Rusya, BM Güvenlik Konseyi Başkanlığını devraldı

1 Nisan 2023

Rusya, Ukrayna’nın engelleme çağrısına rağmen BM Güvenlik Konseyi başkanlığını devraldı.

Konseyin 15 üyesinden her biri dönüşümlü olarak bir ay süreyle dönem başkanlığını üstleniyor.

Rusya en son Şubat 2022’de başkanlık yaptığında Ukrayna’ya karşı geniş çaplı bir işgal başlatmıştı.

BBC’nin haberine göre, bu son durum Güvenlik Konseyi’nin, başkanı hakkında savaş suçu işlediği iddiasıyla uluslararası tutuklama emri bulunan bir ülke tarafından yönetilmesi anlamına geliyor.

Bir BM kurumu olmayan Uluslararası Ceza Mahkemesi geçtiğimiz ay Vladimir Putin hakkında tutuklama emri çıkardı.

Ukrayna’nın şikayetlerine rağmen ABD, konseyin daimi üyesi olan Rusya’nın başkanlığı üstlenmesini engelleyemeyeceğini açıkladı. Konseyin diğer daimi üyeleri İngiltere, ABD, Fransa ve Çin.

Yeni dünya düzeni

Rusya’nın BM Büyükelçisi Vasily Nebenzia, Rus TASS haber ajansına yaptığı açıklamada, aralarında silahların kontrolü konusunun da bulunduğu çeşitli tartışmalara nezaret etmeyi planladığını söyledi.

Nebenzia, “tek kutuplu düzenin yerini alacak” olan “yeni dünya düzeni “ni tartışacaklarını da dile getirdi.

Ukrayna Dışişleri Bakanı Dmytro Kuleba Rusya’nın başkanlığını “1 Nisan şakalarının en kötüsü” ve “uluslararası güvenlik mimarisinin işleyişinde bir şeylerin yanlış gittiğinin açık bir hatırlatıcısı” olarak nitelendirdi.

Ukrayna Devlet Başkanlığı Danışmanı Mykhaylo Podolyak ise bu hamlenin “uluslararası hukukun bir başka tecavüzü olduğunu… saldırgan bir savaş yürüten, insani ve ceza hukuku normlarını ihlal eden, BM Şartını yok eden, nükleer güvenliği ihmal eden bir varlığın dünyanın en önemli güvenlik organına başkanlık edemeyeceğini” söyledi.

Devlet Başkanı Volodimir Zelenski geçtiğimiz yıl Güvenlik Konseyi’nin Rusya’nın işgalini önlemek için yeterince harekete geçmemekle suçlayarak reform yapması ya da “tamamen feshedilmesi” çağrısında bulunmuştu.

Zelenski ayrıca Rusya’nın üye statüsünden çıkarılmasını da talep etti.

Üyelikten çıkarılması mümkün değil

Ancak, ABD, BM tüzüğü daimi bir üyenin çıkarılmasına izin vermediği için elinin kolunun bağlı olduğunu söyledi.

Beyaz Saray Basın Sekreteri Karine Jean-Pierre bu hafta düzenlediği basın brifinginde “Ne yazık ki Rusya Güvenlik Konseyi’nin daimi üyesi ve bu gerçeği değiştirecek uygulanabilir bir uluslararası yasal yol yok” dedi.

Jean-Pierre, ABD’nin Moskova’nın “konseydeki koltuğunu dezenformasyon yaymak” ve Ukrayna’daki eylemlerini meşrulaştırmak için kullanmaya devam etmesini beklediğini de söyledi.

BM Güvenlik Konseyi barışın korunmasından sorumlu uluslararası bir organ. Güvenlik Konseyinde beş ülke daimi olarak temsil ediliyor. Bu ülkeler, konsey kurulduğunda hakim olan savaş sonrası güç yapısını yansıtıyor. Bu grubun üyeleri 10 daimi olmayan üye ülke ile birlikte çalışıyor.