Şırnak’ın Uludere ilçesine bağlı Roboski köyünde 34 sivilin yaşamını yitirdiği hava bombardımanının üzerinden 14 yıl geçmesine rağmen hiçbir kamu görevlisi yargılanmadı; aileler için adalet arayışı, devlet açısından ise cezasızlık politikası sürüyor.
Cezasızlıkla Kapanan Yargı Süreci
28 Aralık 2011’de çoğu çocuk 34 kişinin hayatını kaybettiği Roboski Katliamı’na ilişkin soruşturma, iç hukukta yıllar içinde tüm kapıların kapanmasıyla sonuçlandı. Diyarbakır Cumhuriyet Başsavcılığı’nın görevsizlik kararıyla Genelkurmay Askeri Savcılığı’na devredilen dosya, 2014’te “TSK’nın kusuru yoktur” gerekçesiyle kapatıldı. Anayasa Mahkemesi’nin başvuruyu reddetmesiyle iç hukuk yolları tükenirken, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi de 2018’de yapılan başvuruyu usul gerekçesiyle kabul etmedi. Böylece dosya, maddi hakikate hiç dokunulmadan kapatıldı.
Adalet İsteyen Aileler Yargılandı
Katliamdan bu yana tek bir kamu görevlisi hakkında dava açılmazken, adalet talebini kamusal alanda dile getiren aileler çok sayıda soruşturma ve davayla karşı karşıya kaldı. KHK ile kapatılan Roboski Derneği’nin başkanı Veli Encü’nün “örgüt üyeliği” iddiasıyla hapis cezası alması, mağdurların değil mağdur edenlerin korunması yönündeki yargı pratiğinin simgelerinden biri olarak kayda geçti.
“Adalet Olmadan Barış Olmaz”
Katliamda kardeşini kaybeden Veli Encü, yıllardır süren öfke ve yasın temel nedeninin adaletin sağlanmaması olduğunu vurgulayarak, Roboski’nin yalnızca bir geçmiş travma değil, bugün de süren bir yüzleşme meselesi olduğunu ifade etti. Encü’nün “Roboski’ye adalet gelmeden Türkiye’ye barış gelmez” sözleri, ailelerin adalet talebini daha geniş bir demokratik ve barışçıl gelecek perspektifiyle ilişkilendirdiğini ortaya koydu.
Yargılanmayan Failler, Tekrarlanan Acılar
Katliamda oğlunu kaybeden Semire Encü’nün “Failler yargılansaydı başka katliamlar olmazdı” sözleri, Roboski’nin münferit bir olay değil, cezasızlığın yeni ihlalleri besleyen yapısal bir sorun olduğunu hatırlattı. Aileler, Roboski’den sonra yaşanan benzer sivil ölümlerini bu zincirin devamı olarak değerlendiriyor.
Katliamın 14’üncü yılında Roboski Mezarlığı’nda düzenlenecek anma, yalnızca bir yas ritüeli değil, adalet ve barış talebinin yeniden ve yüksek sesle dile getirileceği bir kamusal hafıza mekânı olmayı sürdürüyor. DEM Parti ve DBP eş genel başkanları ile çok sayıda sivil toplum temsilcisinin katılımı beklenen anmada, aileler “unutmadık, unutturmayacağız” mesajını yineleyecek.
