Rusya Ukrayna krizi buğday ve tahıl fiyatlarını yükseltti

3 Mart 2022

Rusya’nın Ukrayna’yı işgal etmesinin ardından mısır ve buğday gibi temel ürünlerin küresel tedariğinde yaşanan sıkıntılar nedeniyle zaten yükselme eğiliminde olan gıda fiyatlarının daha da artırması bekleniyor.

Küresel buğday fiyatları yıl başından bu yana yüzde 37 artarken, 2021 yılında yüzde 20’nin üzerinde artan mısır fiyatları da 2022’de şu ana kadar yüzde 21 yükseldi.

Temel gıda ürünlerindeki yüksek enflasyon nedeniyle gıda devleri maliyetleri tüketicilere yansıtmaya başlamıştı bile. Ukrayna krizinin bu durumu daha da kötüleştirmesinden endişe ediliyor.

Ukrayna verimli toprakları nedeniyle dünyanın tahıl ambarı olarak görülüyor. Amerikan Ticaret Bakanlığı verilerine göre dünyadaki buğday ihracatının yüzde 12’sini Ukrayna gerçekleştiriyor. Doğu Avrupa ülkesinin bu yıl küresel mısır ihracatının da yüzde 16’sını gerçekleştirmesi bekleniyor.

Ülkeler gıda üretimi için ihtiyaç duydukları hammaddeleri öncelikli olarak iç üretimden karşılamaya çalışıyor fakat Ukrayna’daki üretim ve ihracatın düşmesi uluslararası piyasalarda belirlenen fiyatların yükselmesine yol açabilir.

Bu nedenle doğrudan Rusya ve Ukrayna’da üretilen tahıllara bağımlı olmayan ülkeler bile krizin etkisini hissetme ihtimali taşıyor.

Rusya gübre üretiminde kilit rol oynuyor

Rusya küresel enerji piyasalarında oynadığı kilit rolün yanı sıra gübre hammaddesindeki gücü nedeniyle tarım alanında da kritik bir pozisyonda bulunuyor.

Rusya aleyhine açıklanan yaptırımla her geçen gün ağırlaşırken Moskova yönetiminin buna gübredeki en temel maddelerden biri olan potasyum tedariğini keserek cevap verebileceği de belirtiliyor.

Hatta bazı uzmanlar bu alandan gelecek bir riskin enerjiden daha büyük olabileceği konusunda uyarıyor.

Koronavirüs salgınından çıkış sürecinde dünya genelinde özellikle gelişmiş ülkeler yüksek enflasyonla karşıya karşıya kalmış ve üreticiler enflasyonun kalıcı olması halinde fiyatların artırılabileceği sinyalini vermişti. Dünya genelinde yükselen fiyatların şu ana kadar tüketimi azaltmadığı gözlense de artışların sürmesi halinde bu tüketicilerin harcamalarını kısmalarına dolayısıyla ekonomilerin yavaşlamasına neden olabileceği belirtiliyor.