Manyetik Alan Yaşam İlişkisi

Küçük yıldızların yakınında dolanan Dünya benzeri gezegenlerin büyük bir kısmının manyetik alanı olabilir. Bu alan yıldızdan gelen ışınımdan (radyasyon) gezegeni koruyarak yaşama destek verebilir.

Bir gezegenin manyetik alanı atmosferini uzayda yayılan yıldız rüzgarının yüklü parçacıklarının etkisinden korur. Bu da Dünya’daki gibi yaşam biçimlerinin zararlı ışınımdan korunması anlamına gelir.

Evrendeki yıldızların büyük bir bölümü küçük kütlelilerden oluşur. Bakış doğrultumuza göre yıldızının yakınındaki yörüngede dolanan bir gezegeni geçiş yöntemiyle keşfetmek daha kolaydır. Geçiş yönteminde yıldızın yaydığı ışığın eğrisi oluşturulur. Eğride örneğin binde dörtlük bir azalma gezegen geçişi nedeniyle olabilir. Yıldız küçük ise bu azalma daha kolay görülür ve yakınındaki bir gezegende sıvı su olabilir.

Yıldızına çok yakın dolanan bir gezegen Dünya-Ay ikilisinde olduğu gibi yıldıza kilitli olabilir. Bu durumda yıldızın güçlü kütle çekimi nedeniyle oluşan gel-git, gezegende ısı oluşturabilir. Bu da Jüpiter’in Io uydusundaki gibi volkanik açıdan zengin bir yüzey oluşmasına neden olabilir.

Washington Üniversitesi’nden Peter Driscoll: “Hep yaşamı Dünya gibi gezegenlerde arıyoruz. Ama yıldızına kilitli dolanan bir gezegenin gel-git dalgaları yaşayacağı cehennemi göz ardı ediyoruz” diyor. “Böyle bir gezegende manyetik alanlar ne durumda olur merak ediyorum.”

Carnegie Bilim Enstitüsü’nden Jeofizikçi Rory Barnes: “Yıldızına kilitli olan bir gezegende neler olup bittiğini bilgisayar benzetimiyle göstermeyi başardık” diyor.

Barnes, gökbilimcilerin çoğunluğunun kilitli gezegenlerin koruyucu manyetik alanına sahip olmadığını kabul ettiğini belirtiyor. “Araştırmamız bunun doğru olmadığını gösterdi” diyor.

Yaşam alanı içindeki yıldızın dibindeki gezegen için manyetik alan şanstır. Gezegeni zararlı ışınımdan koruduğu gibi yaşamı da destekleyebilir.

Gezegenin sıcak mantosunun gel-git etkisi nedeniyle soğuduğu, ancak manyetik alanın bu ısıyı dengelemesi gibi karmaşık bir süreç içinde olduğu görüldü.

Barnes yaptıkları bilgisayar benzetiminde çoğu gezegenin ömür boyu manyetik alan oluşturduğunu gördüklerini belirtiyor. “Gel-git etkisiyle gezegenin sıcak mantosu soğuyor ki bu da gezegenin hayatını kurtarıyor” diyor.

“Böylece ilk birkaç milyar yıllık dönemde oldukça aktif olan küçük kütleli yıldızların çevresinde dolanan ve manyetik alanı olan gezegenlerde yaşam olabilir diyebiliriz.”

Driscoll ve Barnes’ın çalışması çok küçük kütleli yıldızların yaşam alanı içinde olanlardan yarı güneş kütleli yıldızların çevresindeki uzak yörüngeli gezegenlere kadar geçerli olabilir, benzer sonuçlara ulaşılabilir.

Düşük kütleli yıldızların çevresinde dolanan bu gezegenlerin gel-git nedeniyle yörüngelerinin eliptik değil oldukça çembersel olduğu görüldü. “Bu konuda temkinliyiz. Karşımıza Venüs gibi gezegenlerde çıkabilir. Yakın gelecekte ötegezegenlerin manyetik alanları daha hassas ölçülerek kesin yargıya ulaşılabilir” diyor Driscoll.

Science Daily