Kavala 1400 gündür tutuklu: “Hukuk adına tartışılacak bir ÅŸey kalmadı”

Ä°ÅŸ insanı Osman Kavala, bugün itibarıyla 1400 gündür cezaevinde bulunuyor. 18 Ekim 2017 tarihinde gözaltına alınan Anadolu Kültür A.Åž. Yönetim Kurulu BaÅŸkanı Kavala, 1 Kasım 2017’de “hükümeti devirmek veya görevini yapmasını engellemeye teÅŸebbüs” ve “cebir ve ÅŸiddet kullanarak anayasal düzeni devirmeye teÅŸebbüs” suçlamalarıyla tutuklandı. Tahliye talepleri defalarca reddedilen Osman Kavala, halen Silivri Cezaevi’nde tutuklu bulunuyor.

Osman Kavala’nın avukatları, Aralık 2017’de Anayasa Mahkemesi’ne (AYM), Haziran 2018’de ise Avrupa Ä°nsan Hakları Mahkemesi’ne (AÄ°HM) baÅŸvuruda bulundu. AÄ°HM, AÄŸustos 2018’de Kavala’nın baÅŸvurusunun öncelikli olarak deÄŸerlendirilmesine karar verdi. Bu esnada, tutukluluk incelemesi neticesinde defalarca tutukluluk halinin devamına karar verildi. Åžubat 2019’da Ä°stanbul Cumhuriyet BaÅŸsavcılığı tarafından Kavala hakkında ilk iddianame düzenlendi. Gezi Parkı eylemlerine iliÅŸkin baÅŸlatılan soruÅŸturma kapsamında hazırlanan iddianamede savcılığın “cebir ve ÅŸiddet kullanarak hükümeti ortadan kaldırmaya teÅŸebbüs” ile suçladığı Kavala için ağırlaÅŸtırılmış müebbet istendi. Söz konusu iddianame, 4 Mart 2019’da Ä°stanbul 30. Ağır Ceza Mahkemesi tarafından kabul edildi.

AİHM kararı hiçe sayıldı, tahliye edilmedi

AYM, Kavala’nın kiÅŸi hürriyeti ve güvenliÄŸinin ihlal edildiÄŸine iliÅŸkin yapılan baÅŸvuruyu Mayıs 2019’da reddetti. Gezi Parkı davasının ilk celsesi, 24 Haziran 2019’da yapıldı. Mahkeme duruÅŸma sonunda, Kavala’nın tutukluluk halinin devamına karar verdi. Ekim 2019’da görülen Gezi Parkı duruÅŸmasında da tahliye talebi reddedildi. AÄ°HM, Aralık 2019’da Kavala’nın tutukluluÄŸunun hak ihlali olduÄŸuna karar verdi ve derhal serbest bırakılması gerektiÄŸini belirtti. Fakat Ä°stanbul 30. Ağır Ceza Mahkemesi, AÄ°HM kararına raÄŸmen Kavala’yı tahliye etmedi.

Osman Kavala, Ocak 2020’de Gezi Parkı davasının Silivri’de görülen beÅŸinci duruÅŸmasında, AÄ°HM kararına atıfta bulunarak, “Eylemleri finanse ettiÄŸime dair tek delil yoktur. AÄ°HM kararında delil olmaksızın kiÅŸinin özgürlüğünden mahrum edilmesi hak ihlalidir. Hak ihlalinde ısrar ediliyor” diyerek bir kez daha tahliyesini talep etti. İstanbul 30. Ağır Ceza Mahkemesi, aralarında Kavala’nın da olduÄŸu sanıklar hakkında Åžubat 2020’de suçlamalara iliÅŸkin somut ve kesin delil bulunmadığı gerekçesiyle beraat kararı verdi. Ancak bu beraat kararının ardından Osman Kavala, 9 Mart’ta casusluk suçlamasıyla karşı karşıya kaldı ve tahliye edilmeden 15 Temmuz soruÅŸturması kapsamında tekrar tutuklandı. Türk hükümetinin AÄ°HM’in Kavala hakkında verdiÄŸi hak ihlali kararına yaptığı itirazın Mayıs 2020’de reddedilmesiyle Kavala’nın tutuklanmasının hak ihlali olduÄŸu ve siyasi amaçla gerçekleÅŸtiÄŸi kesinleÅŸti. Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi, bu karardan dört ay sonra yani Eylül 2020’de, AÄ°HM’in ihlal kararının uygulanmasına ve Kavala’nın tahliyesine karar verdi.

Beraat kararı bozuldu

Casuslukla suçlanarak yeniden tutuklanan Osman Kavala hakkında ikinci iddianame, Ekim 2020’de Ä°stanbul 36. Ağır Ceza Mahkemesi tarafından kabul edildi. Aralarında Türkiye Ä°nsan Hakları Vakfı, Uluslararası Af Örgütü gibi bileÅŸenlerin bulunduÄŸu “Ä°nsan Hakları Savunucuları Dayanışma Ağı,” bu iddianamenin kabulüne istinaden yaptığı açıklamada, “Hakkında verilen beraat ve tahliye kararlarına raÄŸmen Osman Kavala’nın hâlâ cezaevinde tutulması ‘Ya tutarsa’ mantığı ile hazırlanan yeni iddianameler ve hukuki süreçler ile ağır maÄŸduriyet durumunun sürdürülmesi kabul edilemez” dedi. AYM, Aralık 2020’da bir kez daha Kavala’nın kiÅŸi hürriyeti ve güvenliÄŸi hakkının ihlal edilmediÄŸine karar verdi.

Ä°stanbul Bölge Adliyesi Mahkemesi, Ä°stanbul 30. Ağır Ceza Mahkemesi’nin Gezi Parkı davasında verdiÄŸi beraat kararlarının Ocak 2021’de bozulmasına karar verdi. Bu karardan bir ay sonra Ä°stanbul 36. Ağır Ceza Mahkemesi, Kavala’nın “anayasal düzeni ortadan kaldırmaya teÅŸebbüs” ve “siyasal ve askeri casusluk” suçlamalarıyla yargılandığı davanın Gezi davasıyla birleÅŸtirilmesine karar verdi. Bu süreçte, Osman Kavala’nın tutukluluk süreci uzarken Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi ilk kez geçen Haziran ayında AÄ°HM kararlarının uygulanmaması halinde Türkiye’ye yönelik ihlal prosedürü baÅŸlatacağını açıkladı.

“Hukuka karşı siyasi mücadele veriliyor”

Son olarak AÄŸustos ayında ise BeÅŸiktaÅŸ Çarşı Grubu’nun yargılandığı davanın Gezi Parkı davası ile birleÅŸmesine ve Kavala’nın tutukluluk halinin devamına karar verildi. Bu kararın ardından ilk duruÅŸma, 8 Ekim’de görülecek. Ä°ÅŸ insanı Osman Kavala’nın DW Türkçe’ye konuÅŸan avukatı Deniz Tolga Aytöre, “Bu durum Kavala’nın tutuklu kılınması için hukuka karşı verilen bir mücadeledir ve bu mücadele siyasidir” diyor. Aytöre’ye göre, Kavala dosyasında yapılan hukuka aykırılıklar ve yargı bağımsızlığını hiçe sayan uygulamalar yargılamanın önüne geçmiÅŸ durumda. Avukat Aytöre, “Avrupa Ä°nsan Hakları SözleÅŸmesi’nin ve AÄ°HM kararlarının ısrarla uygulanmadığı bir yargılama sürecinde hukuk adına tartışılacak bir ÅŸey kalmamıştır” diye ekliyor.

Burcu KarakaÅŸ, DW