Ege Üniversitesi’nden akademisyenler, Santorini Yanardağı’nda meydana gelebilecek bir patlamanın yalnızca Türkiye için değil, tüm dünya için ciddi bir tehdit oluşturabileceği uyarısında bulundu. Santorini Adası’ndaki yanardağ, son olarak 1950 yılında patlamıştı ve olası yeni bir patlama, bölgede ve küresel ölçekte önemli etkilere yol açabilir.
Tarihsel Patlamalar ve Etkileri
Ege Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Arkeoloji Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Mehmet Nezih Aytaçlar, Santorini Yanardağı’nın geçmişteki patlamalarının etkilerine dikkat çekti. Aytaçlar, yaklaşık 3 bin 650 yıl önce gerçekleşen patlamanın, adanın şeklini değiştirdiğini ve büyük bir yıkıma neden olduğunu belirtti. Patlama sonucunda adanın dörtte üçünün yok olduğunu ve günümüzdeki C şeklini aldığını ifade eden Aytaçlar, bu patlamanın ardından bölgede tsunamilerin meydana geldiğini ve etkilerinin Çeşme’deki Bağlararası Höyüğü’nde tespit edildiğini söyledi.
Aytaçlar, “M.Ö. 1600’lerdeki patlama sırasında kutuplardaki buzullaşmalar artmış, Kanada’daki sekoya ağaçlarının halkaları daralmıştı. Bu, ağaçların birkaç yıl boyunca düzenli güneş ışığı alamadığını gösteriyor. Benzer bir patlama, ciddi bir iklimsel krize yol açabilir ve bu yalnızca Türkiye için değil, tüm dünya için tehlike yaratır” dedi.
Magma Hareketliliği ve Güncel Durum
Ege Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Coğrafya Bölümü Doktor Öğretim Üyesi Aylin Karadaş ise Santorini’deki volkanik hareketliliğin devam ettiğini, ancak yüzeye yakın bir magma hareketliliği gözlemlenmediğini belirtti. Karadaş, “Magma şu anda beş kilometre kadar derinde etkinlik gösteriyor. Şiddetli bir patlama için magmanın yüzeye doğru yükselmesi gerekiyor” dedi.
Karadaş, geçmişte yapılan sondaj çalışmalarında, Ege kıyılarında Santorini’nin eski patlamalarına ait volkanik küllerin bulunduğunu hatırlatarak, “Şiddetli bir patlamada atmosfere yayılan küller, uzun yıllar havada asılı kalabilir ve güneş ışınlarının yeryüzüne ulaşmasını engelleyerek sıcaklıkların düşmesine neden olabilir” diye konuştu.
Olası Senaryolar ve Küresel Etkiler
Akademisyenler, Santorini Yanardağı’nda meydana gelebilecek bir patlamanın, özellikle Ege Denizi ve Doğu Akdeniz’de ciddi etkiler yaratacağını vurguladı. Patlamanın ardından oluşabilecek tsunamiler, volkanik küller ve iklimsel değişiklikler, bölgedeki tarım, ulaşım ve yaşam koşullarını olumsuz etkileyebilir. Ayrıca, atmosfere yayılacak volkanik gazların küresel iklim üzerinde uzun vadeli etkiler yaratma riski bulunuyor.
Tarihsel Arka Plan ve Geleceğe Yönelik Uyarılar
Santorini Yanardağı’nın tarihsel patlamaları, benzer bir olayın yeniden yaşanması durumunda ne tür sonuçlar doğurabileceğine dair önemli ipuçları sunuyor. Geçmişteki patlamaların bölgede ve dünya genelinde yarattığı yıkıcı etkiler, olası yeni bir patlamanın sadece yerel değil, küresel bir tehdit olabileceğini gösteriyor.
Uzmanlar, Santorini Yanardağı’ndaki hareketliliğin yakından izlenmesi ve olası bir patlamaya karşı hazırlıklı olunması gerektiğini belirtirken, bölgedeki ülkelerin iş birliği yaparak riskleri minimize etmesi çağrısında bulunuyor. Santorini’deki volkanik aktiviteler, Ege ve Akdeniz’de yaşayan milyonlarca insan için potansiyel bir tehdit olmaya devam ediyor.
