BM uzmanları: Filistin halkı ‘ciddi soykırım tehlikesiyle karşı karşıya’

2023 İsrail-Filistin çatışması, 7 Ekim 2023 tarihinde Hamas’ın İsrail’e yönelik roket saldırıları ile başlayan ve 21 Ekim 2023 tarihinde ateşkesle sona eren bir çatışmadır. Çatışma sonucunda, İsrail’de 1400’den fazla kişi, Gazze Şeridi’nde ise 9000’e yakın kişi hayatını kaybetmiştir.

Çatışma, İsrail’in, Doğu Kudüs’ün Şeyh Cerrah Mahallesi’nden Filistinlilerin tahliye edilmesi için verdiği karara Hamas’ın tepki göstermesi ile başlamıştır. Hamas, İsrail’e yönelik roket saldırıları düzenlemiş, İsrail ise Gazze Şeridi’ne hava saldırıları başlatmıştır.

Çatışma, 21 Ekim 2023 tarihinde, Mısır’ın arabuluculuğunda, İsrail ve Hamas arasında ateşkes anlaşması imzalanması ile sona ermiştir.

Çatışma, uluslararası toplumda büyük bir endişe ve tepkiye yol açmıştır. Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi, çatışmanın durdurulması için bir karar kabul etmiş, ancak karar İsrail ve Hamas tarafından kabul edilmemiştir.

Çatışma, İsrail-Filistin sorununun çözümüne ilişkin umutları da azaltmıştır.

BM uzmanlarının soykırım uyarısı

Çatışma sırasında, Birleşmiş Milletler (BM) uzmanları, Filistin halkının “ciddi soykırım tehlikesiyle karşı karşıya” olduğu uyarısında bulunmuştur.

BM İnsan Hakları Konseyi tarafından görevlendirilen ancak resmi olarak BM adına konuşma yetkisi bulunmayan bağımsız uzmanların bildirisinde, “Filistin halkının ciddi bir soykırım riski altında olduğuna olan inancımızı sürdürüyoruz.” ifadesi kullanılmıştır.

Bildiride, İsrail’in, Gazze Şeridi’nde sivilleri hedef alan saldırılarının “uluslararası hukukun açık bir ihlali” olduğu vurgulanmıştı.

BM İnsan Hakları Yüksek Komiseri’nin istifası

Çatışma sırasında, Birleşmiş Milletler (BM) İnsan Hakları Yüksek Komiseri’nin New York Ofisi Direktörü Craig Mokhiber, İsrail’in Gazze’ye yönelik saldırılarının ardından görevinden istifa etmiştir.

Mokhiber, istifa mektubunda, “Bir kez daha gözlerimiz önünde bir soykırım yaşanıyor ve bizim BM olarak bunu durdurabilecek gücümüz yok. Yaşananlar tam anlamıyla bir soykırımdır. ABD, İngiltere ve Avrupa’nın büyük bir bölümü bu dehşet verici saldırılarda suç ortağıdır.” ifadelerini kullanmıştı.

Çatışma sonrası gelişmeler

21 Ekim 2023 tarihinde imzalanan ateşkes anlaşmasının ardından, İsrail ve Hamas arasında bir dizi temas gerçekleştirilmiştir.

İsrail, Doğu Kudüs’ün Şeyh Cerrah Mahallesi’nden Filistinlilerin tahliyesini askıya almıştır. Hamas ise, İsrail’e yönelik roket saldırılarını durdurmuştur.

Ancak, çatışmanın ardından, Gazze Şeridi’nde insani durum ciddi bir şekilde bozulmuştur. Çatışmalarda evleri yıkılan ve yaralananlar için yeterli sağlık hizmeti sağlanamamaktadır. Ayrıca, Gazze Şeridi’nde gıda ve ilaç kıtlığı yaşanmaktadır.

İsrail ve Hamas arasında, çatışmanın kalıcı olarak sona ermesi için, Doğu Kudüs’ün statüsü, Filistinlilerin bağımsızlık hakkı ve Gazze Şeridi’nin ablukasının kaldırılması gibi konularda bir anlaşmaya varılması gerekmektedir.