30 büyükşehir ve Zonguldak’ta hafta sonu sokağa çıkma yasağı halkı sokağa döktü

İçişleri Bakanlığı, koronavirüs salgını nedeniyle, 30 büyükşehir ve kömür işletmelerinde çalışan nüfusun yoğun olması nedeniyle riskli görülen Zonguldak’ta hafta sonu için sokağa çıkma yasağı ilan etti.

İçişleri Bakanlığı, uzun süredir tartışılan sokağa çıkma yasağını ilk kez, 4 Nisan itibariyle şehirlerarası seyahat sınırlaması getirdiği 30 büyükşehir ve Zonguldak’ta uygulama kararı aldı. Bakanlık’tan yapılan açıklamaya göre 10.04.200 tarihi, saat 24.00 ile 12.04.2020 tarihi saat 24.00 arasında (Cumartesi-Pazar) sokağa çıkma yasağı ilan edilen iller şöyle:

Adana, Ankara, Antalya, Aydın, Balıkesir, Bursa, Denizli, Diyarbakır, Erzurum, Eskişehir, Gaziantep, Hatay, İstanbul, İzmir, Kahramanmaraş, Kayseri, Kocaeli, Konya, Malatya, Manisa, Mardin, Mersin, Muğla, Ordu, Sakarya, Samsun, Şanlıurfa, Tekirdağ, Trabzon, Van ile Zonguldak.

Açıklamanın ardından, İçişleri Bakanlığı tarafından sokağa çıkma yasağının gönderildiği il valiliklerine gönderilen genelgede, sokağa çıkma yasağından kimlerin muaf olacağı ve zorunlu gereksinimlerin nasıl karşılanacağı da yer aldı.

Genelgede, “Koronavirüs salgınının görüldüğü andan itibaren, Sağlık Bakanlığı ve Bilim Kurulunun önerileri, Sayın Cumhurbaşkanımızın talimatları doğrultusunda; salgının/bulaşın toplum sağlığı ve kamu düzeni açısından oluşturduğu riski yönetme, sosyal izolasyonu temin, sosyal mesafeyi koruma ve yayılım hızını kontrol altında tutma adına birçok tedbir kararı alınarak hayata geçirilmiştir” denildi.

31 ilde sokağa çıkma yasağı ilan edildi.

Genelgede İl İdaresi Yasası’nın 11/C, Umumi Hıfzısıhha Yasası’nın 27 ve 72. maddesi uyarınca sokağa çıkma yasağı tedbiri alındığı ifade edildi.

Genelgede, sokağa çıkma yasağı ile ilgili istisnalar ile uymayanlara yönelik yaptırımlar da düzenlendi.

Hangi kurum ve işletmeler açık olacak?

Genelgede, yasak süresince açık kalacak işyeri/kurum, kuruluşlar şöyle:

  • Ekmek üretiminin yapıldığı fırın ve/veya unlu mamül ruhsatlı işyerleri,
  • Tüm sağlık ürünleri ve tıbbi malzemelerin (tıbbi maske dahil) üretiminin yapıldığı işyerleri,
  • Kamu ve özel sağlık kurum ve kuruluşları, eczaneler,
  • Zorunlu kamu hizmetlerinin sürdürülmesi için gerekli kamu kurum ve kuruluşları (huzurevi, yaşlı bakım evi, rehabilitasyon merkezleri, acil çağrı merkezleri vb.)
  • Her bir 50.000 nüfusa bir adet olmak üzere göre valilikler/kaymakamlıklar tarafından belirlenecek akaryakıt istasyonu ve veteriner klinikleri,
  • Doğalgaz, elektrik, petrol sektöründe stratejik olarak faaliyet yürüten büyük tesis ve işletmeler (Tüpraş, termik ve doğalgaz çevrim santralleri gibi)
  • PTT, Kargolar vb dağıtım şirketleri,
  • Hayvan barınak, çiftlik ve bakım merkezleri

Sokağa çıkma yasağından kimler istisna tutulacak?

Genelgede sokağa çıkma yasağı kapsamı dışında tutulanlar da şöyle sıralandı:

  • Bu genelgenin (2) numaralı başlığında yer alan “Açık Olacak İşyeri, İşletme ve Kurumlarda” yönetici, görevli veya çalışanları,
  • TBMM çalışanları,
  • Kamu düzeni ve güvenliğinin sağlanmasında görevli olanlar,
  • Acil çağrı merkezler çalışanları,
  • Birinci derece yakınlarının cenaze defin işlemlerini gerçekleştirecek ve katılacak olanlar,
  • Elektrik, su, doğalgaz, telekomünikasyon vb. kesintiye uğramaması gereken tedarik sistemlerinin sürdürülmesi ve arızalarının giderilmesinde görevli olanlar,
  • Ürün ve/veya malzemelerin naklinde lojistiğinde yurt içi ve dışı taşımacılık kapsamında görevli olanlar,
  • Gazete, radyo ve televizyon kuruluşlarında görevli olanlar,
  • Yaşlı bakımevi, huzurevi, rehabilitasyon merkezleri, çocuk evleri vb. sosyal koruma/bakım merkezleri çalışanları,
  • PTT, kargo ve su dağıtım şirketi çalışanları,
  • Demirçelik ve cam sektörü vb. sektörlerde faaliyet yürüten işyerlerinin, fırın, soğuk hava depoları gibi çalışması zorunlu bulunan
  • Bozulma riski bulunan tarım ve hayvancılık ürünlerinin hasatında çalışacaklar,
  • Fırınlarda üretilen ekmeğin dağıtımında görevli olan araçlar ve çalışanlar,
  • Kızılay koordinesinde kan ve plazma bağışı için randevusu olanlar

Genelgede belirtilen istisnalar dışındaki tüm yurttaşların evlerinde kalmalarının esas olduğu belirtilerek, daha önceki genelgeler kapsamında, (sağlık ve cenazeler için verilenler haric) seyahat belgeleri (yola çıkanlar dışında) pazartesi gününe kadar askıya alınacak.

Yasağa uymayanlara hangi yaptırımlar uygulanacak?

Genelgeye göre sokağa çıkma yasağına uymayanlara Umumi Hıfzısıhha Kanunu’nun 282. maddesi uyarınca 250 liradan 1000 liraya kadar para cezasının yanı sıra, aykırılığın durumuna Türk Ceza Yasası’nın 195. maddesine göre hapis cezasına kadar yaptırım uygulanabilecek. TCK’nin 195. maddesi “Bulaşıcı hastalıklardan birine yakalanmış veya bu hastalıklardan ölmüş kimsenin bulunduğu yerin karantina altına alınmasına dair yetkili makamlarca alınan tedbirlere uymayan kişinin 2 aydan 1 yıla kadar hapis cezası” ile cezalandırılacağını hükme bağlıyor.

Yasağın yasal dayanağı ne?

İçişleri Bakanlığı 30 büyükşehir ile Zonguldak’ı kapsayan sokağa çıkma yasağını İl İdaresi Yasası’nın 11/C ve Umumi Hıfzı Sıhha Yasası’nın 27 ile 72. maddelerine dayanarak aldı. İl İdaresi Yasası’nın 11/C maddesi, valilere, “kamu düzeni veya güvenliğinin olağan hayatı durduracak veya kesintiye uğratacak şekilde bozulduğu ya da bozulacağına ilişkin ciddi belirtilerin bulunduğu hâllerde on beş günü geçmemek üzere ildeki belirli yerlere girişi ve çıkışı kamu düzeni ya da kamu güvenliğini bozabileceği şüphesi bulunan kişiler için sınırlama; belli yerlerde veya saatlerde kişilerin dolaşmalarını, toplanmalarını, araçların seyirlerini düzenleme veya kısıtlama” yetkisi veriyor.

Umumi Hıfzısıhha Yasası’nın 27. maddesi, salgın hastalık halinde şehir, kasaba ve köylerde gerekli izolasyon önlemlerinin alınmasını, 72. madde ise salgın hastalıkların ortaya çıkması halinde, hangi önlemlerin nasıl alınacağını düzenliyor.

Halk sokağa döküldü

Korona virüsü tedbirleri kapsamında 30 büyükşehir ile Zonguldak’ta bu gece 24.00’ten itibaren hafta sonu boyunca sokağa çıkma yasağı uygulanacağı bilgisi halkı sokaklara döktü. Habersiz gelen sokağa çıkma yasağı nedeniyle panik olan insanlar ihtiyaçlarını tedarik edebilmek için marketlere koştu.

10 Nisan Cuma 2020 saat 24.00 ile 12 Nisan Pazar 24.00 arasında Adana, Ankara, Antalya, Aydın, Balıkesir, Bursa, Denizli, Diyarbakır, Erzurum, Eskişehir, Gaziantep, Hatay, İstanbul, İzmir, Kahramanmaraş, Kayseri, Kocaeli, Konya, Malatya, Manisa, Mardin, Mersin, Muğla, Ordu, Sakarya, Samsun, Şanlıurfa, Tekirdağ, Trabzon, Van ile Zonguldak il sınırları içinde sokağa çıkma yasağının ilan edildiği belirtildi.

Market, fırın türü alışveriş noktalarında kalabalıklar oluştu. Korona virüsü tedbirleri için alınan kararın önceden duyurulmaması nedeniyle kalabalıklar oluşturması tepki topladı.