Balıkesir’de yaşanan ve 12 işçinin yaşamını yitirdiği patlayıcı fabrikası kazasının ardından başlayan soruşturmalar, yalnızca yerel bir trajediyi değil, uluslararası bir mühimmat ticaret ağını da ortaya çıkardı. Söz konusu fabrikayla bağlantılı olan şirketlerin, Türkiye’den Slovakya ve Çekya üzerinden Ukrayna’ya kadar uzanan bir ticaret hattında yer aldığı anlaşıldı.
Olayın Geçmişi: Fabrika, FETÖ ve TMSF Süreci
Patlama, Yavaşçalar Av ve Spor Malzemeleri şirketine ait bir fabrikada gerçekleşti. Şirketin sahibi 2016 yılında FETÖ soruşturması kapsamında tutuklandı ve fabrika Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu’na (TMSF) devredildi. 2017 yılında ise TMSF ihalesiyle fabrikayı Sarsılmaz Mühimmat şirketi satın aldı.
Yeni Ortaklar ve ZSR’nin Doğuşu
2018 yılında, Sarsılmaz Mühimmat şirketi, Kalyon Grubu’na ait Zirve Holding ve inşaat sektöründe faaliyet gösteren Zafer Topaloğlu’na ait Senta Madencilik ile ortaklık kurdu. Bu iş birliğiyle şirketin adı ZSR Patlayıcı Sanayi olarak değiştirildi.
Zafer Topaloğlu’nun adı, yalnızca iş dünyasıyla değil, siyasi bağlantılarıyla da dikkat çekiyor. Toya Grup’un sahibi olan Topaloğlu, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın 2020 yılında nikâh törenine katıldığı isimlerden biri. Ayrıca Erdoğan’ın gençlik yıllarında futbol oynadığı Esenler Erokspor’un da başkanlığını yürütüyor.
Uluslararası Bağlantılar: Slovakya ve Çekya Hattı
Rekabet Kurulu’nun Nisan 2024 tarihli kararına göre, ZSR’nin belli bir oranındaki hissesi Slovakya merkezli bir savunma sanayi şirketi olan Topalipo A.Ş.’ye devredildi. Slovakya’da faaliyet gösteren bu şirket, özellikle Ukrayna’ya yoğun mühimmat satışı yapan Defence Export A.S. adlı Çekya merkezli bir savunma sanayi şirketine bağlı.
Bahadır Özgür’ün sosyal medya platformu X üzerinden yaptığı paylaşım, bu bağlantıları ortaya koyarak mühimmat ticaretinde kullanılan karmaşık ilişkiler ağını gözler önüne serdi.
Slovakya ve Çekya merkezli şirketlerin, Ukrayna’daki çatışmalara mühimmat sağladığı biliniyor. Türkiye merkezli ZSR’nin bu şirketlerle olan ortaklığı, mühimmat ticaretinde Türkiye’nin dolaylı rolüne işaret ediyor. Özellikle savunma sanayi yatırımlarında yerel ve uluslararası ortaklıkların hangi ölçüde şeffaf olduğu soruları gündeme geliyor.
