Yemen krizi: ’85 bin çocuk açlıktan öldü’

Uluslararası yardım örgütü Save the Children (Çocukları Koruyun) Yemen’de 3 yıldır süren savaÅŸta yetersiz beslenme nedeniyle hayatını kaybeden 5 yaÅŸ altı çocukların sayısının yaklaşık 85 bin olabileceÄŸini açıkladı.

BirleÅŸmiÅŸ Milletler (BM) de geçen ay yaptığı açıklamada yaklaşık 14 milyon Yemenli’nin açlık tehlikesiyle karşı karşıya olduÄŸunu belirtmiÅŸti.

Ülkede 22 milyon kişi insani yardıma muhtaç. Savaş ve Suudi Arabistan öncülüğündeki koalisyon güçlerinin uyguladığı abluka nedeniyle ülkede son yüzyılın en büyük gıda krizi yaşanıyor.

Ãœlkenin en büyük liman kenti Hudeyda isyanci Åžii Husilerin elinde. Taraflar Hudeyda’da geçen hafta sonu karşılıklı saldırıları durduracağını açıklamıştı ancak bölgeden hâlâ çatışma ve bombardıman haberleri geliyor.

SavaÅŸtan önce Yemen’in gıda ithalatının %90’ı bu limandan yapılıyordu. Ticari ithalatın aylık bazda 55 bin metrik ton azaltığına dikkat çeken Save the Children, bu miktarın 2.2 milyonu çocuk olmak üzere 4.4 milyon kiÅŸinin ihtiyaçlarına denk geldiÄŸini belirtti.

Artan gıda fiyatları ve ülke para biriminin iç savaş nedeniyle değer kaybetmesi de giderek daha fazla ailenin yeterli gıdaya ulaşımını tehlikeye atıyor.

BM verilerine göre savaÅŸta en az 6 bin 800 sivil hayatını kaybetti ve 10 bin 700’den fazla sivil yaralandı.

İlaç sıkıntısının da yaşandığı ülkede 1.2 milyon kişinin de koleradan etkilendiği tahmin ediliyor.

BM savaşı sonlandırmak için müzakerelere geri dönülmesine çabalıyor.

Yetersiz beslenme yüzünden ölenler nasıl belirleniyor?

Ãœlkede savaÅŸ ve sebep olduÄŸu yan etkenlerden ötürü hayatını kaybedenlerin tam sayısını belirlemek güç. Yemen’deki yardım kuruluÅŸu çalışanları, ülkede saÄŸlık tesislerinin yarısının çalışamadığını ve nüfusun çoÄŸunluÄŸunun bu hizmetlerden faydalanamayacak kadar fakir olduÄŸunu söylüyor.

Save the Children, ciddi seviyede akut malnütrisyon (yetersiz beslenme) yaşayan ve tedavi edilmeden hayatını kaybeden 5 yaş altı çocukların verilerini toplayan BM sayesinde bu sayıya ulaştıklarını belirtti.

Ä°ngiltere merkezli yardım kuruluÅŸu ‘ihtiyatlı tahminlere göre’ 2015 yılının Nisan ayından 2018’in Ekim ayına kadar yaklaşık yetersiz beslenme nedeniyle hayatını kaybeden 5 yaÅŸ altı çocukların sayısının yaklaşık 84 bin 700 olduÄŸunu açıkladı.

Yetersiz beslenen çocuklara ne oluyor?

Save the Children, tedavi edilmemeleri halinde beslenme yetersizliÄŸi çeken çocukların %20-30’unun hayatını kaybettiÄŸini belirtiyor.

Yardım kuruluşunun Yemen Direktörü Tamer Kirolos yetersiz beslenmeden ölümlerin tamamen engellenebileceğine dikkat çekiyor.

Kirolos “Yetersiz beslenme nedeniyle hayatını kaybeden çocuklar çok acı çekiyor çünkü iç organları yavaÅŸ yavaÅŸ iflas ediyor. Bağışıklık sistemleri çok zayıf ve enfeksiyonlara çok açıklar. Bazıları aÄŸlayamayacak kadar zayıf. Aileler, çocuklarının gözlerinin önünde eriyip bittiÄŸine ÅŸahit oluyor ve hiçbir ÅŸey yapamıyor” diyor.

Yemen resmi olarak kıtlıkta mı?

Resmi kriterlere göre henüz deÄŸil ancak buna çok yakın. BM geçen ay ülke nüfusunun yarısının “kıtlık öncesi koÅŸullarda” yaÅŸadığını açıkladı.

Bir ülkede resmi olarak kıtlık ilan edilmesi için şu koşulların oluşmuş olması gerekiyor:

• Her 5 haneden en az birinde çok ciddi gıda sıkıntısı yaÅŸanması
• 5 yaÅŸ altı çocukların en az yüzde 30’unun ciddi ÅŸekilde beslenme yetersizliÄŸi çekmesi
• Her gün her 10 bin kiÅŸiden en az 2’sinin açlık nedeniyle hayatını kaybetmesi

BM geçen yılın verilerine göre Yemen’in 333 bölgesinden 107’sinde ilk iki koÅŸulun geçerli olduÄŸunu, ancak hayatını kaybedenlere dair saÄŸlıklı veri olmaması nedeniyle 3. kriterin deÄŸerlendirmesinin yapılamadığını belirtmiÅŸti. BM Yemen’in durumunu yeniden deÄŸerlendiriyor.

Yemen’de savaşın seyri

Yemen’de 2015’in Mart ayında baÅŸlayan çatışmalar iç savaÅŸa dönüşmüştü.

Ülkenin kuzeyindeki Şii Husi hareketi ülkenin batısının neredeyse tamamını ele geçirdi ve sonucunda uluslararası toplumun Cumhurbaşkanı olarak kabul ettiği Abdurabbu Mansur Hadi ise ülkeden kaçmak zorunda kaldı.

Ä°syancıları Ä°ran’ın “taÅŸeronu” olarak gören BirleÅŸik Arap Emirlikleri ve Suudi Arabistan’ın başını çektiÄŸi 9 Arap ülkesinin yer aldığı koalisyon, hükümeti yeniden kurmak için bir askeri operasyon baÅŸlattı.

Ülkedeki savaşı sonlandırmak için yapılan müzakere girişimleri şu ana kadar sonuçsuz kaldı.

Kaynak: BBC, Türkçe