2022’yi kadınlar açısından özetle, deseler, ne derdiniz? Peki, 2023 kadınlar için daha iyi bir geleceÄŸin baÅŸlangıcı olabilir mi? Bu ikinci soruya, ne kadar iyimser olsam da, ilkini atlayıp yaÅŸadıklarımızdan ders çıkarmadan cevap vermek mümkün deÄŸil maalesef. O yüzden 2022’de de sistemin biz kadınlara reva gördüklerine hızlıca bakalım. Yazının sonu, size söz veriyorum, iyi gelecek.
Bir Süper Kahraman: H.K.G.
Biz hikayesini yeni öğrendik, çok sarsıldık, ama o 6 yaşından beri büyük bir mücadele içindeydi. Ä°smailaÄŸa Cemaati’ne “gönül bağı” olan Hiranur Vakfı yöneticisi babası tarafından bir adama teslim edildiÄŸinde daha küçücüktü. Yirmi iki yıllık hayatının 14 yılı istismar ve ÅŸiddetle geçti. Ailesi ve kendisine “koca” diye dayatılan istismarcısı, dünyayla baÄŸlantı kuramasın diye bir akıllı telefon bile almasına izin vermemiÅŸti, ama o bir yolunu buldu ve hapsedildiÄŸi karanlıktan çıkmayı baÅŸardı. H.K.G. maÄŸduriyetlerin en ağırını yaÅŸadı, ama aynı zamanda ÅŸu yeryüzündeki en güçlü genç kadınlardan biri. Åžimdi de istismarcılarından uzakta, kendisine ve çocuÄŸuna yeni bir hayat kurmaya ve kendisine bu hayatı reva görenlerin cezalandırılmasını saÄŸlamaya çalışıyor.
Sevgili dostum, gazeteci Timur Soykan haberini yapmasaydı, kim bilir dava açılması, istismarcıların tutuklanması daha ne kadar sürecekti? Bu arada, 2020’den bu yana davaya müdahil olan Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı’nın iki yıldır öylece beklediÄŸini, yargının da süreci haberden sonra hızlandırdığını hatırlatayım.
H.K.G.’nin hikayesi, yargının ve iktidarın ilgisizliÄŸi, istismarcıların soruÅŸturma baÅŸlamasına raÄŸmen elini kolunu sallayarak dolaÅŸmaları, kadınların Ä°stanbul SözleÅŸmesi’ne dair ısrarını çok iyi açıklıyor. Resmi adıyla “Kadınlara Yönelik Åžiddet ve Aile İçi Åžiddetin Önlenmesi ve Bunlarla Mücadeleye Ä°liÅŸkin Avrupa Konseyi SözleÅŸmesi,” aile içinde çocukların da istismara ve ÅŸiddete uÄŸramasını engellemeyi hedefliyor çünkü.
Danıştay’dan Ä°stanbul SözleÅŸmesi kararı
CumhurbaÅŸkanı ErdoÄŸan’ın meclisin onayladığı İstanbul SözleÅŸmesi’nden tek imzayla çekilme kararı, 2022’ye devreden konulardandı. Mecliste onaylanmış ve bu ÅŸekilde yürürlüğe girmiÅŸ bu sözleÅŸme, 2021’de cumhurbaÅŸkanı kararıyla yürürlükten kaldırılmak istendi ve ne yazık ki, kaldırıldı da. Bu nedenle kadınlar bireysel ve örgütlü ÅŸekilde Danıştay’da iptal davası açtılar. Ne var ki Danıştay 10. Dairesi, (Ayasofya’yı ibadete açan daire), savcının TBMM tarafından onaylanan sözleÅŸmenin CumhurbaÅŸkanı kararıyla feshedilemeyeceÄŸi yönündeki mütalaasına karşın, baÅŸvuruları ikiye karşı üç oyla reddetti. Kadınlar kararı temyize götürdü. Ä°stanbul SözleÅŸmesi ile ilgili bu süreç devam ederken, 25 Aralık 2022 tarihi itibariyle erkekler tarafından öldürülen kadın sayısı 387 olarak kayda geçti.
Platforma kapatma davası
Bu sayıyı, öldürülen kadınları isim isim kaydeden Kadın Cinayetlerini Durduracağız Platformu’nun internet sitesinden aldım. 2010 yılında Münevver Karabulut cinayetinin ardından kurulan, 2012’de dernekleÅŸen bu kadın örgütü, Türkiye’de kadın cinayetlerine dair çok önemli bir farkındalık yarattı; üstü örtülmek istenen birçok cinayetin de faillerinin cezasız kalmaması için seferberlik yarattı. Bu dernek ÅŸimdi “ahlaka aykırı faaliyet yürüttüğü” iddiasıyla kapatılmak isteniyor. Üçüncü duruÅŸma 2023’ün ilk günlerinde yapılacak.
Özgür müzisyen kadınlar hedefteydi
Ä°stanbul SözleÅŸmesi’nden çekilme kararını eleÅŸtiren kadın sanatçılardan biri de, ÅŸarkıcı Melek Mosso’ydu. Mosso, Isparta Uluslararası Gül Festivali’nde sahneye çıkacaktı, ama “ahlaki hassasiyetler” gibi bir gerekçeyle konseri iptal edildi. Aynı festivalde sahneye çıkacak olan Derya UluÄŸ ve Funda Arar, Mosso ile dayanışma içinde konserlerini iptal ettiler. Mosso 2020’de de bir konserinde “Ä°stanbul SözleÅŸmesi yaÅŸatır” demiÅŸ, birilerinin ihbarı üzerine sahneden polis eÅŸliÄŸinde indirildiÄŸini anlatmıştı. Melek Mosso’ya ambargonun ardından, Zeytinli Rock Festivali de “ahlak” bahanesiyle iptal edildi. Bu yasakların ardında AKP-MHP’li yerel yöneticilerin dışında, onlarla sürekli alışveriÅŸte olan Ä°lim Yayma Cemiyeti, Anadolu Gençlik DerneÄŸi gibi bazı kuruluÅŸlar vardı.
Sezen Aksu, Gülşen…
Biraz daha geriye gidelim. 2022 yılının ilk günlerinde Sezen Aksu hedefteydi. Hayatımızda sadece müzisyen deÄŸil, özgür bir kadın rol modeli olarak da yer edinen Sezen Aksu, ÅŸarkı sözü nedeniyle hedef gösterildi. YaÅŸar Gaga ile birlikte kaydettiÄŸi “Åžahane Bir Åžey YaÅŸamak” ÅŸarkısındaki “Selam söyleyin o cahil Havva ile Adem’e” sözleri, nedense ÅŸarkı yayınlandıktan 5 yıl sonra birilerinin dikkatini çekti. “Fırsat bu fırsat” diyenler, Sezen Aksu hakkında “dini deÄŸerlere hakaret ettiÄŸi” iddiasıyla suç duyurusunda bulundu. Diyanet’in açıklamasında, “Hazreti Adem ve Hazreti Havva’ya yönelik geliÅŸigüzel polemikler yapıldığı” ifadesine yer vermesi ise ayrıca kayda geçti.
Bir baÅŸka özgür kadın olan ÅŸarkıcı GülÅŸen de 2022’de hedefteki isimlerdendi. Bir konserinde, grubundaki bir müzisyene takılırken sarfettiÄŸi, “Ä°mam hatipte okumuÅŸ bence daha önce kendisi, sapıklığı oradan geliyor” cümlesi, sosyal medyada aylar sonra dolaşıma sokuldu. Sahne kıyafetleri ve LGBTÄ°+ destekçisi tavırları nedeniyle zaten kendisine diÅŸ bileyen çoktu, onlara gün doÄŸdu. GülÅŸen hakkında, “halkı kin ve düşmanlığa alenen tahrik etme” suçundan, H.K.G. soruÅŸturmasında görmediÄŸimiz bir hızla dava açıldı. GülÅŸen 25 AÄŸustos’ta tutuklandı, dört gün sonra ev hapsi ÅŸartıyla tahliye edildi; ÅŸimdi ise haftada bir karakolda imza veriyor. Bir ila 3 yıl hapsi istenen GülÅŸen’in gelecek duruÅŸması 1 Mart 2023’te.
Bir baÅŸka özgür kadın olan ÅŸarkıcı GülÅŸen de 2022’de hedefteki isimlerdendi. Bir konserinde, grubundaki bir müzisyene takılırken sarfettiÄŸi, “Ä°mam hatipte okumuÅŸ bence daha önce kendisi, sapıklığı oradan geliyor” cümlesi, sosyal medyada aylar sonra dolaşıma sokuldu. Sahne kıyafetleri ve LGBTÄ°+ destekçisi tavırları nedeniyle zaten kendisine diÅŸ bileyen çoktu, onlara gün doÄŸdu. GülÅŸen hakkında, “halkı kin ve düşmanlığa alenen tahrik etme” suçundan, H.K.G. soruÅŸturmasında görmediÄŸimiz bir hızla dava açıldı. GülÅŸen 25 AÄŸustos’ta tutuklandı, dört gün sonra ev hapsi ÅŸartıyla tahliye edildi; ÅŸimdi ise haftada bir karakolda imza veriyor. Bir ila 3 yıl hapsi istenen GülÅŸen’in gelecek duruÅŸması 1 Mart 2023’te.
Bu gazetecilerden biri de AyÅŸenur Arslan. Son olarak da Radyo Televizyon Ãœst Kurulu (RTÃœK), Halk TV’ye, AyÅŸenur Arslan’ın mimik yapmak suretiyle terörü övdüğü iddiasıyla, hem yayın durdurma, hem de para cezası verdi. Kurul kararında mimik kelimesi geçmese de, bunun müzakerelerde konuÅŸulduÄŸunu RTÃœK’ün CHP’li üyesi Ä°lhan Taşçı’nın yazdıklarından anladık.
Ä°ÅŸte 2022’yi böyle kapatıyor, Cumhuriyet’in 100. Yılına böyle giriyoruz.
ErdoÄŸan da geçtiÄŸimiz günlerde yaptığı bir konuÅŸmada, “Önümüzdeki seçimlerde kadınlarımızın hem AK Parti’nin kendilerine saÄŸladığı kazanımlara, hem de Türkiye yüzyılına sahip çıkacaklarına inanıyorum” demiÅŸti. ErdoÄŸan’ın “kazanım” derken, sadece başörtülü kadınlara kamusal alanda saÄŸlanan eÅŸitlikten bahsediyor. “Kadınlarımız” dediÄŸi de, kendi seçmenleri. Başı örtülü ya da örtüsüz, eÅŸit haklar için mücadele veren feministler, Gezi DireniÅŸi’ne katıldıkları için “sürtük” sıfatıyla andığı kadınlar deÄŸil. Bu vesileyle, Bartın’da dört kadının ErdoÄŸan hakkında suç duyurusunda bulunduÄŸunu, ancak savcılığın soruÅŸturmaya yer olmadığına karar verdiÄŸini hatırlatalım.
Kadınların mücadelesi çok güçlü
Åžimdi gelelim yazının iyimser kısmına: Türkiye’de kadın örgütleri ve feminist mücadele çok kuvvetli. Bir yanda ciddi bir baskı var, diÄŸer yanda tüm kız kardeÅŸlerine elini uzatan ve beraber yürümekte kararlı kadınlar. Öyle ki, Dünya Emekçi Kadınlar Günü olan 8 Mart’ta ya da Kadına Yönelik Åžiddete Karşı Uluslararası Mücadele Günü olan 25 Kasım’da sokaÄŸa çıktıklarında, beraberce gördükleri ÅŸiddet, kadınları yıldırmak bir yana, aksine çoÄŸaltıyor.
ErdoÄŸan’ın merak etmesine gerek yok; kadınlar 2023’te Türkiye’ye sahip çıkacaklar, ama onun anladığı ve istediÄŸi ÅŸekilde deÄŸil. EÄŸer muhalefet büyük bir hata yapmazsa, iktidar da büyük oyunlar oynamazsa, 2023 Türkiye’de kadınların özgürlük mücadelesi açısından çok önemli bir yıl olacak. Özgürlükler Z kuÅŸağıyla birlikte gelecek.
Cumhuriyet, Milliyet, Radikal Gezetelerinde, NTV veİMC TV de çalıştı
- Daha iyi bir ikinci yüzyıl için… – Banu Güven - 28 Ekim 2023
- Türkiye’nin “yeni yüzyılı” baÄŸnazlıkla mücadeleyle baÅŸlıyor - 17 Eylül 2023
- Akşener kaybettirir, sol ittifakla güç birliği kazandırır - 6 Mart 2023
