Avrupa Sosyal Haklar Komitesi: Türkiye vadettiği bazı sosyal hakları sağlayamadı

Avrupa Konseyi bünyesinde faaliyet gösteren Avrupa Sosyal Haklar Komitesi’ne göre Türkiye, 1996’da Avrupa Sosyal Åžartı’nı imzalayarak vadettiÄŸi bazı sosyal hakları saÄŸlayamadı.

Avrupa Sosyal Haklar Komitesi bugün yayımladığı 2021 Ä°nceleme Raporu’nda, Türkiye’nin saÄŸlayamadığı veya saÄŸlamakta yetersiz kaldığı sosyal hakları şöyle sıraladı:

  • SaÄŸlıklı ve güvenli bir ortamda çalışma hakkı
  • SaÄŸlığın korunması hakkı
  • Sosyal yardım hakkı
  • YaÅŸlıların sosyal güvenceye eriÅŸim hakkı
  • Yoksulluk ve sosyal dışlanmaya karşı korunma hakkı
  • Avrupa Konseyi üyesi Türkiye, 1996’da Avrupa Sosyal Åžartı’nı imzalarken bazı maddelere çekince koyarak bunları saÄŸlama yükümlülüğüne girmemiÅŸti.

Bunlar insana yakışır bir yaşam için yeterli ücret, örgütlenme hakkı, toplu pazarlık hakkı ve yılda dört hafta ücretli izin hakkıydı.

Avrupa Sosyal Hakları Komitesi, Türkiye’nin eksik kaldığı alanlara dair bazı tespitlerde bulundu.

Sağlıklı ve güvenli bir ortamda çalışma hakkı

Komite, Türkiye’nin saÄŸlıklı ve güvenlik bir ortamda çalışma hakkına dair yasal düzenlemelerinin yeterli olduÄŸunu fakat bunların uygulanmasında eksiklikler olduÄŸunu tespit etti.

İş kazaları ve meslek hastalıklarının etkili bir şekilde izlenmediği, işyerlerinin düzenlemelere uyup uymadığını denetlemek için yeterli insan gücü olmadığı açıklandı.

SözleÅŸmeye göre mesleki saÄŸlığa yönelik hizmetlerin tüm sektörlerdeki tüm işçilere saÄŸlanacak ÅŸekilde geniÅŸletilmesi gerektiÄŸi fakat Türkiye’nin bu yolda ilerlemediÄŸi görüldü.

Sağlığın korunması hakkı

Türkiye’nin, ülkede yaÅŸayan kiÅŸilerin saÄŸlığını koruma yükümlülüğünü de yeterince karşılayamadığı açıklandı.

Buna neden olarak doğum sırasında yaşanan anne ve bebek ölümlerinin yeterince azaltılamaması ve sağlık sistemindeki uzun bekleme süreleri gösterildi.

Sosyal güvenlik sisteminin ise minimum standartları sağladığı ve gelişmekte olduğu tespit edildi.

Sosyal yardım hakkı

Türkiye’de geliri olmayan bir kiÅŸiye yapılan sosyal yardımın yetersiz olduÄŸu kayıt altına alındı.

Sosyal yardımlara erişimin de sorunlu olduğu, bu birimlerin yeterli çalışanının olmadığı ve sözleşmenin imzacısı olan diğer ülke vatandaşlarına da aynı seviyede sosyal hizmet sunulması şartının yerine getirilmediği belirtildi.

Sosyal hizmetlere dair alınan kararlara halkın katılımının da Avrupa Sosyal Åžartı’nın bir parçası olduÄŸu ve Türkiye’nin bunu yerine getiremediÄŸi, özel sektörün saÄŸladığı hizmetlerin de herkes için eriÅŸilebilir olduÄŸuna dair bir bulgu görülmediÄŸi aktarıldı.

Türkiye’de yaÅŸayan yabancıların acil durumlarda saÄŸlık hizmetlerine eriÅŸimi ise yeterli seviyede görüldü.

Yaşlıların sosyal güvenceye erişim hakkı

Komite, Türkiye’de emekli olmamış yaÅŸlıların temel sosyal güvenceye eriÅŸim hakkının son derece yetersiz olduÄŸunu tespit etti.

Türkiye’de emekli olmayan ve asgari ücretin üçte birinden az geliri olan yaÅŸlılara 2020 itibarıyla 711,50 TL yardım verildiÄŸini belirten Komite, bunun son derece düşük olduÄŸunu vurguladı.

Ankara’nın Komite’ye sunduÄŸu verilere göre 2019 itibarıyla Türkiye’de yaÅŸlıların yalnızca yüzde 46’sı emeklilik maaşı alıyordu.

Bu oranın çok düşük olduÄŸunu raporlayan Komite, bunun nedenleri konusunda Türkiye’den ek bilgi istedi.

Yoksulluk ve sosyal dışlanmaya karşı korunma hakkı

Yoksulluk ve sosyal dışlanmayla mücadele için kapsamlı, yeterli ve koordineli bir politika olmadığı açıklandı.