Hırvatistan, AB sınırında göçmenleri geri itme ve şiddet soruşturması

8 Ekim 2021

Hırvatistan, güvenlik güçlerinin sığınmacıları Avrupa Birliği sınırları dışına şiddet kullanarak geri ittiğini gösteren görüntüler üzerine soruşturma başlattı.

Soruşturma, Avrupa medya kuruluşlarının maskeli Hırvat polislerin ülkenin Bosna sınırında genç sığınmacıları sopayla dövdüğünü gösteren görüntüleri yayınlamasının ardından geldi.

Göçmenlerin şiddete maruz kaldığını gösteren araştırma Libération, Der Spiegel ve ARD gibi çeşitli medya kuruluşlarıyla ortak bir gazetecilik platformu olan Lighthouse Reports tarafından 8 ay boyunca yürütüldü.

Şiddet uygulayan kişilerin üniformalarında herhangi bir armanın bulunmadığını söyleyen Hırvatistan İçişleri Bakanı Davor Bozinovic “Kanun çiğnemek veya şiddet uygulamak Hırvat polisinin yapacağı şeyler değildir. Böyle bir durum ortaya çıkarsa mutlaka yaptırım uygulanmalı” diye konuştu.

“Geri itmelerden Hırvat hükümeti haberdar”

Avrupa medyasında yayınlanan videolarda ise söz konusu üniformaların ve kullanılan copların Hırvat polisinde de kullanıldığı kaydedildi.

Röportaj yapılan ve isimlerin açıklanması istenmeyen 6 Hırvat memuru da kolluk kuvvetlerinin Hırvat müdahale polisi olduğuna inandıklarını söyledi. Polislerin arkasında “müdahale polisi” anlamına gelen “Interventa Policija” yazısının görüldüğü belirtildi.

Hırvat polisinin, sınırda göçmenlere karşı yürüttükleri özel çalışmalar için aylık yüzlerce euro ek ücret aldığı ileri sürülen haberde, bu eylemin “Operasyon Koridor” adı altında başkent Zagreb’de içişleri bakanlığına bağlı bir birim tarafından yönetildiği ifade edildi.

“Operasyon Koridor’un” parçası olan ve gerçek ismini vermek istemeyen Goran Novak, sığınmacılara karşı düzenli şiddet uygulandığını belirterek “Ormanda veya başka bir yerde sığınmacı bulduğumuzda, genellikle korku içinde yere yatarlar. Birimindeki memurlardan biri sık sık üzerlerinden geçer ve sopayla bacaklarına vurur. Zagreb’deki merkez, geri itme yapılıp yapılmayacağına karar verir.” ifadelerini kullandı.

Başka bir polis memuru ise daha net ifadeler kullanarak “Geri itmeler tabii ki yasal değil, bunu her polis bilir ama talimat en tepeden, İçişleri Bakanlığından geliyor.” diye konuştu.

AB ‘son derece endişeli’

Perşembe günü, AB İçişleri Komiseri Ylva Johansson raporları “şok edici” olarak nitelendirmiş ve “son derece endişeli” olduğunu söylemişti.

Hırvat ve Yunan meslektaşları ile konu hakkında Brüksel’de görüşeceğini de sözlerine ekleyen komiser, kendilerinden konu hakkında soruşturma başlatmalarını isteyeceğini duyurmuştu.

Medya organları Rumen polisi ve Yunan sahil güvenlik birimlerinin de sığınmacıları sınıra geri ittiğini ileri sürmüş fakat Yunanistan Göç Bakanı iddiaları yalanlamıştı. Romanya’dan ise konu hakkında henüz resmi bir açıklama gelmedi.

Af Örgütü: AB suç ortağı

Uluslararası Af Örgütü Balkanlar Uzmanı Jelena Sesar konu hakkında Avrupa Birliği’ni eleştirerek “AB’nin sınırlarında sığınmacılara ve göçmenlere yönelik yasa dışı geri itme ve şiddetin olağan olduğuna dair en son kanıtların” medya organları tarafından sunulduğunu söyledi.

Avrupa Komisyonu defalarca geri itme uygulamalarına karşı olduğunu ve üye devletlere yasa dışı olduklarını açıkça belirtti.

Ancak Uluslararası Af Örgütü’ne göre, AB’nin yürütme organı “AB yasalarının şaşırtıcı şekilde ihlal edilmesine göz yummaya ve hatta bu ülkelerin bazılarında polis ve sınır operasyonlarını finanse etmeye devam ediyor”.

Sesar, “Avrupa Komisyonu fonları, Hırvat yetkililer tarafından polis teçhizatı satın almak ve hatta sınır görevlilerinin maaşlarını ödemek için kullanıldı ve AB’yi bu ihlallerde suç ortağı haline getirdi” dedi.