“ABD’nin İnsan Hakları Raporunda Türkiye

23 Nisan 2024

ABD Dışişleri Bakanlığı’nın her yıl yayınladığı İnsan Hakları Raporu, dünya genelinde insan hakları durumuna dair kapsamlı bir değerlendirme sunuyor. 2023 yılı raporunda Türkiye ile ilgili bölüm, 86 sayfa ile detaylı bir incelemeye tabi tutulmuş. Raporda, Türkiye’nin insan hakları kayıtları ve çeşitli topluluklara yönelik muameleler ele alınmıştır.

Raporda, Türkiye’nin Irak ve Suriye’nin kuzeyinde yürüttüğü operasyonlar ve bu operasyonların PKK ve YPG’ye yönelik olduğu belirtilmiş. Ayrıca, YPG’nin Suriye’nin kuzeyinde DEAŞ mensuplarını gözetim altında tuttuğu ve bu cezaevlerindeki koşulların oldukça kötü olduğu ifade edilmiştir.

Türkiye’deki siyasi durumla ilgili olarak, rapor geçen yıl mayıs ayında yapılan cumhurbaşkanlığı seçimlerine değinmiş ve seçmenlerin özgürce politik tercihlerini yapabildiklerini belirtmiş, ancak siyasi özgürlükler konusunda bazı sorunların olduğunu iddia etmiştir. FETÖ ile ilgili bölümlerde ise “Gülen hareketi” ifadesinin kullanıldığı ve Türkiye’nin terörle mücadelesine ilişkin eleştirel ifadelerin yer aldığı kaydedilmiştir.

Suriye’deki YPG ile ilgili olarak, rapor YPG/PKK’nın kontrol ettiği bölgelerde ağır insan hakları ihlalleri gerçekleştirdiğini, aralarında kadın ve çocukların da bulunduğu sivilleri öldürdüğünü ve diğer siyasi görüşleri baskıladığını aktarmıştır. Ayrıca, YPG’nin çocukları zorla askere alarak çatışma bölgelerinde kullandığı ifade edilmiştir.

Türkiye’de LGBTİ+ bireylerin, gazetecilerin ve Boğaziçi Üniversitesi öğrencilerinin yaşadıkları zorluklar da raporda yer almıştır. LGBTİ+ bireylerin tehdit ve şiddete maruz kaldığı, gazetecilerin keyfi gözaltına alındığı ve adil yargılanma haklarının ihlal edildiği belgelenmiştir. Boğaziçi Üniversitesi öğrencilerinin protestolarına polis müdahalesi ve gözaltılar da raporda geniş yer bulmuştur.

Türkiye Dışişleri Bakanlığı, raporun yayımlanmasının ardından yaptığı açıklamada, raporda yer alan iddiaları “asılsız” olarak nitelendirmiş ve reddetmiştir. ABD’nin terörizme karşı yürütülen mücadeleyi anlamadığı eleştirisi getirilmiş ve Türkiye’nin insan haklarının korunması ve geliştirilmesine yönelik iradesinin tam olduğu savunulmuştur.

Bu rapor, Türkiye’nin insan hakları durumuna dair uluslararası toplumda devam eden endişe ve tartışmaları yansıtmaktadır. İnsan hakları konusunda farklı perspektifler ve iddialar arasında, gerçeklerin ve adaletin peşinde olanlar için önemli bir kaynak olarak görülmektedir.