Geçen yıl Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’ne (AİHM) en çok başvuru yapılan ülkelerde ilk üç sırada Rusya, Türkiye ve Ukrayna yer alıyor.
BBC’nin haberine göre, 2021 sonunda en fazla dava başvurusu yapılan ülkeler sıralamasında 17 bin 13 başvuru ile Rusya ilk sırada yer alıyor ve onu 15 bin 251 başvuru ile Türkiye izliyor. Üçüncü sırada ise 11 bin 372 başvuru ile üçüncü sırada.
Mahkeme’nin 2021 yılı istatistiklerine göre 31 Aralık itibarıyla AİHM’in önünde değerlendirilmeyi bekleyen toplam 70 bin 150 başvuru bulunuyor. Bunun 15 bin 250’si, bir başka ifadeyle yaklaşık yüzde 22’sini Türkiye ile ilgili başvurular oluşturdu.
AİHM istatistiklerine göre mahkemeye Türkiye ile ilgili başvuruların toplam sayısında artış var. 2021’de en çok dava tahsis edilen Avrupa Konseyi üye ülkesi 9 bin 548 dava ile Türkiye oldu. Onu 9 bin 432 dava ile Rusya ve 3 bin 721 dava ile Ukrayna izledi.
AİHM’e yapılan başvurularda Polonya, Rusya ve Yunanistan’dan yapılarda da artış var. Başvuru sayısındaki yıllık yüzde 6’a artışta bu ülkelerden gelen dosyalar da önemli ölçüde katkıyı sağlıyor.
Kişi başına dosya sayısı
Kişi başına en fazla vaka düşen ülkeler arasında her 10 bin kişi için 6,14 başvurunun yapıldığı Karadağ ilk sırada yer alıyor. Her 10 bin kişi için 0,03 başvurunun yapıldığı İngiltere ise son sırada.
AİHM’in Türkiye ile ilgili son kararı, 27 Şubat 2017’de “terör örgütü propagandası yapmak” ve “halkı kin ve düşmanlığa alenen tahrik” suçlarından tutuklanan Alman Die Welt Türkiye muhabiri Deniz Yücel’in açtığı davada, Türkiye’nin Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi (AİHS)’ni ihlal ettiği yönündeydi.
Yeni dava stratejisi
2021’de mahkemenin işleyişi ile ilgili güncellemeleri paylaşan AİHM Başkanı Robert Spano, etki davaları adında yeni bir dava stratejisi uygulamaya konulduğunu belirtti.
Spano’nun açıklamasına göre etki davaları, benimsenen çözümlerin uluslararası alanda, iç hukukta veya uygulamada bir değişikliğe yol açtığı; mahkemeler tarafından hiç ele alınmamış yeni teknolojik sorunlar; insan hakları alanında yeni konuların ele alındığı durumları kapsıyor.
1 Ocak 2022 itibariyle bu kategoriye giren 500’den fazla vaka var ve bunlar, ifade özgürlüğü, adil yargılanma hakkı, gazetecilerin telefonların dinlenmesi ve gizlice izlenmesi, pandemi davaları, cinsel azınlık bireylere karşı ayrımcılık, bilgi edinme hakkı ve çevre kirliliği ile ilgiliydi.
Spano, Mahkeme’nin başarısının ölçüsünün artık belirli bir sürede bakılan toplam dava sayısından ziyade incelenen davaların niteliği ve ele alınma yöntemi olması gerektiğini söyledi.
