çocukların çevre bilinciyle yetiştirilmesi ve yaşam boyu çevre savunucusu olmalarının sağlanması gerektiğini belirtiyor.
UNICEF İcra Direktörü Catherine Russell, hükümetlerin, ulusal iklim eylem planlarını hazırlarken, bugünün çocuklarının ve gelecek nesillerin başarılı olabilmeleri için şimdi harekete geçmeleri gerektiğini vurguluyor.
