Türkiye, kadınlara seçme ve seçilme hakkı veren ilk ülkelerden biri olmasına rağmen, siyasette kadın temsili hala erkeklerin çok gerisinde.
1934 yılında seçme ve seçilme hakkı kazanan Türk kadınları, ilk olarak 1935 yılında yapılan genel seçimlerde parlamentoya girdiler. Bu seçimlerde 17 kadın milletvekili seçilerek, mecliste kadın temsili yüzde 4,3’e ulaÅŸtı.
1935’ten günümüze kadar yapılan genel seçimlerde kadın temsili zaman zaman arttı, zaman zaman azaldı. 2015 yılında yapılan genel seçimlerde yüzde 14,2’ye yükselen kadın temsili, 2018 ve 2023 seçimlerinde yüzde 20,1’e ulaÅŸtı.
Yerel yönetimlerde ise kadınların temsili daha da düşük. 2019 yılında yapılan yerel seçimlerde seçilen 30 büyükÅŸehir belediye baÅŸkanının tamamı erkekti. Bu seçimlerde seçilen belediye baÅŸkanlarının sadece yüzde 1,58’i kadındı.
Kadınların siyasette geri kalmasının birçok nedeni var. Bu nedenler arasında ekonomik nedenler, sosyal hayattan uzaklaştırılmaları ve siyasi partilerin kadınları seçilemeyecek sıralardan aday göstermesi gösteriliyor.
Ekonomik nedenler
Kadınların siyasete katılımını engelleyen en önemli faktörlerden biri ekonomik nedenler. Türkiye’de kadınların istihdam oranı erkeklere göre daha düşük. Kadınlar, ev içi emek, çocuk bakımı ve yaÅŸlı bakımı gibi sorumluluklar nedeniyle iÅŸ hayatına katılımda daha dezavantajlı durumdalar. Bu durum, kadınların siyasete ayırabilecekleri zamanı ve enerjiyi kısıtlıyor.
Sosyal hayattan uzaklaştırma
Türkiye’de geleneksel cinsiyet rolleri, kadınların siyasete katılımını olumsuz etkiliyor. Kadınlar, aile ve toplum tarafından ev ve çocuk bakımıyla sorumlu tutularak, siyaset gibi kamusal alandan uzaklaÅŸtırılıyorlar. Bu durum, kadınların siyasette karar alma süreçlerine katılmalarını engelliyor.
Siyasi partilerin tutumu
Siyasi partiler de kadınların siyasette temsilini engelleyen faktörlerden biri. Siyasi partiler, kadınları genellikle seçilemeyecek sıralardan aday gösteriyorlar. Bu durum, kadınların siyasette görünürlüğünü ve temsilini azaltıyor.
Kadın örgütlerinin talepleri
Kadın örgütleri, kadınların siyasette eşit temsil edilmesi için çeşitli taleplerde bulunuyor. Bu talepler arasında, siyasette kadın kotası uygulanması, kadınların siyasete katılımını teşvik edecek politikaların hayata geçirilmesi ve geleneksel cinsiyet rollerine karşı mücadele edilmesi yer alıyor.
Fermuar sistemi talebi
Kadın örgütleri, siyasi partilerin uyguladığı kadın kotasının yetersiz olduğunu ve bunun yerine fermuar sistemiyle yüzde 50-50 eşit temsiliyet talep ediyor. Fermuar sistemiyle, listelerde her iki cinsiyetten adayların ardışık olarak yer alması sağlanıyor. Bu sistem, kadınların seçilme şansını artırarak, siyasette eşit temsili güçlendirmeyi amaçlıyor.
Türkiye’de kadınların siyasette daha fazla temsil edilmesi, demokratik bir toplum için önemli. Kadınların siyasete katılımı, toplumun çeÅŸitliliÄŸini ve temsilini artırarak, daha kapsayıcı ve adil bir politika yapım sürecini destekleyecektir.
Türkiye, kadınlara seçme ve seçilme hakkı veren ilk ülkelerden biri olmasına rağmen, siyasette kadın temsili hala erkeklerin çok gerisinde. Bu geri kalışın nedenleri arasında ekonomik nedenler, sosyal hayattan uzaklaştırılmaları ve siyasi partilerin kadınları seçilemeyecek sıralardan aday göstermesi gösteriliyor. Kadınların siyasette daha fazla temsil edilmesi, demokratik bir toplum için önemli.
