Bilim insanları, modern insanın en yakın akrabalarından biri olan Neandertallerin yaklaşık 40 bin yıl önce neden yok olduğunu anlamaya bir adım daha yaklaştı. Fransa’daki Aix-Marseille Üniversitesi’nden bir araştırma ekibi, Neandertallerin kan grubu çeşitliliğini inceleyen yeni bir çalışma gerçekleştirdi. Araştırmaya göre, kan gruplarındaki genetik sınırlamalar, bu eski insan türünün soyunun tükenmesinde kritik bir rol oynamış olabilir.
Kan Gruplarının Genetik Yapısı İncelendi
Hakemli Scientific Reports dergisinde yayımlanan araştırmada, 20 bin ila 120 bin yıl önce yaşamış Neandertallerin ve modern insanların genomları dizilendi. Elde edilen sonuçlar, Homo sapiens’in Afrika’dan ayrılıp Avrasya’ya yayılmasından sonra Rh kan grubu sisteminde yeni genetik varyantlar geliştirdiğini gösterdi. Ancak bu genetik çeşitlilik, Neandertallerde gözlemlenmedi.
Rh kan grubu sistemi, kırmızı kan hücrelerinin yüzeyindeki antijenlerin varlığına veya yokluğuna dayanır. Örneğin, D antijeninin varlığı, bireylerin Rh-pozitif kan grubuna sahip olduğunu belirtir. Çalışmada, Neandertallerin, modern insanlarda çok nadir görülen bir Rh kan grubuna sahip olduğu keşfedildi. Ayrıca, bu eski insan türünün kan grubu çeşitliliğinin, Homo sapiens’e kıyasla çok daha sınırlı olduğu tespit edildi.
Kan Uyuşmazlığı ve Soyun Tükenmesi
Araştırmacılar, Neandertallerin genetik çeşitliliğinin düşük olmasının soylarının tükenmesine katkıda bulunabileceğini düşünüyor. Çalışmanın başyazarı Stéphane Mazières, Neandertallerin kan grubu yapısının, Homo sapiens veya Denisova insanlarıyla çiftleşmeleri durumunda yenidoğanda hemolitik hastalığa yol açma riski taşıdığını belirtti.
Yenidoğanın hemolitik hastalığı, anne ile fetüsün kan gruplarının uyuşmamasından kaynaklanır. Bu durum, bebekte anemi, sarılık, beyin hasarı ve hatta ölüme neden olabilir. Araştırmaya göre, bu tür sorunlar Neandertal nüfusunun azalmasına ve yok oluşuna katkıda bulunmuş olabilir.
Homo Sapiens’in Avantajı
Çalışma, Homo sapiens’in hayatta kalmasında kan gruplarındaki çeşitliliğin önemli bir avantaj sağlamış olabileceğini öne sürüyor. Modern insanlarda görülen bazı kan grupları, kolera, sıtma ve diğer enfeksiyonlara karşı direnç kazandırmış olabilir. Stéphane Mazières, “Kan gruplarındaki bu çeşitlilik, Homo sapiens’in dünyaya yayılarak yeni patojenlere karşı uyum sağlamasına yardımcı olmuş olabilir” ifadelerini kullandı.
Neandertallerin Mirası
Araştırma, Neandertallerin yok oluşunda birçok faktörün etkili olduğunu düşündürüyor. Kan grubu çeşitliliğinin yanı sıra, çevresel değişimler, kaynak rekabeti ve Homo sapiens ile genetik karışım gibi unsurlar da bu süreci hızlandırmış olabilir. Ancak bu çalışma, Neandertallerin genetik yapısının daha önce fark edilenden çok daha karmaşık olduğunu ve onların hikayesini anlamak için daha fazla araştırmaya ihtiyaç olduğunu ortaya koyuyor.
Araştırmanın bulguları, yalnızca geçmişimizi aydınlatmakla kalmıyor, aynı zamanda kan gruplarının ve genetik çeşitliliğin insan evriminde ne kadar hayati bir rol oynadığını bir kez daha gözler önüne seriyor.
- NHY / Scientific Reports, Live Science, IFLScience, Discover Magazine
