Türkiye’nin Tarım Arazilerinde İpotek Şoku: İsviçre’den Büyük Toprak İcralık Oldu

3 Ağustos 2024

Türkiye’de derinleşen ekonomik kriz, tarım alanlarına yansıdı ve çiftçi borçları nedeniyle geniş tarım arazileri ipotek edildi. 2024 yılı itibarıyla, ipotekli tarım arazilerinin toplam büyüklüğü İsviçre, Belçika ve Hollanda gibi ülkelerin toprak büyüklüğünü geride bıraktı. Bu durum, iktidarın çiftçiyi topraktan koparan politikalarının dramatik bir sonucunu gözler önüne serdi.

İpotekli Tarım Arazilerinin Büyüklüğü ve Dağılımı

Türkiye’de ipotek konulan tarım arazilerinin büyüklüğü 42 milyar 360 milyon 879 bin 659 metrekareye ulaştı. Takbis verilerine göre, en fazla ipotekli tarım arazisi bulunan kent, 4 milyar 653 milyon 740 bin 983 metrekare ile Konya oldu. Şanlıurfa, 2 milyar 715 milyon 863 bin 851 metrekarelik ipotekli tarım arazisi ile ikinci sırada yer aldı.

Diğer kentlerdeki ipotekli tarım arazilerinin büyüklüğü ise sırasıyla şu şekildedir:

Ankara: 1 milyar 690 milyon 979 bin 597 metrekare
Manisa: 1 milyar 638 milyon 174 bin 490 metrekare
Eskişehir: 1 milyar 228 milyon 326 bin 93 metrekare
Aydın: 1 milyar 77 milyon 917 bin 862 metrekare
Kayseri: 1 milyar 61 milyon 71 bin 346 metrekare

Manisa ve Aydın’da Durum Daha da Çarpıcı

Manisa’daki ipotekli tarım arazilerinin toplam tarım arazisine oranı yüzde 27,1 olarak hesaplanırken, Aydın’daki toplam tarım arazilerinin yüzde 26,4’ünün ipotekli olduğu belirtildi. Manisa ve Aydın’ı izleyen kentlerde ise bu oranlar şu şekildedir:

Aksaray: yüzde 24,6
Konya: yüzde 24,2
Adana: yüzde 23,6
Hatay: yüzde 23,3
Tekirdağ: yüzde 22,7

Takbis verilerine göre, ipoteklerin parasal değeri 154 trilyon 544 milyar 54 milyon TL olarak gerçekleşti. Bu çarpıcı tablo, tarımsal sektörün içinde bulunduğu zor durumu ve fiyat artışlarının reel sektöre vurduğu büyük darbeyi bir kez daha gözler önüne serdi. Yüksek enflasyon, girdi maliyetlerindeki artış ve finansman maliyetleri, iflasların ve konkordato başvurularının artmasına neden oldu. Temmuz 2024 itibarıyla, sadece bir ayda 183 firma konkordato başvurusu yaptı.