Özgürlük İçin Hukukçular Derneği’nin Tokat, Osmaniye ve Riha’daki cezaevlerine ilişkin raporu, sağlık hakkı ihlallerinden kitap sınırlamasına, “pişmanlık” dayatmalı idari kurul kararlarından infaz ertelemelerine uzanan sistematik hak ihlallerini ortaya koydu.
Rapor: İhlaller Yapısal Ve Süreklilik Arz Ediyor
Özgürlük İçin Hukukçular Derneği (ÖHD) Şanlıurfa Şubesi, Tokat, Osmaniye ve Şanlıurfa’daki T Tipi cezaevlerine ilişkin hazırladığı kapsamlı raporu kamuoyuyla paylaştı. Temmuz–Aralık döneminde yapılan düzenli cezaevi ziyaretlerine dayanan raporda, ağır hasta tutsakların tedaviye erişememesi, infaz ertelemelerinin keyfi biçimde sürdürülmesi ve ayrımcı uygulamaların yaygınlığına dikkat çekildi.
ÖHD Hapishane Komisyonu üyesi Dicle Aksu, raporun tanıtımında yaptığı açıklamada, son yargı paketleriyle yapılan düzenlemelerin “barış ve demokratik toplum” söylemiyle çeliştiğini belirterek, mevcut uygulamaların ayrımcılığı derinleştirdiğini vurguladı.
İdari Gözlem Kurulları Ve “Pişmanlık” Dayatması
Raporda öne çıkan başlıklardan biri, idari gözlem kurullarının rolü oldu. Osmaniye, Tokat, Urfa ve Siverek cezaevlerinde tutsaklara PKK ve Abdullah Öcalan’a ilişkin siyasi sorular yöneltildiği; verilen yanıtların infaz uzatma ya da tahliye erteleme gerekçesi haline getirildiği aktarıldı.
ÖHD’ye göre bu uygulamalar, hukuki kriterlere dayanmaktan ziyade keyfi ve siyasal nitelik taşıyor. Kurul kararlarının gerekçelendirilmediği, tutsakların kararlar hakkında yeterince bilgilendirilmediği ve “pişmanlık” dayatmasının fiili bir infaz aracı haline geldiği raporda açıkça ifade edildi.
Sağlık Hakkı, Kitap Ve İletişim Kısıtlamaları
Rapor, cezaevlerindeki fiziki koşulların ve sağlık hizmetlerine erişimin de ciddi sorunlar barındırdığını ortaya koydu. Ağır hasta tutsakların hastane sevklerinin geciktiği, ilaç temininde aksaklıklar yaşandığı ve bazı cezaevlerinde ağız içi arama dayatması nedeniyle sağlık hizmetlerine erişimin fiilen engellendiği belirtildi.
Tokat Cezaevi’nde kitap kotasının yedi kitapla sınırlandırılması, Urfa Cezaevi’nde ısınma ve sıcak su sorunları, Osmaniye’de kapasitenin iki katı doluluk ve koğuş içi kamera uygulamaları raporda dikkat çeken diğer ihlaller arasında yer aldı. Ayrıca siyasi tutsaklara görüntülü görüşme ve telefon haklarının adli tutsaklara kıyasla daha sınırlı tanındığı vurgulandı.
Bağımsız Denetim Çağrısı
ÖHD Riha Şubesi, raporun sonunda Adalet Bakanlığı’nı, TBMM İnsan Hakları İnceleme Komisyonu’nu ve Avrupa İşkenceyi Önleme Komitesi’ni (CPT) göreve çağırdı. Dernek, cezaevlerinde yaşanan ihlallerin sona erdirilmesi için bağımsız, etkili ve düzenli denetim mekanizmalarının acilen hayata geçirilmesi gerektiğini kaydetti.
Rapora göre mevcut tablo, infaz rejiminin hukuki olmaktan uzaklaştığını ve cezaevlerinin giderek “ağır tecrit alanlarına” dönüştüğünü gösteriyor.
- NHY /ÖHD, Mezopotamya Ajansı (MA)
