Türkiye’de kadın yoksulluÄŸu, sadece gelir düzeyiyle deÄŸil, eÄŸitim, saÄŸlık, istihdam, sosyal güvenlik, ÅŸiddet ve ayrımcılık gibi pek çok boyutuyla ele alınması gereken bir sorundur. Kadınlar, erkeklere göre daha fazla yoksulluk riski altında yaÅŸamakta ve bu durum hem kadınların hem de toplumun genelinin refahını olumsuz etkilemektedir.
Kadın yoksulluğunun tanımı ve ölçümü
Kadın yoksulluğu, kadınların erkeklere göre daha fazla yoksulluk riski altında olması ve yoksullukla mücadelede daha fazla dezavantajlı olması olarak tanımlanabilir. Kadın yoksulluğunu ölçmek için, sadece gelir düzeyine bakmak yeterli değildir. Kadınların eğitim, sağlık, istihdam, sosyal güvenlik, şiddet ve ayrımcılık gibi pek çok alanda yaşadıkları eşitsizlikler de dikkate alınmalıdır.
Türkiye Ä°statistik Kurumu (TÜİK) tarafından yayınlanan 2023 Yılı Gelir ve YaÅŸam KoÅŸulları AraÅŸtırması’na göre, Türkiye’de kadınların %25,7’si yoksulluk riski altında yaÅŸamaktadır. Bu oran erkeklerde %23,1’dir. Aynı araÅŸtırmaya göre, Türkiye’de kadınların %33,5’i ciddi malî sıkıntı içindedir. Bu oran erkeklerde %28,2’dir.
Türkiye Ekonomik ve Sosyal Etüdler Vakfı (TESEV) tarafından yayınlanan 2023 Yılı Toplumsal Cinsiyet EÅŸitliÄŸi Raporu’na göre, Türkiye’de kadınların eÄŸitimdeki durumu erkeklerden daha kötüdür. Türkiye’de 15 yaÅŸ ve üzeri nüfusta okuma yazma bilmeyenlerin %82’si kadındır. Türkiye’de 25-64 yaÅŸ arası nüfusta üniversite mezunu olanların %20’si kadındır. Bu oran erkeklerde %27’tir.
Türkiye Kadın Dernekleri Federasyonu (TKDF) tarafından yayınlanan 2023 Yılı Kadının Ä°nsan Hakları Raporu’na göre, Türkiye’de kadınların saÄŸlık hakkına eriÅŸimi erkeklerden daha düşüktür. Türkiye’de 15-49 yaÅŸ arası kadınların %12’si saÄŸlık kuruluÅŸlarına ulaÅŸmakta zorluk çekmektedir. Türkiye’de 15-49 yaÅŸ arası kadınların %37’si istemedikleri bir gebelik yaÅŸamıştır.
Türkiye Ä°ÅŸ Kurumu (Ä°ÅžKUR) tarafından yayınlanan 2023 Yılı Ä°stihdam Raporu’na göre, Türkiye’de kadınların istihdam oranı erkeklerden çok daha düşüktür. Türkiye’de 15 yaÅŸ ve üzeri nüfusta kadınların istihdam oranı %31,4 iken erkeklerin istihdam oranı %67,8’dir. Türkiye’de kadınların iÅŸsizlik oranı %16,3 iken erkeklerin iÅŸsizlik oranı %11,2’dir.
Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) tarafından yayınlanan 2023 Yılı Sosyal Güvenlik Raporu’na göre, Türkiye’de kadınların sosyal güvenlik hakkına eriÅŸimi erkeklerden daha azdır. Türkiye’de 15 yaÅŸ ve üzeri nüfusta kadınların sosyal güvenlik kapsamı oranı %46,7 iken erkeklerin sosyal güvenlik kapsamı oranı %68,9’tur. Türkiye’de kadınların emekli aylığı alanların oranı %21,3 iken erkeklerin emekli aylığı alanların oranı %34,7’tür.
Kadın Cinayetlerini Durduracağız Platformu (KCDP) tarafından yayınlanan 2023 Yılı Kadına Yönelik Åžiddet Raporu’na göre, Türkiye’de kadınların ÅŸiddet hakkına maruz kalma oranı erkeklerden çok daha yüksektir. Türkiye’de 2023 yılında en az 325 kadın cinayete kurban gitmiÅŸtir. Türkiye’de 2023 yılında en az 220 kadın cinsel saldırıya uÄŸramıştır. Türkiye’de 2023 yılında en az 950 kadın fiziksel ÅŸiddete maruz kalmıştır.
Türkiye Ä°nsan Hakları ve EÅŸitlik Kurumu (TÄ°HEK) tarafından yayınlanan 2023 Yılı Ayrımcılıkla Mücadele Raporu’na göre, Türkiye’de kadınların ayrımcılığa uÄŸrama oranı erkeklerden daha fazladır. Türkiye’de 2023 yılında TÄ°HEK’e yapılan ayrımcılık baÅŸvurularının %46’sı kadınlar tarafından yapılmıştır. Türkiye’de 2023 yılında TÄ°HEK’e yapılan ayrımcılık baÅŸvurularının %40’ı cinsiyet temelli ayrımcılıktır.
NHY, Eda Kaya
: https://www.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Gelir-ve-Yasam-Kosullari-Arastirmasi-2023-37614
: https://www.tesev.org.tr/tr/topics/toplumsal-cinsiyet-esitligi/
: https://tkdf.org.tr/wp-content/uploads/2024/03/Kad%C4%B1n%C4%B1n-%C4%B0nsan-Haklar%C4%B1-Raporu-2023.pdf
: https://www.iskur.gov.tr/wp-content/uploads/2024/03/istihdam_raporu_2023.pdf
: https://kadincinayetlerinidurduracagiz.net/veriler/3083/kadin-cinayetlerini-durduracagiz-platformu-kasim-2023-raporu
: https://www.tihek.gov.tr/tr/cumhuriyetin-100-yilinda-turkiyede-insan-haklari-sempozyumu-
: https://kadincinayetlerinidurduracagiz.net/veriler/3098/kadin-cinayetlerini-durduracagiz-platformu-aralik-2023-raporu
: https://www.tihek.gov.tr/wp-content/uploads/2025/01/TIHEK_2023_Ayrimcilikla_Mucadele_Raporu.pdf
- Radyoaktif İzlerin Sessiz Tanıkları: Sebzeler, Meyveler ve İşlenmiş Ürünlerde Atom Bombası Kalıntıları - 22 Aralık 2024
- Göç Yollarında 70 Bin Can: Küresel Sistem ve İnsanlık Dramı - 19 Aralık 2024
- Trump’ın Seçim Zaferi: Mizojini ve Cinsiyet Politikasının YükseliÅŸi - 18 Aralık 2024
