Küresel sıcaklık artışları yeni rekorlar kırmaya devam ederken, bilim insanları dünyanın büyük bir bölümünde daha sıcak ve kurak bir döneme girildiğini belirtiyor. Avrupa ve Türkiye’den uzmanlar, iklim krizinin etkilerinin artık çok daha belirgin hale geldiği konusunda hemfikir.
Avrupa Birliği’ne bağlı Copernicus İklim Değişikliği Servisi’nin verilerine göre 2024 Aralık – 2025 Şubat dönemi, küresel ölçekte kaydedilen en sıcak ikinci kış oldu. Şubat ayında küresel ortalama hava sıcaklığı 13,36 dereceye ulaşarak 1991-2020 ortalamasının 0,63 derece üzerine çıktı. Bununla birlikte, son 20 ayın 19’unda küresel sıcaklıklar sanayi öncesi dönemin 1,5 derece üzerinde seyretti.
Türkiye’de de iklim bilimciler, sıcaklık eğilimlerinin giderek daha tehlikeli bir noktaya ulaştığı konusunda uyarıda bulunuyor. Boğaziçi Üniversitesi İklim Değişikliği ve Politikaları Uygulama ve Araştırma Merkezi Yönetim Kurulu Üyesi Prof. Dr. Murat Türkeş, özellikle son iki yılda yaşanan ani sıcaklık artışlarının, yeni bir kurak dönemin başlangıcı olabileceğini ifade etti.
Bilim İnsanlarından Kuraklık Uyarısı
İklim bilimci Murat Türkeş, 1980’lerin başında yaşanan ani sıcaklık sıçramasının 2023 ve 2024 yıllarında da tekrarlandığını vurgulayarak, bu eğilimin uzun vadeli kuraklık riskini artırdığını belirtti. Türkeş’e göre, Türkiye’de ilkbahar ve yaz aylarında sıcaklıklar normalin birkaç derece üzerine çıkabilir ve ülkenin büyük bölümünde kuraklık daha belirgin hale gelebilir.
“Çok büyük bir olasılıkla yeni bir kurak dönemin içindeyiz. Önümüzdeki aylarda Türkiye’nin kuzeydoğusu ve doğu Karadeniz dışındaki bölgelerde normallerden daha kurak koşullar etkili olabilir. Bu da hidrolojik ve tarımsal kuraklık risklerini artıracaktır. Su kaynaklarının çok dikkatli kullanılması gerekiyor.”
Bu uyarılar, son yıllarda Türkiye’de giderek artan su kriziyle de örtüşüyor. Baraj seviyelerinin kritik seviyelere düşmesi, tarımsal üretimde verim kayıplarına neden olurken, kentlerde su yönetimi konusunda yeni önlemler alınmasını zorunlu hale getiriyor.
İklim Krizi Kendini Daha Net Hissettiriyor
Bilim insanları, kışların giderek daha sıcak geçmesiyle birlikte iklim krizinin etkilerinin gözle görülür bir hale geldiği konusunda ortak görüşe sahip. Avrupa ve Türkiye’den gelen açıklamalar, sıcaklık artışlarının geçici olmadığını, küresel ısınmanın artık yeni bir iklim düzeni oluşturduğunu gösteriyor.
Copernicus verileri, 2024 Aralık ayının tarihte kaydedilen en sıcak ikinci Aralık olduğunu, 2025 Ocak ayının ise en sıcak Ocak ayı olarak ölçüldüğünü ortaya koyuyor. 1850-1900 sanayi öncesi dönemine kıyasla sıcaklık artışının 1,59 dereceyi bulması, iklim değişikliğinin artık geri dönülemez bir noktaya yaklaştığını gösteriyor.
Uzmanlar, sera gazı emisyonlarının hızla azaltılmaması halinde sıcaklık artışlarının devam edeceği ve bunun tarımsal üretimden su kaynaklarına kadar geniş çaplı sorunlar doğuracağını belirtiyor. Özellikle hidrolojik kuraklık nedeniyle su yönetiminin artık ulusal güvenlik meselesi olarak ele alınması gerektiği vurgulanıyor.
