Türkiye’nin yine davet edilmediği ABD liderliğindeki İkinci Demokrasi Zirvesi başlıyor

27 Mart 2023

Türkiye ve Macaristan’ın yine davet edilmediği Amerika Birleşik Devletleri (ABD) liderliğinde düzenlenecek İkinci Demokrasi Zirvesi 28 Mart’ta başlıyor.

30 Mart’a kadar başkent Washington’da gerçekleşecek Demokrasi Zirvesi’ne “taraflı davetler” yapmakla eleştirilen ABD Başkanı Joe Biden yönetimi, Kosta Rika, Hollanda, Güney Kore ve Zambiya’nın etkinliğe ev sahipliği yapacağını bildirdi.

120 ülkenin davet edildiği zirveye ilişkin Associated Press haber ajansına açıklama yapan üst düzey bir ABD’li yetkili, bu yılki zirveye İsrail ve Polonya gibi stratejik öneme sahip ülkelerin yanı sıra Bosna Hersek, Gambia, Honduras, Fildişi Sahili, Lihtenştayn, Moritanya, Mozambik ve Tanzanya’nın da davet edildiği bilgisini verdi.

Buna karşılık, 2021’de olduğu gibi NATO müttefikleri Türkiye ile Macaristan bu yılki zirveye de davet edilmedi.

Biden’a “çifte standartlı” demokrasi eleştirisi

Açıklamada, zirvenin ilk günkü oturumlarının sanal ortamda olacağı ancak diğer iki gün hem sanal hem de yüz yüze toplantılar yapılacağı kaydedildi. Zirvenin organizasyonunda yer aldığı için adının açıklanmasını istemeyen bir sivil toplum aktivisti, sanal formatın zirvenin önceliğinin azaldığı hissine yol açtığını ve katılımcıların “cesur reformlar” yapmasını zorlaştırdığını söyledi.

Zirvenin üç günlük programında, ilk gün Ukrayna-Rusya savaşının da konuşulacağı ve Ukrayna Devlet Başkanı Vladimir Zelenskiy’in konuşma yapacağı belirtildi.

Zirveye Türkiye ve Macaristan yerine demokratik oldukları şüpheli birçok ülkenin davet edilmesi eleştirilmiş ve Biden’ın demokrasi tanımına “çifte standart” nitelemesi yapılmıştı.

Hindistan, Filipinler, Brezilya, Irak, Angola, Demokratik Kongo Cumhuriyeti gibi ülkelerin zirveye katılımı uluslararası basında eleştiri konusu olmuştu.

Diktatörlerle savaş, diktatörlerle uzlaşı

Ukrayna’daki savaş gibi krizler Biden’ın otokratik yöneticilere karşı demokrasileri bir araya getirme hedefini daha da zorlaştırdı.

Ukrayna’yı işgalinden dolayı Rusya’yı ağır şekilde eleştirerek demokratik ülkelerin birleşmesi çağrısında bulunan Biden yönetimi, savaş nedeniyle oluşan enerji krizini çözmek için Venezuela gibi yönetimlerle görüşerek demokrasi ve insan hakları konularında ödün verdi.

Stratejik ve Uluslararası Çalışmalar Merkezi’nden Christopher Hernandez-Roy zirve öncesinde yaptığı toplantıda, “Biden yönetimi bir diktatöre karşı başka bir diktatörle müzakere edecek kadar ileri gitti” diyerek acil sorunları ele alma hedefiyle Washington’un ilkelerini bir kenara bırakabildiğinin altını çizdi.

ABD’li yetkililer bu eleştirileri kabul etmezken yine de kendilerine yöneltilen “meşru eleştirileri” dikkate aldıklarını da ifade ediyor.